Аҟәа. Нанҳәамза 21, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Урыстәыла абылтәы ахәԥса абиржатә зҳара иадҳәалоу аҭагылазаашьа ҩаԥхьа  ишьақәгылеит.

Санкт-Петербургтәи жәларбжьаратәи атауар-аӡатә биржа адыррақәа рыла, абылтәы ахәԥса арекордла аизҳара иаҿуп. Еиҳа ипопулиару абылтәы маркақәа ҩба аҭоурыхтә хәыԥсатә максимум инеиԥынкыланы жә-хәаахәҭратә сессиақәа рҿы ишьақәдыргылеит.  

Санкт-Петербургтәи жәларбжьаратәи атауар-аӡатә биржа аҿы  абылтәы Аи-95 литрак ахәԥса нанҳәамза 18 рзы имҩаԥгаз ахәаахәҭрақәа реихшьаалақәа рыла, тоннак азы  70 нызықь мааҭ адгаларала ҩымш инеиԥынкыланы ахәԥсатә рекорд арҿыцуан.

Аҟәа. Нанҳәамза 23, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Нанҳәамза 22, 2023 шықәсазы ахәаԥшразы Иреиҳаӡоу аӡбарҭа ахь инашьҭын Кәакәасқьыр Саҭбеи Закан-иԥа иганахьала ихацыркыз ашьаура гәҭакыс иҟаҵаны Анқәаб Раџьаб Шьоҭа-иԥа ишьреи, иара убас абџьари уи азы аџьаԥҳани изакәанымкәа раахәареи рныҟәгареи рыҵәахреи рзы  азы ашьаусеилыргара.  

Араҟа зыӡбахә ҳәоу Аԥсны Ашьаусеилыргаратә Закәанеидкыла ахәҭаҷ 217, ахәҭа 1, иара убас ахәҭаҷ 99, ахәҭа 2 иазԥхьагәанаҭо ацәгьоурақәа роуп, ҳәа адырра ҟанаҵоит апрокуратура Хада аофициалтә саит.

Аҟәа. Нанҳәамза 23, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны агәабзиарахьчара Аминистрра Очамчыратәи ахәышәтәырҭа иазоунажьит ирласны амедицинатә цхырааразы ҳаамҭа иақәшәо автомашьына ҿыц, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны агәабзиарахьчара Аминистрра апресс-маҵзура.

Иҿыцу, ирласы амедицинатә цхырааразы ҳаамҭа иақәшәо аиқәыршәагақәа рыла еибыҭоу автомашьына  «Тойота-Хайц» ацыԥхақәа Очамчыратәи араионтә хәышәтәырҭа аҳақьым хада Мадонна Кьышьмариа лнапы иаиркит агәабзиарахьчара аминистр Едуард Быҭәба.  

«Ҳара иаабоит Мрагыларатәи Аԥсны иахьаҵанакуа атуризм аҿиара ишаҿу. Иҿыцу атуристтә обиектқәа раартрала ҳтәыла ари ахәҭа иаҭаауа аԥсшьаҩцәа рхыԥхьаӡараакыр иазҳаит. Ауа еиҳа лассы-лассы амедицинатә цхырааразы иадҵаало иалагеит, иара убри ала амедусбарҭа иамоу ақәыӷәӷәара акыр иазҳаит. Автомашьына ҿыц азоужьра акыр иаҭахханы иҟалеит. Аԥсны агабзиарахьчара Аминистрра аҿы Очамчыратәи араионтә хәышәтәырҭа Хада азы ирласу амедицинатә цхырааразы ҳаамҭа иақәшәо автомашьына «Тойота-Хайц» аахәаразы аӡбамҭа рыдыркылеит. Шьҭарнахыс уи Очамчыра араион ауааԥсыра реиԥш аԥсшьаҩцәеи атуристцәеи рыԥсҭазаареи ргәабзиареи реиқәырхараҿы аҳақьымцәа акыр ирахәылоит», – ҳәа иазгәеиҭеит атәыла агәабзиарахьчара аминистр Едуард Быҭәба. Очамчыратәи ахәышәтәырҭа аколлектив азы ари даара игәырӷьараз, аха изқәымгәыӷуаз хҭысны иҟалеит.

