Аҟәа. Ԥхынгәымза 7, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны аҳазылхратә закәанԥҵара аилагара аԥхьырҟәҟәаара иазку аусура амҩаԥгара аҳәаақәа ирҭагӡаны, аҳазылхратә усбарҭақәа 2023 шықәса актәи азыбжазы  127 административтә зинеилагарақәа аадырԥшит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны Аҳәынҭқарратә ҳазылхратә Еилакы аофициалтә саит.  

Ахараԥсақәа раҳасабала ареспублика абиуџьет иалагалаз ашәатәқәа рзеиԥш еицҵалыҵ 2 млн 708 нызқьи  977 мааҭ рҟынӡа инаӡоит.

Аԥсны Аҳәынҭқарра аҳазылхратә ҳәаа изакәанымкәа иахыгаз амхра мҩаԥган:

Аҭаҭын аалыҵқәа–  342 888 цыра;

Иџьбароу арыжәтә хкқәа – 473 ԥатлыка;  

Афымцатә сигареҭқәа – 670 цыра;  

Акалиан азы аҭаҭын – 305 еилаҳәара;

Қырҭтәыла иҭыжьу аминералтә игазырку аӡы – 206 ԥатлыка;

Амаининг азы аиқәыршәагақәа – 12 цыра, аԥштәылатә металл  –  454 кьыла;

Араса – 458 кьыла.

«Ишиашоу ала аҳазылхратә ԥҟарақәа реилагара аобиектқәаны иҟаоуп абарҭ атауарқәа:

Аԥсны Аҳәынҭқарра аҳазылхратә закәанԥҵара аилагарала Аԥсныҟа иаагоу, насгьы Аԥсны иахьаҵанакуа ахархәара змоу  афатә аалыҵқәа, иҿахҵәоу ашәҭқәа, абасратә аалыҵ, апарфиумертәии акосметикатәи аалыҵ, асувениртә аалыҵ, еиуеиԥшым ааглыхратә аалыҵқәа, аиувелиртә лыхқәа, амаининг азы аԥсахга маҭәахәқәеи ахәҭақәеи, апортативтә фымцастанциа акомплект, еиуеиԥшым азкызаара змоу атранспорттә хархәагақәа», - ҳәа иаанацҳауеит Аҳәынҭқарратә ҳазылхратә Еилакы апресс-маҵзура.

Аҟәа. Ԥхынгәымза 7, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Аҟәа ақалақь Апрокуратура ԥхынгәымза 1 азы Алашарбага аҳаблахь аихаҵәирҭа азааигәара ақалақьтә плиаж аҿы  ахаҵа иԥсыбаҩ аԥшаара инамаданы апроцессуалтә гәаҭара амҩаԥгараан  уи ихаҭара шьақәнаргылеит, ҳәа адырра ҟаҵоуп Аԥсны Апрокуратура Хада аофициалтә саит аҟны.

Ԥхынгәымза 6, 2023 шықәса рзы, зыԥсыбаҩ ԥшааз ахаҵа иуацәа алархәны имҩаԥгаз аилкаарала ихаҭара шьақәыргылахеит. Уи Аҟәа араион Ешыра ақыҭан инхоз, 1946 шықәсазы ииз Даваџьиан Арам Леон-иԥа иоуп, иара абҵарамза  27, 2022 шықәсазы  хабарда дыбжьаӡит.

Аҟәа. Ԥхынгәымза 07, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Москва Аиҳабыра Аминистр, Москва ақалақь адәныҟаекономикатәи жәларбжьаратәи аимадарақәа рдепартамент анапхгаҩы Сергеи Чериомин диԥылеит.

Ԥхынгәымза 6 инаркны 9-нӡа Сергеи Чериомин напхгара зиҭо Москва Аиҳабыра аделегациа усуратә визитла Аԥсны иҟоуп.

Асасцәа аԥсшәа раҳәо, Аҳәынҭқарра Ахада Аҟәеи Москвеи еиуеиԤшым аусхкқәа рыла реимадара азҿлымҳара шамоу атәы иҳәеит.

«Ҳаиԥылара даара сеигәырӷьоит, Сергеи Евгени-иԥа. Сара раԥхьаӡакәны Москватәи Аиҳабыра аделегациа сыдыскылоит, шәаара ҳаҭыр сзақәуп. Москва ҳара ҷыдала ҳазыҟоуп. Сара лымкаала агәахәара снаҭоит уажәы ҳтәыла аҳҭнықалақь аганахь ала аизыҟазаашьақәа рышьақәгылара иахьалаго»,- ҳәа иҳәеит Аҳәынҭқарра Ахада.

