Аҟәа. Хәажәкырамза 7, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аҳазалхратә Ҭыԥ «Ԥсоу» аусзуҩцәа  Аԥснынтәи Урыстәылаҟа ицоз автомашьына  Renault Logan  агәаҭараан ирыԥшааит  7 960 цыра ашәҟәы иҭагаламыз аҭаҭын аалыҵ Soprano. Амашьына аԥсҟы икын Аԥсны атәылауаҩ Кешешиан А. А.  Аҭаҭын аалыҵ ахәҭак амашьына акапот аҵаҟа иҵәахын, егьи ахәҭак – амашьына арныҟәцаҩи аԥхьатәи апассаџьыртә ҭыԥи рыҵаҟа иҭаҵәахын.  

Аҟәа. Хәажәкырамза 2, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Шәача афедералтә ҵакырадгьыл «Сириус» аҿы аусура иалагеит Адунеизегьтәи аҿар рфестиваль.  Аныҳәатә церемониа хациркит Урыстәылатәи Афедерациа Ахада Владимир Путин. Иара иҟаиҵаз авидеоааԥхьара аҿы афестиваль иаҭааз асасцәа зегьы дрыдныҳәало, ажәларқәа рыиашьара есымшагьы Урыстәыла аҳәынҭқарратә шьақәгылара ихадоу ашьаҭаны ишыҟаз азгәеиҭеит.

Адунеизегьтәи аҿар Рфестиваль аартра ацеремониа даҭааит Аԥсны аҿари аспорти русқәа рзы аҳәынҭқарратә Еилакы ахантәаҩы Ҭарашь Ҳагба. 

«Адунеи аҽаԥсахуеит, убри аҟнытә сҽысыԥсахуеит саргьы» – ас еиԥш ицәажәо ахьӡ аиуит Адунеизегьтәи аҿар Рфестиваль злаатыз амузыкатә шоу.  Афестиваль аартраҿы ихадоу хҭысны иҟалеит ацәынырра лаша зыбжьаз Аделинеи Андреи  рыбзиабара аҭоурых иазку атеатралтә қәгылара. Дара ирызҳауеит, аҵара рҵоит, рҭаацәа ирылҵны  рхатә ԥсҭазааратә мҩа ианылоит.  Араҟа дара ирзыԥшуп зегьы иаадыруа ауадаҩрақәа. Афырхацәа хадақәа рымҩа – анасыԥ ахь ихоу амҩаҿы иуԥыло имариам аԥынгыларақәа риааира азы ииашоу аӡбамҭақәа рыдкылара.  Иҷыдоу ароль изалхуп ахԥатәи афырхаца – Иԥсабаратәым Аинтеллект. Аепизодқәа зегьы рыцыԥхьаӡа иалагалахеит афестиваль ахықәкқәеи ахшыҩҵакқәеи: адунеи ԥхьаҟатәи аԥеиԥш азы аҭакԥхықәра, милаҭрацәалатәи акзаара, доусы изы еиҟароу алшарақәа раԥҵара, адоуҳа-леишәатә хәдуқәа.

 Еиуеиԥшым атәылақәа рҟынтәи артистцәа злахәыз акәашаратә, амузыкатә, ахортә епизодқәа рыла ишьақәгылаз ашоу сааҭк еиҳаны имҩаԥысуан.  

Адунеизегьтәи аҿар Рфестиваль мҩаԥысуеит хәажәкырамза 1 инаркны хәажәкырамза 7 аҟынӡа афедералтә ҵакыра «Сириус» аҿы.  

Афестиваль аиҿкаара ахахьы иагеит аиҿкаара «Росмолодежь». 

Аҟәа. Хәажәкырамза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. «Ирацәамзар ҟалап атәылақәа аҳазалхратә ҳәаақәа рыманы аҳазалхратә процедурақәа рынагӡареи аҳазалхратә тарифқәеи рхархәаралеи абиуџьет ахь иамоу алагамҭақәа рыҩаӡара 64% рҟынӡа инаӡо.   Аҳәынҭқарратә ҳазалхратә Еилакы аколлегиа 2023 шықәсазы инагӡаз аусура аихшьаалақәа рзы аилатәараҿы дықәгыло абри атәы иҳәеит атәыла аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, афинансқәа рминистр Владимир Делба.

Иахьа аҳәынҭқарратә ҳазалхратә Еилакы Аԥсны абиуџьет ахатәы хашәалахәқәа рыхәҭа шьақәнаргылоит. Уи 64% рҟынӡа инаӡоит.

«Ари иҳараку ҩаӡароуп ҳәа уҳәаратәы иҟоуп. Уи иабзоураны аҳәынҭқарра иаду ахыдҵа хадақәа рынагӡара алыршахоит», – ҳәа иҳәеит Владимир Делба.

