Аҟәа. Цәыббрамза 5, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Евразиатә аинтеграциеи аџьынџьуаа рымадареи Ихьыԥшым Аҳәынҭқаррақәа Реиҩызара аусқәеи  рзы Урыстәыла Аҳәынҭқарратә Дума акомитет ахантәаҩы актәи ихаҭыԥуаҩ  Константин Затулин Урыстәыла аԥснытәи арҵаҩцәа, аҳақьымцәа, амчратә структурақәа русзуҩцәа рсоциалтә шәатәқәа ршәара аанкылара азы аӡбамҭа аԥхықәрақәа рынамыгӡара иадиҳәелеит.

«Газета.Ru» еиҭаз аинтеривиу аҿы  адепутат ареспублика Апарламент аҿы аԥсны-урыстәылатәи аизыҟазаашьақәа ирԥырхагахар зҭаху ауаа ыҟоуп ҳәа аҳәамҭа ҟаиҵеит.  

«Акыр аамҭа рыҩныҵҟа Аԥсны Апарламент азакәанԥҵара аишьашәалара иадҳәалоу аԥхықәрақәа рынагӡара иацәхьаҵуеит. Иаагозар, арбитражтә ӡбарҭақәа риусдикциа азханаҵаӡом. Уи азы аусшәҟәы Апарламент аҿы ишьҭаоуп, аха адепутатцәа апопулисттә гәалаҟазаарақәеи иара апарламенттә корпус  аҩныҵҟа иҟоу џьоукы  имҩаԥырго Урыстәыла аганахьала агәрамгаратә кампаниеи рықәыӷәӷәара иахҟьаны аӡбамҭа рыдыркылаӡом. Сара иахьынӡаздыруа, уи зыдҳәалоу убри мацара ауп. Егьирахь, сара ишеилыскаауа ала, анаҩстәи аиҿцәажәарақәеи аилацәажәарақәеи рыпроцесс аҿы иҟоуп», — ҳәа иҳәеит Константин Затулин.

Уи иара убас игәаанагарала, аԥснытәи Апарламент аҿы иҟоу «активра злоу апарламенттә еилазаара аиҵара» Урыстәыла аиқәшаҳаҭрақәа рыбжьаҵара иаҿагыланы акампаниа мҩаԥыргоит, уи ареспублика асуверенитеттә зинқәа рырмаҷра ацуп ҳәа ҵаҵӷәыс иҟаҵаны.

«Аԥсны ауаа ацәгьеи абзиеи ирзеилмыргозар, ииашоу ииашами рзеиҩымдыраауазар, усҟан, жәаҳәарада, еиуеиԥшым агәаанагарақәа ҟалар алшоит.  Сара даара агәра ганы сыҟоуп ауаа еилыркаап ҳәа ишьақәгылаз аҭагылазаашьа аҿы ахара зду. Ҳара шықәсқәак ирылагӡаны Пицунда аҳәынҭқарратә дача иадҳәаланы акырӡа иламысдаз акампаниа ҳахысхьеит. Ари акампаниа рхы иархәаны аӡәырҩы аполитикцәа рреитинг ашьҭыхра рҽазыршәеит, убри аан урҭ зынӡа иазымхәыцӡеит Урыстәылеи Аԥсни шеимадоу, Аԥсны аусхкқәа зегьы рыла Урыстәыла адгылара ада ԥсыхәа шамам.  Иҟоуп хыԥхьаӡарала еиҳа имаҷзаргьы, аха убри аан Аԥсны асуверенитет армаҷра аҵоуп ҳәа агәаанагара аарԥшуа активла Аԥсни Урыстәылеи аиқәшаҳаҭрақәа рыбжьаҵара иаҿагыло. Арҭ ауаа аԥсны-урыстәылатәи аизыҟазаашьақәа иаԥырхагоуп, Аԥсны ауааԥсырагьы уи атәы рдыруазар ахәҭоуп, еилыркаауазароуп араҟа иҟоу аус изхароуи изхарами ртәы», — ҳәа инаҵшьны иазгәеиҭеит адепутут.

Константин Затулин Урыстәыла аус ацура аҿагылара иазку акампаниа аҳәаанырцәтәи анапхгареи аҳәаанырцәтәи агрантқәеи рыла имҩаԥысуеит ҳәа  иазгәеиҭеит.