Москва ақалақь адәныҟаекономикатәи жәларбжьаратәи аимадарақәеи рдепартамент анапхгаҩы Аԥсны Ахада иҭабуп ҳәа еиҳәеит Аҟәа ақалақь амш азгәаҭара аҽалархәразы ааԥхьара ахьриҭаз азы. «Иахьа Аԥсны иҟоуп Москва Аиҳабыра аделегациа ду. Арҭ Аиҳабыра еиуеиԥшым адепартаментқәа ирхаҭарнакцәоу исколлегацәақәаны ҳәа мацара акәӡам. Ҳара дҳацааит Москва ахәаахәҭра - ааглыхратә палата ахада, избан акәзар ҳнаплакыҩцәа рыбжьара активла аизыҟазаашьақәа рырҿиара ҳгәы иҭоуп»,- ҳәа иҳәеит Сергеи Чериомин. 

Уи иазгәеиҭеит Москва  атуризм аусхк аҟны аинвестицақәа ралыршара ишазхәыцуа, избанзар, иара иажәақәа рыла, ртәылауаа рзы Аԥсны атуризм азы еиҳа бзиа ирбо ахырхарҭақәа ируакуп.

«Сара  уи азы агәра згеит, ара шәыԥшаҳәа ԥшӡа аҟны  иныҟәо ауаа рацәа  сахьрылаԥшыз. Асасааирҭақәа рҟны, шамахамзар, аҭыԥқәа рыԥшаара залшом. Иахьа иазгәаҭоуп еицырдыруа урыстәылатәи артистцәа рконцерт, иара убас ара иаараны иҟоуп атруппа ду.

Иаартны ишәасҳәоит, ҳанхарҭа ҭыԥ алхра уадаҩын, иара уи шәыдысныҳәаларгьы сҭахуп», - ҳәа иҳәеит иара.

Аҟәа. Ԥхынгәымза 7, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. 2023 шықәса актәи азыбжа азы аҳазылхратә усбарҭақәа рыла иахыԥхьаӡалахеит 1,5 млрд. мааҭ инареиҳаны (115%) аҳазылхратә шәатәқәа, уи аплантә рбагақәа раасҭа 195,5 млн. мааҭ рыла еиҳауп.

Аплан акцизтә шәахтә ада, аҳазылхратә шәатәқәа рыхкқәа зегьы рыла анагӡара алыршахеит.

Структурала иахыԥхьаӡалоу аҳазылхратә шәатәқәа рымҽхак шьақәгылоуп:

— аҳазылхратә баџь – 295,5 млн. мааҭ;

— аҳазылхратә еизгара – 228,3 млн. мааҭ;

— акцизтә шәахтә – 106,5 млн. мааҭ;

— Иназыцҵоу ахәԥса ашәахтә  – 873,8 млн.мааҭ;

Аҟәа. Ԥхынгәымза 7, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Арҩышьыга маҭәашьар злоу аҵиаақәа мҽхакы ҭбаала изакәанымкәа раарыхразы игҩароу  Очамчыра араион Река ақыҭан инхо 1980 шықәасазы ииз Ҭемыр Валикәа-иԥа Кәартаа иганахьала аусеилыргара хацыркуп.   Аусеилыргара мҩаԥнагоит Очамчыра амилициа араионтә ҟәша аусеилыргаратә гәыԥ.  

Аҟәа. Ԥхынгәымза 7, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны аҳәынҭқарратә ҳазылхратә Еилакы 2023 шықәса актәи ашықәсбжа азы инанагӡаз аусура аихшьаалақәа ҟанаҵеит. Убас, аҳазылхратә статистикеи анализи рзы Аусбарҭа астатистикатә дыррақәа рыла, аҳасабырбатә аамҭахәҭа азы аплантә рбагақәа 115% рыла инагӡахеит.

Актәи ашықәсбжа аихшьаалақәа рыла, Аԥсны Аҳәынҭқарра анҭыҵтәи ахәаахәҭра амҽхак иҳаҩсыз ашықәс аиԥш-зеиԥшу аамҭахәҭа иаҿырԥшны уахәаԥшуазар 19 % рыла иазҳаит, уи 21,1 млрд. мааҭ рҟынӡа инаӡеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны аҳәынҭқарратә ҳазылхратә Еилакы аофициалтә саит.  

Адәныҟатәи аоперациақәа рымҽхак 17,7 млрд. мааҭ рҟынӡа инаӡеит. Иҳаҩсыз ашықәс иаҿырԥшны уахәаԥшуазар, ареспублика аимпорт актәи ашықәсбжа азы 19,6% рыла иазҳаит. Ахәҭакахьала, аимпорт аизҳара мҩаԥысит абарҭ аусхкқәа рҿы: амашьынақәеи аиқәыршәагақәеи амаҭәахәқәеи, зыхә дуу аметалли урҭ ирылху аалыҵқәеи, иара убас афатә аалыҵқәеи.

