Аҟәа. Жәабранмза 5, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Иахьа аԥсуа дипломат, ауаажәларратә усзуҩ, аҳәынҭқарратәии жәларбжьаратәии азин азы аспециалист, Урыстәылатәи Афедерациаҿы  раԥхьатәи  Аԥсны Ацҳаражәҳәаҩ Игорь Мураҭ-иԥа Ахба  75-шықәса ихыҵит.

Игорь Ахба диит жәабранмза  5, 1949 шықәсазы Аҟәа ақалақь аҿы.  

Дрылгеит М. В.  Ломоносов ихьӡ зху Москватәи аҳәынҭқарратә Университет азиндырратә факультет, Асовет Еидгыла Анаукақәа Ракадемиа иатәу аҳәынҭқарреи азини Ринститут «Аҳәынҭқарратәии жәларбжьаратәии азин» азанааҭ ала.

Игорь Ахба В. И. Ленин ихьӡ зху Асовет Еидгыла Аҳәынҭқарратә библиотека аҿы анаукатә усзуҩыс аус иуан, иара убас Асовет Еидгыла Иреиҳаӡоу Асовет аппарат ареферентс.

Игорь Ахба – Москва иҟоу аԥсуа культура аилазаара «Нарҭаа», иара убас аԥсуа газеҭи мҽышалатәи аԥсуа школи аԥҵаҩцәа дреиуоуп.   Иарбоу аилазаара иабзоураны ԥхынҷкәынмза 1989 шықәса инаркны Москва ақалақь аҿы аҭыҵра иалагеит агазеҭ «Алашара», анаҩс «Абхазский вестник».

Аҟәа. Жәабранмза 5, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  45 шықәса раԥхьа,  жәабранмза 5, 1979 шықәса рзы А. М. Горки ихьӡ зху Аҟәатәи арҵаҩратә Институт Аԥснытәи аҳәынҭқарратә Университет ҳәа аиҭарҿиара мҩаԥысит.

1979 шықәсазы Арҵаҩратә Институт  аҳәынҭқарратә Университет ҳәа аиҭарҿиара  - ари аԥсуа жәлар рмилаҭ-хақәиҭратә қәԥара иалҵшәаны иҟалаз аҭоурыхтә хҭыс ауп.

Ауниверситет раԥхьатәи аректорс дҟалеит аҭоурыхҭҵааратә наукақәа рдоктор Зураб Вианор-иԥа Анчабаӡе.

Аԥснытәи аҳәынҭқарратә Университет 1932 шықәсазы иаартыз Аҟәатәи аҳәынҭқарратә арҵаҩратә Институт ашьаҭала еиҿкаан. 1932 шықәсазы Аԥсны аҵарадырра Жәлар Ркомиссиариат  Ақәҵарала иаартын М.Горки ихьӡ зху Аҟәатәи аҳәынҭқарратә арҵаҩратә Институт, уи раԥхьатәи адиректорс дыҟан Андреи Максим-иԥа Ҷоҷуа.  Х-факультетк: агро-биологиатә, афизика-математикатә, ауаажәларра-литературатә факультетқәа рыҟны аҵара рҵон 85- ҩык астудентцәа.  Аинститут аҿы зынӡа иҟан х-кафедрак, аус зуаз рхыԥхьаӡара 17-ҩык рҟынӡа инаӡон.  

Иахьатәи амш азы Аԥснытәи аҳәынҭқарратә Университет аҿы иҟоуп 9 факультетк:

афизика-математикатә, абиологиа-географиатә,  аҭоурыхҭҵааратә, афилологиатә, азиндырратә, (аиуристтә), аекономикатә, арҵаҩратә, агро-нџьныртә, аҟазарақәа рфакультет, иара убас 42 кафедра, араҟа абакалавриат, аспециалитет , амагистратура, аспирантура, уҳәа еиуеиԥшым ахырхарҭақәа рыла акадрқәа разыҟаҵара аҩаӡаратә система анагӡара мҩаԥысуеит;

2 500-ҩык инареиҳаны астудентцәа, аҳәаанырцәтәиқәагьы уахь иналаҵаны, араҟа аҵара рҵоит;

Адиссертациатә хеилакқәа аус руеит; анаукатә ҭҵаарақәа реиҳарак аматематика, абиологиа, аекологиа, аԥсуаҭҵаара иазку адисциплинақәа, археологиа, апедагогика, уҳәа ирызкуп.  Ауниверситет аҿы аус ауеит Д. И.Гәлиа ихьӡ зху абиблиотека;

Аҟәа. Жәабранмза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Атәылахьчареи амилаҭтә шәарҭадареи рзы апарламенттә Еилакы аҿы «Аҳәынҭқарратә шәарҭадара аусбарҭақәа рзы» Аԥсны Аҳәынҭқарра Азакәан аиҭакрақәа ралагаларазы» азакәан апроект иахәаԥшит. Аусшәҟәы Аԥсны ашәарҭадара аусбарҭақәа рсистема аусура аиӷьтәра иазырхоуп.