 Аҵыхәтәантәи ашықәсқәа рзы, афинансқәа рминистр игәаанагарала,  аҳазалхратә лагалақәа реизҳара зыдҳәалахаз  еиҳа еиӷьу анапхгара-ҭареи ахылаԥшра аҭагылазаашьақәа реиӷьтәреи аҳазалхратә тарифқәа рыԥсахреи ауп.

«Ҳара лассы-лассы иҳаҳауеит, аҳазалхатә шәатәқәеи аҳәынҭқарратә биуџьет ахашәалахәытә хәҭа шьақәзыргыло егьырҭ ашәатәқәеи реизҳара иҟоу аинфлиациа аҩаӡара ашьҭыҵра иадҳәалоуп ҳәа.  Аха уи иахьа аҳәынҭқарратә ҳазалхратә Еилакы иҳаднагало арбагақәа акала иузаҿырԥшуа иҟаӡам. Убри азы ауп шықәсык иалагӡаны, аинфлиациа атемпқәа ҳасаб азуны, абиуџьет ахь аиҭакрақәа залагалахо, аҳәынҭқарратә ҳазалхратә Еилакы иадҵахо ахыдҵақәагьы зацҵахо», – ҳәа иҳәеит Владимир Делба.

Аҟәа. Хәажәкырамза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аџьынџьтәылатәи еибашьра Дуӡӡа аветеран Мариа Захар-иԥҳа лыԥсҭазаара далҵит жәабранмза  29 рзы, ҳәа адырра ҟарҵеит уи лыуацәа. Аветеран илхыҵуан  101 шықәса.

Алахьеиқәҵаратә усмҩаԥгатә мҩаԥгахоит хәажәкырамза 3, асааҭ 12:00 рзы абри аҭыӡҭыԥ ала: ақ. Аҟәа, Инал-иԥа имҩа, аҩны №116.

*** Мариа Захар-иԥҳа Глускер 19 шықәса анылхыҵуаз амедиаҳәшьцәа рышкол далгеит, уи ашьҭахь афронт ахь ааԥхьара лоуит.

Аҟәа. Хәажәкырамза 6, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Хәажәкырамза 1 азы Хьыбла Гьерзмааԥҳа иаԥылҵаз авокалистцәеи аконцертмеистерцәеи  Жәларбжьаратәи реицлабрахь азыҳәақәа рыдкылара иалагеит. Уи Актәи атур мҩаԥгахоит Москва ақалақь аҿы 2025 шықәса, ажьырныҳәамза  12-25 рзы.

Аклассикатә музыка аганахьала адунеи иреиҳау аконкурсқәа иреиуоу алахәхаразы азыҳәақәа раашьҭа ҟалоит нанҳәамза 1, 2024 аҟынӡа. Уи рхы аладырхәыр рылшоит 21-36 шықәса зхыҵуа авокалистцәеи 20-35 шықәса зхыҵуа аконцертмеистерцәеи.

Адунеи зегьы аҿы еицырдыруа аопертә шәаҳәаҩы иаԥшьылгаз Жәларбжьаратәи авокалистцәеи аконцертмеистрцәеи рконкурс абаҩхатәра злоу анагӡаҩ ҿарацәа адгылара рыҭара иазкуп.

Апроект акультуратә инициативақәа рзы Урыстәылатәи Афедерациа Ахада Ифонд адгыларала инанагӡоит Хьыбла Герзмаа Рфонд.  Аконкурс апартниор хаданы иқәгылоит К. С. Станиславскии Вл. И. Немирович-Данченкои рыхьӡ зху Москватәи академиатә Музыкатә театр. Алԥшааратә тур аихшьаалақәа (40-ҩык авокалистцәеи 20-ҩык  аконцертмеистерцәеи иреиҵамкәа) рзы адырра ҟаҵахоит жьҭаарамза 15, 2024 шықәса рзы.   Уаанӡа еиԥш уажәгьы атур иалахәхо рзы аҳҭнықалақь аҟынӡа анаӡареи уаҟа аанкылареи рзы ахарџь ахахьы иагоит аиҿкааратә комитет. Апретендентцәа ахәшьара рырҭоит аексперттә жиури. Уи аилазаараҿы иҟалоит еицырдыруа арежиссиорцәа, аоператә шәаҳәаҩцәа, атоп-менеџьерцәа, авокал арҵаҩцәа. Ажиури напхгара алҭоит Хьыбла Герзмааԥҳа.

