Аҟәа. Жәабранмза 10, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аҟәа ақалақь абиуџьет аҿы амуниципалтә усбарҭа «Икьакьоу абзазаратә црыҵқәа рполигон» аԥҵара азы аԥаратә хархәагақәа азоурыжьит, ҳәа адырра ҟанаҵоит аҳҭнықалақь Ахадара аофицииалтә саит.

«Аԥсны асоциал-еконоикатә ҿиара адгылара аҭара иазку Аинвестициатә Программа ала Гәылрыԥшь араион аҿы икьакьоу абзазаратә црыҵқәа реилыхреи адгьыл раҭареи рзы аполигон» аргыларазы аԥаратә хархәагақәа азоужьын. Апроект анагӡара алыршан, аха арыцқьаратә еиқәыршәагақәа рышьақәыргыларазы иназыцҵоу аусурақәа инацҵаны рымҩаԥгара ахәҭан» – ҳәа иҳәеит ахәаша, жәабранмза 9 рзы имҩаԥысыз Аҟәа ақалақьтә Еизара аилатәара зхы алазырхәыз Аҟәа ақалақь Ахада Беслан Ешба.  

Иара Кацикыҭ иҟоу аполигон ахь инагахо агәамсам аиҳарак – уи Аҟәа ақалақьи Гәылрыԥшь араиони рҟынтәи еизгоу агәамсам ауп ҳәа иазгәеиҭеит.   «Уаҟа иҟалоит Аҟәеи Гәылыԥшьи рҟынтәи агәамсам. Убас ала аусура аиҿкаара аганахьала ауадаҩра зегьы аҳҭнықалақь Ахадара иақәшәоит. Ҳара макьаназы ақалақь аҿы еизо агәамсам Гал араион ахь иаҳгоит. Уи инамҩатәны Аҳабла Ҿыц аҿы иҟоу агәасамеизакырҭа аҟынтәи агәамсам ақәгара мҩаԥысуеит. Ҳара иааҳхәеит ҩба автоахагақәа КАМАЗ, – ҳәа иҳәеит Беслан Ешба. –Ҳаԥхьаҟа ҳара хымԥада иаҳҭаххоит агәамсам абылра иазку анаплакқәа».

Аҟәа. Жәабранмза 9, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсны Анаукақәа Ракадемиа аҿы ҿыц аспирантура иҭалаз аршаҳаҭгақәа рыҭара иазкыз ацеремониа мҩаԥысит.

Амԥар Адгәыр Баҭал-иԥа, Ҵәыџьба Рашид Адамыр-иԥа, Инаԥшьба Инал Гаврил-иԥа, Кәпалба Хамида Гарри-иԥа қәҿиарақәа аԥышәарақәа ҭины Аԥсны анаукақәа Ракадемиа иаҵанакуа анаукатә институтқәа распирантура иҭалеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны Анаукақәа Ракадемиа апресс-маҵзура.  

Аԥсны Анаукақәа Ракадемиа академик-маӡаныҟәгаҩ Валентин Коӷониа аспирантцәа аршаҳаҭгақәа риҭеит, акандидаттә дисертациақәа рыҩраан аҽадцалареи аусура бзиа абареи ақәҿиарақәеи рзеиӷьаишьеит. 

«Иахьа шәара аԥсуа наука ахь раԥхьатәи шәшаҿа еихыжәгеит. Ари имариам мҩоуп, аха сара ишәзеиӷьасшьоит ари анаукатә ԥсҭазаара аҿы шәара шәдырреи шәылшареи азхаҵара аиуо, аманшәалара шәыцло иҟаларц. Анаука – аҳәынҭқарра ашьаҟақәа ируакуп, анаука уаҵәтәи аԥеиԥш шәара  аҿар шәнапы иакуп. Шәҵара ахыркәамҭазы ишәыҩраны иҟоу шәдисертациатә усумҭақәа иахәҭоу аҩаӡараҿы иҟалартә еиԥш шәнаукатә напхгаҩцәеи шәареи шусеицура алҵшәабзиақәа аанарԥшырц азы хымԥада иаҭахуп аилибакаареи ааԥсарак ҟамҵа аҽадцалареи», – ҳәа иҳәеит Валентин Коӷониа.