Аҟәа. Ԥхынгәымза 7, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Ареспубликатә Унитартә Наплакы «Аԥснытәи аихамҩа» авокзалқәеи аихамҩатә платформақәеи ррыцқьареи реиҭашьақәыргылареи иадҳәалоу аусурақәа мҩаԥнагоит.

Уажәы Гәдоуҭатәи авокзал ахыбра аԥсахра иазку аусурақәа мҩаԥысуеит, - ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥснытәи аихамҩақәа рыпресс-маҵзура.

«Уажәы иажәхьоу ибаахьоу ахыбра амаркацқәа рықәгара иалагахьеит. Ахыб ицинкрку ахыбтә материал ала иҟаҵахоит. Араҟа иара убас ахыбра ахаҿратә гангьы еиҭашьақәыргылахоит», - ҳәа иазгәаҭоуп адырраҭара аҿы.  

Аҟәа. Ԥхынгәымза 6, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Ԥхынгәымза 6 рзы Урыстәылатәи Афедерациа адәныҟатәи аусқәа Рминистрра аҿы Аԥсны адәныҟатәи аусқәа рминистр ихаҭыԥуаҩ Иракли Ҭыжәбеи Урыстәыла адәныҟатәи аусқәа рминистр ихаҭыԥуаҩ Михаил Галузини реиԥылара мҩаԥысит.  

«Аиԥылараҿы 2023 шықәса ԥхынгәымза 11-12 рзы имҩаԥысраны иҟоу Жәларбжьаратәи Женеватәи адискуссиақәа изаамҭанытәиу  58-тәи араунд амшхәаԥштә актуалра злоу азҵаарақәа рыла агәаанагарақәа еибырҳәеит. Ҷыдала ахшыҩзышьҭра аҭан ганкахьала Қырҭтәылеи даҽа ганкахьала Аԥсни Аахыҵ Уаԥстәылеи рыбжьара амчра ахархәара мап ацәкра азы аиуристтә ҭакԥхықәра зырҿио аиқәшаҳаҭра анапаҵыҩра азҵаара. Иара убас аиҿцәажәараҿы егьырҭ, актуалра злоу азҵаарақәагьы ирылацәажәеит», - ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны адәныҟатәи аусқәа Рминистрра апресс-маҵзура.

Аҟәа. Ԥхынгәымза 6, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Аҳәынҭқарра Ахада Ихаҭыԥуаҩ Бадра Гәынба Мрагыларатәи Аԥсны иҟоу арратә инфраструктура аобиектқәа рҭагылазаашьа агәаҭара мҩаԥигеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аҳәынҭқарра Ахада ипресс-маҵзура.

Аҳәаа иаԥну Гал араион аҿы ахырӷәӷәарҭақәа рыргылара Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа инапынҵала имҩаԥысуеит.

Аҟәа. Ԥхынгәымза 6, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Ԥхынгәымза 5 рзы Аҳәынҭқарра Ахада Ихаҭыԥуаҩ Бадра Гәынба азеиԥшарратә хысырҭатә дәы «Нагвалоу» аҿы атәылахьчара Аминистрра аҟәшеиҵа ҿыц азкызааратә хыдҵақәа рынагӡара ишазхиоу азы агәаҭарақәа мҩаԥигеит, - ҳәа адырра ҟанаҵоит Аҳәынҭқарра Ахада ипресс-маҵзура.

Аԥсны Арбџьармчқәа ркомандаҟаҵаҩ Хада иӡбамҭа инақәыршәаны, атәылахьчара Аминистрра иҷыдоу аҟәшеиҵақәа раԥҵареи урҭ аперспективтә абџьар хкқәа, арратәии иҷыдоуи атехникеи рыла реиқәыршәареи Арбџьармчқәа рырратә потенциал аизырҳара хықәкыс иҟаҵаны хаҭалатәи аилазаара ҳаамҭазтәи аметодқәа рхархарала разыҟаҵра азы адҵа аҭан.  

Аусмҩаԥгатә амҩаԥгараан аԥырҩыда иԥыруа аԥырратә аппаратқәа рԥышәаратә хархәара азы иҟоу адыррақәеи алшарақәеи анапхгараҭара асистемақәеи урҭ ринформациатә еиқәыршәареи, пилотда иԥыруа аԥырратә аппаратқәа рхархәарала артиллериатә хысрақәа рымҩаԥгареи уҳәа  аарԥшын.