Аҟәа. Нанҳәамза 22, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Харитон Агрба абокс ахәылԥаз  RCC Boxing Promotions аҳәаақәа ирҭагӡаны, цәыббрамза  8 рзы Челиабинск ақалақь аҿы панаматәи абоксиор диндаҭлоит, ҳәа адырра ҟанаҵоит аҿари аспорти русқәа рзы аҳәынҭқарратә Еилакы апресс-маҵзура.

Уи дицлабуеит 31-шықәса зхыҵуа Панаматәи аспортсмен Алеқсандр Диуран. Иара зынӡа имҩаԥигахьеит 21еиндаҭлара, урҭ рахьынтә  быжьҩа анокаут ала ихыркәҳахеит. Аиҳарак иара иԥсадгьыл аҿы ауп аиндаҭларақәа ахьымҩаԥигоз, аха Мексикаҟагьы дцаны аиндаҭларақәа мҩаԥигахьеит. Уаҟа Алеқсандр Диуран раԥхьаҟа даҵахеит, уи адагьы уаҳа еиндаҭларак аҿы даҵамхаӡац. Ус ишыҟоугьы, Алеқсандр Диуран маҷӡак ауп игхаз адунеизегьтәи топ-100 аҟнӡа анаӡаразы, Харитон Агрба дииааир, усҟан иара ари аелитатә сиа далалоит.  

Аҟәа. Нанҳәамза 22, 2023 шықәса. Аԥсныпресс /Алеқсеи Шамба/.  Амультимедиатә пресс-центр Sputnik-Аԥсны аҿы имҩаԥысит  Пыв аҩхааҿы игылоу, ааигәа еиҭашьақәыргылаз,  1942 – 1943 шш. Аџьынџьтәылатәи еибашьра аан Кавказ ахьчаразы иҭахаз асовет еибашьцәа рбаҟа    аартра иазку апресс-конференциа.

Афонд «Платформа»  анагӡаратә директор Дмитри Статеинов иажәақәа рыла, абаҟа аиҭашьақәыргылара Кавказ ахақәиҭразы аидыслара 80-шықәса ахыҵра иазку аҭоурых-арра-патриоттә проект «Кавказский фронт» аҳәаақәа ирҭагӡаны имҩаԥысуан.

«Абаҟа аиҭашьақәыргылара ҩымчыбжь-хымчыбжь заҵәык рыла иалыршахеит. Уи Урыстәыла Приволжтәи Афедералтә округ аҿы Аԥсны ҳаҭыр зқәу аконсул Владимир Литвинчуки атәылахьчареи акультуреи Рминистррақәа рҟынтәи иҟаҵаз адгылара иабзоурахеит.  Владимир Литвинчук ишазгәеиҭаз ала, абаҟа аиҭашьақәыргылара иазкыз аусура акыр иаруадаҩуан аҭыԥ иуадаҩу арелиеф, иара убас ласы-лассы иҟалоз амшцәгьарақәа. Иара абаҟа аиҭашьақәыргылараҿы акырӡа ацхыраара ҟарҵеит атәылахьчара Аминистрра, адәныҟатәи аусқәа Рминистрра, акультура Аминистрра, Аҳәынҭқарратә шәарҭадара Амаҵзура иатәу Аҳәаахьчаратә отриад, «Амшынеиқәафымцамч» Аԥсны иҟоу Урыстәыла аус ацура Ахаҭарнакра,  Аԥсны иҟоу Урыстәылатәи Афедерациа Афедералтә шәарҭадара Амаҵзура иатәу Аҳәаахьчаратә отриад, Аҟәа ақалақь аҿы иҟоу «Москва Аҩны», афонд «Аԥшааратә отриадқәа Реидгыла», абылтәы еилазаара «Аԥсны-Оил», Риҵатәи ареликтә милаҭтә парк.

«Исымоу аҭагылазаашьа схы иархәаны, идуӡӡаны иҭабуп ҳәа расҳәарц сҭахуп ацхыраара ҟазҵаз зегьы», – ҳәа иҳәеит иара.

