Аҟәа. Жәабранмза 7, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Апарламент адепутатцәа актәи аԥхьараҿы Аԥсны Анхаратә закәанеидкыла апроект рыдыркылеит.

Апроект адгалара мҩаԥигеит аекономикатә политикеи ареформақәеи аинформациатә технологиақәеи  рзы апарламенттә Еилакы ахантәаҩы Резо Занҭариа.

«Иахьатәи амш азы Аԥсны анагӡара мҩаԥысуеит аҳәынҭқарратә милаҭтә программа «Анхарҭаҭыԥ», аха убри аан ареспублика ҳаамҭазтәи аҿиара аетап иақәшәо  анхаратә зҵаарақәа закәаншьаҭала рыӡбара алыршаӡам», – ҳәа инаҵшьны иазгәеиҭеит Резо Занҭариа.

Иахьазы Аԥсны аус ауеит 1981 шықәсазы ирыдыркылаз Анхарҭаз азакәанеидкыла.

«Анхарҭатә  закәанеидкыла апроект аус адулареи Апарламент ахь ахәаԥшразы анагареи,  аԥснытәи азакәанԥҵара аҿы иҟоу абжьажь ахарҭаареи атәылауаа анхарҭала реиқәыршәаразы  рконституциатә зин анагӡареи атәылауаа зегьы рзы анхарҭа апроблема аӡбара амеханизмқәа раԥҵареи хықәкы хадас иамоуп», – ҳәа иазгәаҭоуп аилыркааратә шәҟәаҿы.

Аҟәа. Жәабранмза 7, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Агәабзиарахьчара аминистр Едуард Быҭәба Ареспубликатә хәыҷтәы хәышәтәырҭа аҿы анҭыҵтәи аилатәара мҩаԥигеит.

Ахәышәтәырҭа ахь аинспекциатә ҭаара ауааԥсыра рҟынтәи ахәышәтәырҭа аусура аганахьала лассы-лассы иаадырԥшуа иалагаз агәынамӡарақәа ирыдҳәалахеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит агәабзиарахьчара Аминистрра апресс-маҵзура.

«Иҟоуп уадаҩрақәак, иҟоуп шәусура аганахьала аҽԥынкыларақәа, агәабзиарахьчара Аминистррахьы ауаа ашуеит. Ҳара араҟа арҭ азҵаарақәа ҳаӡбароуп», – ҳәа иҳәеит аминистр. Уи аҳақьымцәа амедусбарҭа амаҵзурақәа зегьы русура азы адырра ҟарҵарц азы аҳәара ҟаиҵеит.  

Аҳақьымцәа данрыҿцәажа ашьҭахь еилкаахеит ахирургиатә маҵзура азы иаахәаз амаругақәа аинсталлиациа аетап аан атехникатә уадаҩрақәа шцәырҵыз, убри аҟнытә уи инагӡаны аус арура залмыршахеит.

Аҟәа. Жәабранмза 7, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Жәабранмза 6 ахәылбыҽха аҳҭнықалақь аҿы ҩ-еихагылакны иҟоу ахатәыҩны амца акит.  

Адыгаа рымҩала игылоу аҩны амца акит ҳәа адырра Иҷыдоу аҭагылазаашьақәа рзы Аминистрра ахь иҟалеит аҩаша, жәабранмза 6, 21сааҭи 35минуҭи рзы, ҳәа адырра ҟанаҵеит Ахылаԥшырҭа апресс-маҵзура.

Аҟәа. Жәабранмза 7, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Атуризм аминистр Ҭемраз Хышба Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада иҟны иҳаҩсыз ашықәс азы атуризм Аминистрра имҩаԥнагаз аусура алҵшәақәа рзы аҳасабырба ҟаиҵеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аҳәынҭқарра Ахада иофициалтә саит.

Аҳасабырбаҟны изларбоу ала, 2023 шықәса ажьырныҳәамза 1 инаркны жьҭаарамза 1-нӡа атуристтә усхк алҵшәа бзиақәа аанарԥшит, аекономика абиуџьетшьақәыргылараҟны ихадароу секторны ишыҟоу шьақәырӷәӷәаны, ашәахтә ааимҭақәа зегьы рыҟнытә ахԥатәи рыхәҭа алагало.

Аҳәынҭқарра Ахада иаҵшьны иҳәеит Аԥсны Аҳәынҭқарра аекономикатә ҿиаразы хырхарҭа хаданы ишыҟоу.

«Атуризм, афинанстә ган анаҩсангьы, ҳара ҩныҵҟала иаҳзааигәоу хырхарҭоуп: ҳара асасдкылара злоу милаҭуп, асас иааира ҳаигәырӷьоит», - ҳәа иацҵаны иҳәеит Аслан Бжьаниа.

Аминистр Ҭемраз Хышба иҟаиҵаз адырраҭарала, аҳасабырбатә аамҭа аҩныҵҟала аминистрра аизҳара маҷымкәа иамоуп. Ари раԥхьа иргыланы, аиарҭа-ҭыԥқәа рхыԥхьаӡара 46 972 рҟынӡа иахьацлаз, анхарҭатә обиектқәа 1052 рҟынӡа иахьеиҳахаз иабзоуроуп.