Иарбоу азакәан апроект иазԥхьагәанаҭоит:

- Аԥсны аҳәынҭқарратә шәарҭадара Амаҵзура Иҷыдоу азкызаара змоу Ацентр аҳәынҭқарратә шәарҭадара аусбарҭақәа рсистема алагалареи уи азинтә шьаҭа ашьақәыргылареи;

- Аԥсны аҳәынҭқарратә шәарҭадара Амаҵзура аҳәаахьчаратә отриад  «Аԥсны аҳәынҭқарратә шәарҭадара Амаҵзура Аҳәаахьчаратә Усбарҭа» ҳәа ахьӡ аԥсахра.

Аилацәажәара ашьҭахь апарламенттә Еилакы аҿы иарбоу азакәан апроект иааиуа Апарламент асессиа аилатәара актәи аԥхьарала адкыларазы абжьгара аҟаҵаразы аӡбамҭа рыдыркылеит.

Аҟәа. Жәабранмза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥснытәи агәыманитартә ҭҵаарақәа Ринститут, Д.Гәлиа Иҩны-амузеи, Бедиатәи аныхабаа рҿы  зыԥшра ҟамҵакәа инагӡатәу аиҭашьақәыргыларатә усурақәа рылацәажәара иазкын атәыла аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб имҩаԥигаз аилатәара.

Аминистрцәа Реилазаара апресс-маҵзура иҟанаҵо адыррақәа рыла, аилатәара аҿы иара убас Амилаҭтә сахьатә галерееи уи аусзуҩцәеи  аамҭала иахьыҟалаша аҭыԥ аԥшаара азҵаарақәа ирылацәажәеит.   

Аԥыза-министр Ареспубликатә Унитартә Наплакы Шьаҭанкылатәи Аргылара Аусбарҭа «Аԥсныргылара», Аҭоурых-культуратә ҭынха ахьчара азы Аусбарҭа абоиектқәа рҿы инеины иҟоу аҭагылазаашьа ҭҵааны еиҳа зыԥшра ҟаиҵаӡакәа инагӡатәу ауснагӡатәкәа шьқәыргыланы ажәалагалақәа реиқәыршәара азы анапынҵақәа риҭеит.

Аҟәа. Жәабранмза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Урыстәылатәи ареставраторцәа Аԥсны асахьаҭыхыҩцәа Реидгыла иатәу Ацәыргақәҵатә зал Хада ахыбраҿы иҟалаз абылраан еиқәхаз асахьақәа реиқәырхара актәи аетап хдыркәшеит. Абри азы Sputnik-Аԥсны акорреспондент диҿцәажәо иҳәеит Амилаҭтә сахьатә галереиа адиректор Сурам Сақаниа.

«Урыстәылатәи ареставраторцәа Асахьаҭыхыҩцәа реидгыла ахыбра амца анакыз зеиқәырхара алшаз аусумҭақәа аус рыдулара хдыркәшеит. Абри аамҭала арестовраторцәа ирылшеит 80% сахьа аконсервациа рзура. Раԥхьатәи аусурахь иаҵанакуеит ашәыгақәа, ақәнышқәа уаҳа иԥхасҭамхарц азы аконсервациа рзура. Арестовраторцәа ахьынҭәаашьҭу аусбарҭақәа рнапхгаҩцәа аусумҭақәа еиҳа инарҵауланы аус рыдуларазы рыдкылара иақәшаҳаҭхар, уахь ишьҭтәны иаҳшьо асахьақәа алаҳхуеит", - ҳәа иҳәеит иара.

Ареставрациатә усурақәа Аԥсынгьы имҩаԥысуеит. Араҟагьы иҟоуп аԥхасҭа зауыз асахьақәа реиҭашьақәыргылара азы иҷыдоу адыррақәа змоу хҩык аҟазауаа. Уи азы дара ирзыманшәалоу аҭагылазаашьақәа аԥҵатәуп ҳәа иҳәеит Амилаҭтә галереиа адиректор.

Аҟәа. Жәабранмза 2, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Наталиеи Христинеи Симониаа Аҿыбӷаҟазара-спорттә Клуб «Виват Россия» аԥхьахәқәа ргаразы аконкур азы амуниципалтә еицлабрақәа рҿы аиааира ргеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны аҿари аспорти русқәа рзы аҳәынҭқарратә Еилакы аофициалтә саит.