Владимир Литвинчук  Кавказ ашьхеибаркыра Хада аԥснытәи аҵакыра аҿы анемец архәҭқәа раанкылара алыршара иаҵоу аҵакы ахадара зегьы ирзеилкааӡом ҳәа иазгәеиҭеит. Клыхәратәи, Марыхәтәи, Санчартәи аҩахаақәа  совет Еидгыла аладатәи ахәҭа ала афашист ирхәҭақәа рҿагылара ихадоу ҭыԥқәаны иҟалеит. Иарбоу ахырхарҭақәа рыла ауп Гитлер ирхәҭақәа Аԥсны амшын аԥшаҳәа иаԥну ақалақьқәа – Аҟәа, Гәдоуҭа, Гагра аҟынӡа анаӡареи, анаҩс Амшынеиқәатә архәҭақәа ргәыԥ амацәаз аҭакреи Амшынеиқәатә флот Очамчыреи Афон Ҿыци иҟоу абазақәа рымпыҵакреи гәҭакыс ирыман.

«Уи ашьҭахь аибашьра иалалар акәын Ҭырқәтәыла, уи уи аамҭазы Асовет Еидгыла аҳәаақәа разааигәахара иалагахьан, 26 инарзынаԥшуа адивизиақәа Кавказнҭыҵ аганахьала ажәылара иазхианы иҟан.  Асовет архәҭақәа хацәнымырха инарыгӡаз аҽагылара иабзоураны, аӷа иаанкылареи, уимоу шьҭахьҟа ихьацареи аӷа игәҭакқәа рыԥхьырҟәҟәареи алыршахеит», – ҳәа иҳәеит иара.

Акультура аминистр Даур Ақаҩба игәаанагарала, иарбоу апроектқәа рҿы зегьы реиҳа ихадоу – аҭоурыхтә гәалашәара аиқәырхара ауп. 

«Асовет аруаа рфырхаҵара хашҭра ақәымзароуп. Ари агәалашәара биԥарак аҟынтәи даҽа биԥарак ахь аиагара ахәҭоуп», - ҳәа иҳәеит иара.

Аҟәа. Нанҳәамза Сухум. 22 августа 2023. Апсныпресс. Ақалақьқәа Елеци Нижни Новгороди рҟынтәи иааз апараплан аинструктори атуристи ҩба-хԥа сааҭ инарзынаԥшуа Гагра араион Мамзышьха ашьха аҿы игылоу аҵла амахәқәа ирхьынҳаланы иаанханы иҟан, ҳәа адырра ҟанаҵоит Иҷыдоу аҭагылазаашьақәа рзы Аминистрра апресс-маҵзура.

Иҟоу адыррақәа рыла, аинцидент зыхҟьаз ашьха ақәц аҟынтәи ииашаны инагӡамыз аҵԥраара иахҟьеит. Иара убас алаҟәраан аппарат игылаз аҵла ҳарак амахәқәа иаҿаԥеит.

Гагра араион Абыолрацәыхьчара-еиқәырхаратә отриад аусзуҩцәа ахҭыс ахьҟалаз аҭыԥ аҿы инеины амашәыр иақәшәаз ауаа ацхыраара рырҭеит.

Аҟәа. Нанҳәамза 22, 2023 шықәса . Аԥсныпресс. Атуризм Аминистрра аусзуҩцәеи амилициа аусзуҩцәеи Аԥсны аекскурсиамҩаԥгаҩцәа Рассрциациа ацхыраарала илегалым аекскурсиамҩаԥгаҩцәа раарԥшра иазкны анҭыҵтәи ареидтә гәаҭаратә усмҩаԥгатәқәа ҩаԥысуеит.