Сынтәатәи аԥхьахәтә фонд иартәоит 13,2 миллион мааҭ, 2,5 миллион мааҭ ианашьахоит гран-при иаԥсахаз. Авокалистцәа рыбжьара актәи апремиа иаԥсахаз иоуеит 1,5 млн. мааҭ, аҩбатәи  – 1,2 млн. мааҭ, ахԥатәи  – 1 млн. мааҭ.  

Аҟәа. Хажәкырамза 6, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аҩаша, хәажәкырамза 5 рзы, Адунеизегьтәи аҿар Рфестиваль  аплошьадка аҿы Асоциалтә платформа «Аԥсны аԥеиԥши» аҿиаразы иҳәынҭқарратәым аинститут «Иннопрактикеи» аусеицуразы амеморандум рнапы аҵарҩит.

Аусшәҟәы рнапы аҵарҩит Аԥсны адәныҟатәи аусқәа рминистр, аплатформа «Аԥсны аԥеиԥш» ҳаҭыр зқәу ахантәаҩы Инал Арӡынбеи аилазаара «Иннопрактика» адиректор хада ихаҭыԥуаҩ Наталиа Поповеи.

Аҟәа. Хәажәкырамза 6, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Гәылрыԥшь араион аҿы, Бедиатәи  аиашахаҵаратә уахәама, иара убас ареспублика аҿы ашколнӡатәи аусбарҭақәа рҿы аиҭашьақәыргылара-ргыларатә усурақәа рымҩаԥысшьа азҵаарақәа ирыдҳәалан атәыла аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаби шьаҭанкылатәи аргылара Аусбарҭа, Ареспубликатә Унитартә Наплакы «Аԥсныргылара», аҭоурых-культуратә ҭынха ахьчаразы аҳәынҭқарратә Усбарҭа, аунитартә наплакы «Аҟәаргылара»  анапхгареи  реиԥылара.

«Аԥсныргылара» адиректор Хада Руслан Тәанба иҟаиҵаз адыррақәа рыла, иахьа Маҷара ақыҭан ахархәаразы ирырҭеит арепатриантцәа рҭаацәа рзы 24-уада змоу аиланхарҭатә ҩнеихагыла.

«Аҟәаргылара» анапхгаҩы Рауф Ҳаразиа даҽа аиԥш-зеиԥшу аҩнқәа ҩба рҿы аиҭашьақәыргыларатә усурақәа шцо азы адырра ҟаиҵеит.  Аҩнқәа руак хымз рыла ахархәарахь ирырҭараны иҟоуп, аҩбатәи – ҳазҭоу ашықәс анҵәамҭазы. Алеқсандр Анқәаб Рауф Ҳаразиеи «Аҟәаргылара» аусзуҩцәеи иҭабуп ҳәа реиҳәеит инарыгӡаз аусура азы.  

Шьаҭанкылатәи аргылара азы Аусбарҭеи аҭоурых-культуратә ҭынха ахьчаразы аҳәынҭқарратә Усбарҭеи рнапхгаҩцәа Ҭемыр Агрбеи Гарри Сангәлиеи аԥыза-министр Бедиатәи аныхабаа аҿы аусурақәа рымҩаԥысшьа азы адырра ирҭеит.  Уажәы Бедиатәи аныхабаа аҿы ахыб рыԥсахит, аҿаҵа анагӡаҩыс иҟоу аилазаареи аҭыԥантәи аусурақәа рынагӡаҩцәеи рыбжьара аныхабаа аҿы 62 аиндивидуалтә ԥенџьыртә блокқәа рыҟаҵареи рышьақәыргылареи рзы аиҿцәажәарақәа мҩаԥысуеит.

Аҟәа. Хәажәкырамза 6, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Хәажәкырамза  5 инаркны хәажәкырамза  15 аҟынӡа Аԥсны Арбџьармчқәа рҿы имҩаԥыслоит Аԥсны акоманда-штабтә мобилизациатә ҽазыҟаҵарақәа. Аҽазыҟаҵарақәа рхықәкы хаданы иҟоуп – аибарххареи ашәарҭареи  зцу аҭагылазаашьақәа рҿы арратә комиссариатқәа, арезерв хәҭақәа рыштабқәа амобилизациатә уснагӡатәқәа рынагӡара разырхиара аҩаӡара ашьҭыхра, ҳәа иаанацҳауеит атәылахьчара Аминистрра апресс-маҵзура.

Аҟәа. Хәажәкырамза 5, 2024 шықәса. Урыстәылатәи Афедерациа Афедералтә ҳазалхратә Маҵзура Аладатәи аоперативтә ҳазылхра зеицҵалыҵ 6,3 млн. мааҭ рҟынӡа инаӡо аҳазалхратә шәарақәа ршәара аҽахгара афактқәа рыла ашьаусеилыргарақәа хацнаркит.  