Аспирант Адгәыр Амԥар Д.Гәлиа ихьӡ зху Аԥснытәи агуманитартә ҭҵаарақәа Ринститут аҿы Аԥсны аҭоурых азы адиссертациатә усумҭа иҩуеит, Рашид Ҵәыџьба –  Аботаника Аинститут аҿы аботаника азы аусумҭа, Инал Инашбеи Хамида Кәпалбеи –  Аекономикеи азини Ринститут аҿы.

Аҟәа. Жәабранмза 9, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсны аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрреи Урыстәылатәи агвардиеи рыбжьара анапхгарабжьаратәи аусеицура иазырхоу аиқәшаҳаҭра апроект еиқәыршәоуп.

«Аиқәшаҳаҭра апроект актуалра злоу аусеицура ахырхарҭақәа рыла аԥышәеимадара, Урыстәыла агвардиа иатәу аҵараиурҭақәеи азыҟаҵаратә Центрқәеи рбазала акадрқәа разыҟаҵара, аҵара-методикатә еизгарақәеи аҽазыҟаҵарақәеи, иара убас аинформациатә технологиақәа рыҿиареи азинеиҿкаара аганахьала азакәанԥҵаратәии егьырҭ анорма-зинтә шәҟәынҵақәеи рыла аимдара амҩаԥгара иазырхоуп», –  ҳәа адырра ҟанаҵоит атәыла аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра апресс-маҵзура.

Аҟәа. Жәабранмза 9, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. 2023 шықәса аихшьаалақәа рыла, Ареспублика Аԥсны Амилаҭтә шәаратә система АԤРА аҿы имҩаԥгаз аоперациақәа рзеиԥш мҽхакы  34,8 млрд мааҭ рҟынӡа инаӡеит. Уи 15% (4,6 млрд. мааҭ) рыла 2022 шықәсазтәи арбага еиҳауп, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны Амилаҭтә Банк аофициалтә саит.

Имҩаԥгаз аоперациақәа  рыструктура аҿы  АԤРА ахсаалагақәа рыхәҭаахь иақәшәоит 14,2 млрд. мааҭ, АМР ахсаалагақәа рахь  – 11,6 млрд. мааҭ,  Амультисервистә шәаратә Система (МПС)  –  9 млрд. мааҭ.

Абанктә хсаалагақәа рыла Аԥсны ахәаахәҭра-сарвистә наплакқәа рҿы  ашәаратә операциақәа рымҩԥгара амҽхак 2023 шықәсазы 33% рыла иазҳаит. Убас ала уи  12,5 млрд. мааҭ рҟынӡа инаӡеит.  Ахсаалагақәа МИР ала ареспублика аҿы имҩаԥыргаз ашәарақәа  рзеиԥш еицҵалыҵ 6,1 млрд. мааҭ рҟынӡа инаӡоит, Амультисервистә шәаратә Система (МПС) ахсаалагақәа рыла - 5,6 млрд. мааҭ рҟынӡа инаӡоит, 868 млн. мааҭ рҟынӡа инаӡоит Аԥсны атәылауаа АԤРА ахсаалагақәа рыла инарыгӡаз инапынҵадоу ахшәаарақәа рзеиԥш еицҵалыҵ.  

Аҟәа. Жәабранмза 9, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аҟәатәи ашьха аҿы аԥшырҭатә плошьадка аиҭашьақәыргылара ҩымз ирылагӡаны ихыркәшахароуп,  ҳәа Аԥсныпресс акореспондент диҿцәажәо иҳәеит Аҟәа ақалақь Ахадара «Ақалақьргыларапроект» адиректор Асҭамыр Ԥиԥиа.