Аԥсны иҟоуп аусуразы алицензиа змоу 500-ҩык инарзынаԥшуа аекскурсиамҩаԥгаҩцәа. Урҭ атуризм Аминистрра аҿы ҷыдала  аҽазыҟаҵаратә курсқәа ирхысит, насгьы иааиԥмырҟьаӡакәа рзанааҭтә дырра аҩаӡара ашьҭыхра иазкны ауснагӡатәқәа ирхысуеит. Аха иҟоу илегалым аекскурсиамҩаԥгаҩцәагьы, урҭ аусура иаԥырхагоуп, Аԥсны аҭоурыхгьы еицакны аԥсшьаҩцәа ирызнаргоит.

Ареидтә усмҩаԥгатәқәа есымчыбжьы ареспубликатә трасса аучасткақәа зегьы рҿы имҩаԥысуеит. Нанҳәамза 21 рзы Гагра араион иахьаҵанакуа ареидтә умҩаԥгатә мҩаԥган. Уи иалҵшәаны илҩаан илегалым аекскурсиатә усура амҩаԥгаразы 2 ԥкаанҵак.

Ареид напхгара азиуеит атуризм аминистр Ҭеимураз Хьишба.

Ашықәс алагара инаркны зынӡа иаарԥшын 31-ҩык илегалым аекскурсиамҩаԥгаҩцәа.Дара зегьы Урыстәылатәи Афедерациа атәылауаа роуп, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны атуризм Аминистрра апресс-маҵзура. 

Аҟәа. Нанҳәамза 22, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Нанҳәамза 26 рзы Аԥсны иазгәарҭоит Ахьыԥшымра Жәларбжьаратәи азхаҵара Амшныҳәа.  

Асааҭ 10:00 рзы – Ахьӡ-Аԥша апарк аҿы иҟоу 1992 – 1993 шш. Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьра аҿы иҭахаз афырхацәа Рмемориал амҵан ашәҭ шьыҵәрақәа рышьҭаҵара ацеремониа мҩаԥысуеит.

Асааҭ 11:30 рзы  – Аҟәа араион, Алада Ешыра ақыҭан  Аԥсны Раԥхьатәи Ахада Владислав Арӡынба анышә дахьамадоу ашәҭ шьыҵәрақәа рышьҭаҵара ацеремониа мҩаԥысуеит.

Асааҭ  12:45 рзы – Џьгьиарда ақыҭан Аԥсны Аҩбатәи Ахада Сергеи Багаԥшь анышә дахьамадоу ашәҭ шьыҵәрақәа рышьҭаҵара ацеремониа ҩаԥгахоит.

Асааҭ 18:00 рзы – Аминистрцәа Реилазаара аконференц-зал аҿы имҩаԥгахоит Аԥны ахьыԥшымра Жәларбжьаратәи азхаҵара Амш иазку аныҳәтә усмҩаԥгатә.

Асааҭ 19.30 рзы – Амҳаџьыраа Рыԥшаҳәа, Б.ШШьынқәаба ихьӡ зху апарк аҿы Урыстәылатәи Афедерациа ала Аԥсны ахьыԥшымра азхаҵара ҟалеижьҭеи 15- шықәса аҵра иазку афотоцәыргақәаҵа мҩаԥгахоит.

Асааҭ 20.00 рзы –ХXI Жәларбжьаратәи афестиваль «Хьыбла Гермааԥҳа шәаалыԥхьоит…» аартра иазу аныҳәатә усмҩаԥгатә мҩаԥысуеит.

Амш ахыркәшамҭаз иҟалоит аныҳәатә салиут.

Аҟәа.  Нанҳәамза 22, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Нанҳәамза 21 рзы Оренбург ақалақь аҿы аусура иалагеит  VIII Жәларбжьаратәи аҿартә форум ду  «Евразия Global». Уи рхы аладырхәуеит 64 тәыла рҟынтәи 500-ҩык инарзынаԥшуа аҿар, урҭ рхыԥхьаӡараҿы иҟоуп   17-ҩык Аԥснытәи аҿаргьы, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны аҿари аспорти русқәа рзы аҳәынҭқарратә Еилакы.