30-шықәса зхыҵуа Аԥсны атәылауаҩ ахатәы хархәара азы акәушәа иарбаны аҳазалхратә шәатәқәа ршәара аҟынтәи ахақәиҭтәрала Урыстәылаҟа ииаигеит 2002 шықәсазы иҭыжьыз автомашьына  «Cadillac Escalade». Аамҭалатәи алагалара арежим аԥҟарақәа еилаганы  ари ахаҵа иарбоу автомашьына Урыстәыла атәылауаҩ ииҭеит, убри аан уи азы аԥарагьы иоуит.  Мчыбжьык ашьҭахь уи иаҳәшьеиҵбы, 27-шықәса зхыҵуа Аԥсны атәылауаҩ,  1978 шықәсазы иҭыжьыз, зыхәԥса ҳараку араритеттә автомашьына «Cadillac Fleetwood» азы аамҭалатәи алагалара азы ашәҟәқәа еиқәыршәаны, убасҵәҟьа Аушьҭра-гәаҭаратә Ҭыԥ иацәыхарамкәа Урыстәыла атәылауаҩ илҭеит, ҳәа иаанацҳауеит Аладатәи аоперативтә ҳазалхырҭа апресс-маҵзура.

Аҟәа. Хәажәкырамза 3,2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аслан Бжьаниа Аҟәа ақалақь ахада 2023 шықәсаантәи аусура аихшьалақәа рзы иҟаиҵаз аҳасабырба идикылеит. 

Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Аҟәа ақалақь ахада 2023 шықәсаантәи аусура аихшьалақәа рзы иҟаиҵаз аҳасабырба идикылеит. 

Беслан Ешба Ахада иҟны иҟаиҵаз аҳасабырбаҿы инарҭбааны далацәажәеит 2023 шықәсазы Аҟәа ақалақь администрациа имҩаԥнагаз аусура, асоциал-економикатә ҿиара, аинфраструктуратә проектқәа, афымцамчтә ҭышәынтәалара, афинанстә напхгараҭареи рызҵаарақәа убрахь иналаҵаны.

Аҳәынҭқарра Ахада дазҵааит аҳҭнықалақь аҟны аусура зылшоны иҟоу ауааԥсыра рыҟнытә усурҭа ҭыԥла еиқәыршәоу рхыԥхьаӡара.

Ақалақь аҩныҵҟа аиуристтә хаҿқәа ыҟоуп 1194-ҩык, урҭ рыҟны аус руеит 10000-ҩык инареиҳаны, хазхаҭалатәи анаплакҩцәа 3762 рыҟны аус руеит 1640-ҩык. Аҟәа аҩныҵҟа иҟоу ареспубликатә усбарҭақәа рыҟны аус руеит 5700-ҩык, ақалақь Администрациа аппарат аҟны иҟоуп 139-ҩык.

Беслан Ешба иажәақәа рыла Аҟәа Администрациахь аҳасабырбатә шықәса аҩныҵҟа иааит 6 739 шәҟәи арзаҳали, урҭ рахьтә инагӡоуп 5 215, 1 112 абжьаратә ҭак рыҭоуп, 412 аус рыдулара иаҿуп. 

Иара убас абри аамҭа аҩныҵҟа архитектура аҟәша 129 зин рнаҭеит аргылареи аиҭеиҿкаареи рзы, 24 ахархәарахь рыҭаразы азин, ахархәарахь ирыҭоуп 18 обиект, ирыҭоуп 79 ақалақьргыларатә лкаақәа, ирыхәаԥшуп 42 проектҭә зыӡба, имҩаԥгоуп ақалақьргыларатә хеилак аилатәарақәа 3. 

2023 шықәсазы Аҟәа ақалақь абиуџьет азы ирыдыркылеит  1 млрдки 428 млн мааҭ, аха 2022 шыықәса анҵәамҭазы аиҷаҳара ахьалыршаз иабзоураны 183 млн ахашәала ацны ҳҭалеит 2023 шықәсазы. Абри аҟнытә абиуџьет иацҵан иагьартәеит 1 млрдки 975 млни 54 нызқь маатҭ ахашәалақәа рыла, 2 млрд 158 млн 445 нызқь маат ахарџьқәа рыла. 

«Аҟәа ақалақь ахатәы хашәалатә биуџьет азы аплан иартәеит 2023-тәи ашықәс азы 1 млрд 520 млн 224 нызқь мааҭ, фактла анагӡара иартәеит 1 млрд 666 млн 987 нызқь мааҭ, аизҳара иартәеит 109,7% », - иҳәеит Б. Ешба.