Акрызҵазкуа факторны иҟалеит атуризм аусхк аҟны ашәахтә ааимҭақәа рыцлара, уи 2023 шықәса аҩныҵҟала иартәеит 1 млрд 42 млн мааҭ, ари уи аԥхьатәи ашықәс арбагақәа раасҭа еиҳауп. Арҭ алҵшәақәа ирҳәоит атәыла аекономикаҟны атуристтә усхк ароль ишазҳауа атәы. 

Ҭемраз Хышба иара убас иазгәеиҭеит АА атуризм аминистрра ҷыдала хшыҩзышьҭра шанаҭо амаҵзурақәа рхаҭабзиара аиӷьтәра. Аҳәынҭқарратә стратегиа аҳәаақәа ирҭагӡаны имҩаԥысуеит аекскурсиамҩаԥгаҩцәа, агидцәа-аиҭагаҩцәа, атуризм азы аинструкторцәа рзы аттестациа, Ари апрофессионализми ирыдаҳгало атуристтә маҵзурақәа рхаҭабзиареи рыҩаӡара ашьҭыхра иацхраауеит. 

Аҟәа. Жәабранмза 7, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Апарламент адепутатцәа аҵыхәтәантәи аԥхьараҿы  «Ареспублика Аԥсны астратегиатә обиектқәа рзы» азакәан  апроект  рыдыркылеит.

Азакәан апроект авторцәа ргәаанагарала, иарбоу азакәан апроект адкылара ахымԥадатәра иҟоу Аԥсны азакәанԥҵара аҿы ареспублика амилаҭтә шәарҭадара ашьақәыргылара азы ихадоу аҵакы змоу астратегиатә обиектқәа рсиеи реилкаареи ахьыҟам ауп изыдҳәалоу.

Иарбоу азакәан апроект астратегиатә обиектқәа ралкаареи рҳәаақәҵареи рзы азинтә шьаҭақәа рышьақәыргылара иазырхоуп.

Аусшәҟәы аҿы иарбоуп астратегиатә обиектқәа рахь иаҵанакуа  аобиектқәа. Уи – ауаажәларра рыҿиара азы ихадоу асоциал-економикатә ҵакы змоу амазара, Аԥсны амилаҭтә шәарҭадара аҭагылазаашьа анырра азҭало амазара ауп.

Астратегиатә обиектқәа рахь иаҵанакуеит:

- Атәылахьчара Аминистрра, Аҳәынҭқарратә шәарҭадара Амаҵзура, аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра, анапхгаратә еимадара Агентра роперативтә напхгараҭараҿы иҟоу арратә техникеи аиқәыршәагақәеи;

- аҳәынҭқарратә усбарҭақәа рхархәараҿы иҟоу ахыбрақәеи ауадақәеи;

- атәылахьчаратә маҭәахәқәа ҭзыжьуа аобиектқәа;

- аенергетика аобиектқәа, зымчхара 5 МВт иреиҳау ашьақәгылагақәа афымцамч ала еиқәзыршәо аобиектқәеи амагистралтә фымцамҩангагақәеи;

- амагистралтә аимадара ацәаҳәақәа;

- аимадара аобиектқәа (аҳақәа, ахархәагақәа, ашьақәгылагақәа, ахыбрақәа), ателе-радиодырраҭаратә обиектқәа, ателехәаԥшратәи арадиотәи ацентрқәа, аинформациатәи ателеграфтәии Амаҵзурақәа;

- аҳаиртә ныҟәареи авиациеи реиҿкаара асистема аобиектқәа, аҳаиртә ныҟәара атрасса амаҵзура аобиектқәа, аҳаиртә цәаҳәақәа, аҳаиртә ныҟәара анапхгараҭареи ахылаԥшреи рхархәагақәа, аҵыԥраа-тәаратә цәаҳәақәа;

Аҟәа. Жәабранмза 7, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Жәлар Реизара-Апарламент адепутатцәа  аҵыхәтәантәи аԥхьарала «Аникотин злоу аалыҵқәеи урҭ злашьақәгылоу ахәҭақәеи аелементқәеи рхархәара азы ахархәагақәа реиҭарсра аҭышәынтәалара азы» азакәан апроект рыдыркылеит.

«Иарбоу азакәан апроект аус адулоуп ареспублика Аԥсны ауааԥсыра ргәабзиареи рыԥсҭазаареи рыхьчаразы, аиҳаракгьы зықәра намӡац аникотин злоу аалыҵ ахархәара аҟынтәи ргәабзиара аԥхасҭа аҭара аҟынтәи рацәыхьчаразы. Аҵыхәтәантәи аамҭазы Аԥсны иахьаҵанакуа авеиперқәа ҳәа изышьҭоу ахаратә хархәагақәа реикәыршара аизҳара шыҟоу убаратәы иҟоуп.