Христина аҽыҩ Колумбус дақәтәаны,  ҩ-фазак рыла ишьақәгылаз амаршрут ала, 130 см. рҟынӡа инаӡо аҳаракыраҿы иҟаз ақәырҟьа ахыԥараан актәи аҭыԥ аанылкылеит.

Аҟәа. Жәабранмза 2, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Ахәаша, жәабранмза 2 рзы Аҟәа ақалақь аҿы иҟоу «Москва Аҩны» аҿы  Ленинград ақалақь анемецтә блокада аҟынтәи инагӡаны ахақәиҭтәра 80-шықәса ахыҵра иазкны агәаларшәаратә усмҩаԥгатәқәа мҩаԥысит.

А. П. Чехов ихьӡ зху Аҟәатәи 14-тәи абжьаратәи ашколи  Даур Бигәаа ихьӡ зху Гәылрыԥшьтәи абжьаратәи ашколи аиҳабыратәи аклассқәа рҵаҩцәа Идырым асолдаҭ ибаҟа амҵан ашәҭ шьыҵәрақәа шьҭарҵеит, анаҩс  Москва Аҩны аҿы еиҿкааз алекциеи афотоцәыргақәҵеи ирҭааит. 

Аблокада иҭакыз Ленинград ақалақь азы алекциа ала ашколхәыҷқәа рҿаԥхьа дықәгылеит аҭоурыхтә наукақәа ркандидат, адоцент, Аԥснытәи аҳәынҭқарратә Университет Урыстәыла аҭоурых акафедра аиҳабы Резо Кациа.

Аҟәа. Жәабранмза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥснытәи агуманитартә ҭҵаарақәа Ринститут, Д.Гәлиа Иҩны-амузеи, Бедиатәи аныхабаа рҿы  зыԥшра ҟамҵакәа инагӡатәу аиҭашьақәыргыларатә усурақәа рылацәажәара иазкын атәыла аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб имҩаԥигаз аилатәара.

Аминистрцәа Реилазаара апресс-маҵзура иҟанаҵо адыррақәа рыла, аилатәара аҿы иара убас Амилаҭтә сахьатә галерееи уи аусзуҩцәеи  аамҭала иахьыҟалаша аҭыԥ аԥшаара азҵаарақәа ирылацәажәеит.   

Аԥыза-министр Ареспубликатә Унитартә Наплакы Шьаҭанкылатәи Аргылара Аусбарҭа «Аԥсныргылара», Аҭоурых-культуратә ҭынха ахьчара азы Аусбарҭа абоиектқәа рҿы инеины иҟоу аҭагылазаашьа ҭҵааны еиҳа зыԥшра ҟаиҵаӡакәа инагӡатәу ауснагӡатәкәа шьқәыргыланы ажәалагалақәа реиқәыршәара азы анапынҵақәа риҭеит.

Аҟәа. Жәабранмза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. И.Е. Грабарь ихьӡ зху Урыстәылазегьтәи асахьаҭыхра ҭҵаарадырра-реставрациатә Центр ахаҭарнакцәа, Аҳәынҭқарратә ҭҵаарадырра-реставрациатә Институт, Третиаков ихьӡ зху агалереиа, Аурыс музеи рхаҭарнакцәа рыла ишьақәгылоу ареставраторцәеи аспециалистцәеи ргәыԥ Аҟәантәи ихынҳәит.  Урҭ Аԥсны идуу асахьақәа рфотофиксациа мҩаԥыргеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит  Урыстәылатәи Афедерациа акультура Аминистрра  а-Telegram-канал.

Иара убас аекспертцәа аколлекциа ахәҭак аҭагылазаашьа азы алкаа ҟарҵеит, аиҳарак ааха зауз 60 усумҭа рҟынӡа аус рыдырулеит. Уи иабзоураны урҭ анаҩстәи рыԥхасҭахара аанкылара алыршан.

Аҟәа. Жәабранмза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Шьамтәылатәи Арабтә Республика аҿы ҿыц иҟаҵоу аҷыдалкаатә зинмчы змоу Аԥсны Аҳәынҭқарра ацҳаражәҳәаҩ Муҳаммад Али Шьамтәылатәи Арабтә Республика адәныҟатәи аусқәеи аҳәаанырцә иҟоу аџьынџьуаа русқәеи рминистр Феисал аль-Микдад агәраргагатә шәҟәқәа ииҭеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны адәныҟатәи аусқәа Рминистрра апресс-маҵзура.