Афорум аусура актәи амш азы аҿар дара-дареи афорум аиҿкааҩцәеи еибадыруан, ацәыргақәҵатә ҵакыра гәарҭеит, невторинг рхы аладырхәит, иара убас ахәылбыҽха аспорт-культуратә комплекс «Оренбуржье» аҿы афорум аартра иазкны аныҳәатә церемониа мҩаԥысит. Аусмҩаԥгатә аҳәаақәа ирҭагӡаны имҩаԥгаз аконцерт ала Оренбург ақалақь аҿы имҩаԥысраны иҟоу игәылҭәаау афорум апрограмма анагӡара хацыркхеит.

Аҟәа. Нанҳәамза 21, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Адәныҟатәи аусқәа рминистр Инал Арӡынба Очамчыра араион Ахадара активи ауааԥсыреи дырԥылеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны адәныҟатәи аусқәа Рминистрра Амедиацентр.

Аԥсни Урыстәылеи рыбжьара аизыҟазаашьақәа рыҿиара атема дазааҭгыло, Инал Арӡынба иҳәеит:   «Ҳара ажәлар, амчратә усбарҭа аҳасабала иҳалшеит даара иӷәӷәоу аиқәшаҳаҭра-зинтә база ашьақәыргылара. 2008 шықәсеи 2014 шықәсеи рзы акыр зҵазкуа шьаҭанкылатәи аиқәшаҳаҭрақәа ҩба рнапаҵыҩра мҩаԥган. Арҭ хадара злоу аусшәҟәқәа ҩба Урыстәылатәи Афедерациеи ҳареи ҳаизыҟазаашьақәа рыҿиареи рышьақәгылареи ҳәаақәырҵоит. Анаҩстәи аиқәшаҳаҭрақәа зегьы ҳабжьаҵара убарҭ аусшәҟәқәа рышьаҭала акәын ишымҩаԥысуаз», - ҳәа иазгәеиҭеит аминистр.

Зыӡбахә ҳамоу цәыббрамза 17, 2008  шықәсазы «Урыстәылатәи Афедерациеи Аԥсны Аҳәынҭқарреи рыбжьара аиҩызареи аусеицуреи аицхыраареи рзы» знапаҵыҩра мҩаԥгаз Аиқәшаҳаҭраеи, абҵарамза  24, 2014 шықәсазы знапаҵыҩра мҩаԥгаз «Урыстәылатәи Афедерациеи  Аԥсны Аҳәынҭқарреи рыбжьара аидгылареи апартиорреи рзы» Аиқәшаҳаҭреи.  

Арҭ аиқәшаҳаҭрақәа рҿы иарбоуп Аԥсны мҽхакы ҭбаала ацхыраареи адгылареи аҭара атәы, Урыстәылатәи Афедерациа иарбоу аԥхықәрақәа зегьы инагӡаны рынагӡара алнаршоит», - ҳәа иазгәеиҭеит аминистр.

Иара Урыстәылатәи Афедерациа Аԥсны ианаҭаз афинанстә цхыраара амҽхак атәы зҳәо уи аицҵалыҵ аирбеит. Убас, уи 2008 шықәса  раахыс –  110 млрд. мааҭ рҟынӡа инаӡеит.  

Инал Арӡынба ҷыдала Урыстәыла Аԥсны жәларбжьаратәи азхаҵара аус аҿы иҟанаҵаз ацхыраареи адгылареи ртәы дазааҭгылеит.

«Адунеизегьтәи аекономикеи адунеизегьтәи аполитикеи – ари аконкурентра зыбжьоу аусхкқәа роуп. Аконкуренциа узхымгар, усҟан уара жәларбжьаратәи аҿиара амҩа ду ацәхыԥ аҿы уаанхоит. … Ҳара урыстәылатәи ахсаалаҿы ҳарбоуп, аха ҳара ҳарбаӡам америкатәи ахсаалаҿы еиԥш европатәи ахсаалаҿгьы, ҳарбаӡам иара убас ҭырқәтәылатәи ахсаалаҿгьы. Ишыжәбо еиԥш, ҳара хсаалак аҿы ҳанӡам, урыстәылатәи ада. Уи даара акыр аҵак ду аҵоуп. Ихьа урыстәылатәи ҳҩызцәа ари аиашамра аиааира аҿы иҳацхраауеит».