«Уажәы инхаз аҟаҵара иаҿуп, иара акомплекс ахаҭа ашәра ахыркәшарахь инеиует. Иара убас арлашагақәа рышьақәыргылара мҩаԥысуеит. Ҩымз рыла аобиект ахархәаразы аҭара иазырхиахоит», – ҳәа еиҭеиҳәеит Асҭамыр Ԥиԥиа.

Аҟәа. Жәабранмза 9, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Уыстәыла аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра аделегациа Аԥсны аҩныҵҟатәи аусқәа рминистр, амилициа аинрал-маиор Роберт Киут иааԥхьарала Аԥсныҟа иааит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра апресс-маҵзура.

Аԥсны аҩныҵҟатәи аусқәа рминистр урыстәылатәи иколлегацәа бзиала шәаабеит ҳәа дырԥыло Аԥсны амчратә хылаԥшырҭақәа анапхгарабжьаратәи атактикатә рзыҟаҵарақәа рылахәхара азы иҭабуп ҳәа реиҳәеит.

Аҟәа. Жәабрамза 9, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аҟәа ақалақьтә Еизара аилатәара аҿы адепутатцәа Аҟәа ақалақь ахада Беслан Ешба Фазиль Искандер имҩала игылоу аҩны №43 аҿы ашәҟәыҩҩы игәаәалашәара анаунагӡатәра азы амемориалтә ӷәы ашьақәыргыларазы иааишьҭыз ашәҟәы иахәаԥшит. Адепутатцәа еицҿакны адунеи зегьы аҿы еицырдыруа ашәҟәыҩҩы  аанкьа дахьынхоз аҟәатәи аҩны аҿы амемориалтә ӷәы ашьақәыргылара ишазыразу азы ргәаанагара рҳәеит. 

Аҟәа. Жәабранмза 9, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аҟәа араион Ӡыгәҭа ақыҭан аӡхагаларатә станциа аргылара хыркәшахеит.

Аргыларатә усурақәа хацыркын 2022 шықәсазы Аҟәа араион Ахадара ахтә харџь ала. Апроект азеиԥш харџьынҵа 40 млн. мааҭ рҟынӡа инаӡоит.  

Аҟәа араион Ахадара ауаажәларра рымадара аҟәша аиҳабы Дамеи Касланӡиа иҟаиҵаз аинформациа ала, араион ақыҭақәа хԥа аӡрыжәтә ала реиқәыршәара иазку аусурақәа актәи аетап  аҿы Ӡыгәҭа ақыҭан аӡхагаларатә станциа аргылара азԥхьагәаҭан: аҵхырҭақәа ԥшьба ржит, ҳаамҭа иақәшәо аиқәыршәагақәа шьақәыргылан, амҩақәҵагарҭа ргылан, астанциа аҵакыра хкаауп, иара убас уи ахьчара еиқәыршәоуп.  Астанциа амчхара – уахыки-ҽнаки рыла ҩ-нызықь кубометра рҟынӡа аӡы.

Аҟәа. Жәабранмза 6, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Амимоза раԥхьатәи апартиақәа Аԥснынтәи експортла Урыстәылаҟа адәықәҵара иалагеит.

Раԥхьатәи «ашәҭтә» декларациа 150 кьыла ашәҭ азы иалаҵан, ҳәа адырра ҟанаҵоит Урыстәылатәи Афедерациа Афедералтә ҳазалхратә Маҵзура Аладатәи аҳазалхратә Усбарҭа апресс-маҵзура. 2023 шықәсазы Аԥснытәи иалганы иргеит рекордла зхыԥхьаӡара рацәоу 200 тонна рҟынӡа «ахьтәы» ашәҭшьыҵәрақәа. Бжьаратәла асезон аҩныҵҟа Урыстәылаҟа инагахоит  150 тонн амимоза.

Аҟәа. Жәабранмза 9, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аоператив-профилактикатә усурақәа рымҩаԥгараан Гәдуҭа араион аҿы 117 цыра акриптовалиута арҳара иазку аппаратқәа рыԥшааит, ҳәа адырра ҟанаҵоит атәыла аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра апресс-маҵзура.