Азакәан апроект аҿы иазгәаҭоуп, аҵыхәтәантәи аамҭазы иарбоу априборқәа рхархәара шазшаз ашколхәыҷқәеи зықәра наӡам ахәыҷқәеи рыбжьара. Уи агәҭынчымра узцәынамгар залшаӡом.

Аҵыхәтәантәи аамҭазы аалыҵ ҿыцқәа «еиҳа ишәарҭам», «згьама бзиоу», «алҩа зхылымҵуа» ҳәа  аӡыргара амҩаԥгарала еиҳа-еиҳа ицәырҵуа иалагеит.  Арҭ  аалыҵқәа «ишәарҭам», мамзаргьы «згьама хаау» аалыҵ  ҳәа  адгалара ҟаҵо, иарбоу аалыҵ аҭыжьыҩцәа ахархәаҩ ҿыцқәа, ахәҭакахьала зықәра намӡац  радыԥхьаларазы амаркетигтә тактика рхы иадырхәоит, ахәыҷқәа аникотин иадыршьцылоит.

Аҟәа. Жәабранмза 7, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Жәабранмза 6, аҩаша, Р. Гәымба ихьӡ хәу  Аԥснытәи аҳәынҭқарратә филармониа аҿы Амилаҭтә сахьатә галереиа ацхыраара аҭара иазкны агәыҳалалратә концерт мҩаԥысит.

Ахәаԥшца рҿаԥхьа иқәгылеит Аԥсны атеатри аестрадеи рартистцәа, акәашаратә, амузыкатәи авокалтәи аколлективқәа, урҭ рхыԥхьаӡараҿы иҟан Кьасоу Ҳагба,  Даур Арухаа, «Аԥсны-67», Ҭемыр Ҭаниа, Лиудмила Гәымба, Аҳәынҭқарратә хортә капелла, Мана, ахәыҷтәы хореографиатә ансамбль, Хьыбла Мықәба, Мадина Кәарацхьелиа, В.Царгәыш ихьӡ зху Ареспублика Аԥсны зҽаԥсазтәыз жәлар рышәаҳәареи рыкәашареи рзы Аҳәынҭқарратә ансамбль.

Зеицҵалыҵ 103 360 рҟынӡа инаӡо еизгаз аԥаратә хархәагақәа зегьы Аԥсны акультура Аминистрра иҷыдоу ахыԥхьаӡаратә ԥхьаӡаа иахыԥхьаӡалан.  

Артистцәа рықәгылара ашьҭахь аконцерт амҩаԥгаҩ  Алхас Манаргиа акультура Аминистрра ахьӡала ари агуманитартә акциа зхы алазырхәыз зегьы иҭабуп ҳәа реиҳәеит. Уи Урыстәыла акультура аминистр Ольга Лиубимова ииалырԥшыз адгылареи ацхыраареи рзы, иара убас агәыҳалалратә еизгара алагара хацзыркыз Аахыҵ Уаԥстәылатәи ҳашьцәа хазы иҭабуп ҳәа реиҳәеит.

Аҟәа. Жәабранмза 7, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Жәабранмза 16-18 рзы Тамшь ақыҭан имҩаԥыслоит  III Жәларбжьаратәи ашахматтә турнир «Абхазия. Тамыш-Village 2024».

Аицлабрақәа аҳәаақәа ирҭагӡаны х-турнирк мҩаԥысуеит: атурнир А (ихадоу), атурнир МД 8 (2016 шықәсазы иизи урҭ иреиҵбуи алахәылацәа злаху), атурнир МД 12 (2012 шықәсазы иизи урҭ иреиҵбуи алахәылацәа злаху).

Атурнирқәа ФИДЕ аԥҟарақәа рыла, швеицариатәи асистемеи акомпиутертә аҵәҭаԥсаралеи имҩаԥысуеит.

Аҟәа. Жәабранмза 7, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Жәлар Реизара-Апарламент адепутатцәа  аҩбатәи, аҵыхәтәантәи аԥхьарала Аԥсны абиуџьетнҭыҵтәи афондқәа ҩба 2024 шықәсазы рбиуџьетқәа шьақәдырӷәӷәеит.

Арепатриациа Афонд 2024 шықәсазы ишьақәырӷәӷәоу ахашәалахәқәа реицҵалыҵ 311 млн. 850 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡоит, аныхтәқәа реицҵалыҵ – 334 млн. 460,7 нызықь мааҭ рҟынӡа.

Аҟәа. Жәабранмза 7, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Гәдоуҭа араион аҩныҵҟатәи аусқәа Рыҟәшеи аҳәынҭқарратә шәарҭадара Амаҵзура араионтә ҟәшеи русзуҩцәа Лыхны ақыҭан 57 цыра амаининг аппаратқәа ԥшааны ирымырхит.

Имҩаԥгаз аоператив-ԥшааратә усура иалҵшәаны дшьақәыргылан изакәанымкәа аус зуаз ари акриптаферама зтәыз. Аппаратқәа афымцацәаҳәақәа рҟынтәи иаҿыхны араион аҩныҵҟатәи аусқәа Рыҟәша ахь аамҭала ашьҭаҵаразы  инагоуп.