Аҟәа. Цәыббрамза 5, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Жәлар Реизара-Апарламент зыԥсҭазаара иалҵыз Альберт Гаспар-иԥа Тополиан иуацәеи иҭынхацәеи ироуз агәырҩа инамаданы ирыдышшылоит. 

«Иԥсҭазаара далҵит, адепутат, Аԥсны Жәлар Реизара-Апарламент I ааԥхьара (1991–1996 шш.), Аиҳабы ихаҭыԥуаҩыс иҟаз, зыхьӡ ҳаамҭазтәи Аԥсны аҭоурых иузаҟәымҭхо иадҳәалоу, иналукааша аҳәынҭқарратә ауаажәларра-политикатә усзуҩ.

Альберт Гаспар-иԥа Тополиан Аԥсны апатриот иаша иакәын, уи иара ламысцқьала инаигӡоз ганарацәалатәи иусура ианыԥшуан. Еиеиԥшым ашықәсқәа рзы иааникылоз аҳәынҭқарратәи ауаажәларратәи  амаҵзурақәа рҿы иара аԥышәа змоу анапхгаҩы, аиҿкааҩ, иреиӷьу    ауаҩытәыҩсатә ҟазшьақәеи активтә ԥсҭазааратә позициеи змоу, иҩызцәа, иколлегацәа, уҳәа рҿы ҳаҭыр-пату зқу  ауаҩы аамсҭашәа иаҳасабала ихы ааирԥшуан. 

Аҟәа. Цәыббрамза 5, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа есцырдыруа ауаажәларра-политикатә усзуҩ, Аԥсны Афырхаҵа Альберт Тополиан иԥсҭазаара иалҵра инамаданы адышшылара ҟаиҵеит.

«Ахә ашьара уадаҩуп Альберт Гаспар-иԥа Тополиан ҳҳәынҭқарра ашьақәгылареи аҿиареи рус аҿы, ауаажәларра рыҩныҵҟа амилаҭбжьаратәи аҭышәынтәалара аиқәыхара аҿы илагала. Иара Аԥсны Актәи Ахада Владислав Арӡынба дарӷьажәҩаны дивагылан, Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьраан атәылахьчаразы Аҳәынҭқарратә Комитет анапхгаҩы ихаҭыԥуаҩыс дыҟан. Иара иаԥшьгарала аиԥҵаз, амаршал И.Х.Баграмиан ихьӡ зху абаталион аибашьцәа хьыӡла-ԥшала Аԥсадгьыл ампыҵахалыҩ иҟынтәи ирыхьчон.  

Аҟәа. Цәыббрамза 5, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Гәдоуҭа араион аҟны амҩатә инфраструктура аиҭашьақәыргылара мҩаԥысуеит. Ақыҭақәа  Хәап, Лыхны, Бармышь аҵыхәтәантәи хымчыбжь рыла акаҭран ашьҭаҵара мҩаԥысуеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аҳәынҭқарра Ахада ипресс-маҵзура.

Хәаԥ ақыҭан аусура хыркәшоуп, Лыхни Бармышьи  ақыҭақәа рҿы аусурақәа ирыцҵоуп.  Гәдоуҭа ақалақьи Хәаԥ ақыҭеи еимаздо амҩа акыр аамҭа рыҩныҵҟа аҭагылазаашьа уадаҩны иҟан, ақыҭауаа уи даара иаргәамҵуан.  Шьҭарнахыс урҭ уадаҩрада акаҭран зну амҩала иныҟәар рылшоит. Хәаԥ ақыҭан 154 ҭаацәара нхоит, урҭ рахьынтә 130 ҭаацәара иааиԥмырҟьаӡакәа ақыҭараҿы инхоит.

Аҭыԥантәи анхаҩы Константин Смыр уаанӡа Гәдоуҭантәи ақыҭанӡа амҩа ақәзаара сааҭки бжаки уадхылон, уажәы - 15 – 20 минуҭ еиҳаӡам ҳәа еиҭеиҳәеит. «Амҩа ӷәӷәала иԥҽын, аҭаҳарақәа, ажрақәа рацәан. Уажәы, Анцәа иџьшьаны, зегьы маншәалоуп. Иҭабуп ҳәа раҳҳәоит атәыла анапхгара ас еиԥш хра злоу аиҭакрақәа рзы», - ҳәа иҳәеит иара.

Хәаԥ ақыҭа ахада Анри Анқәаб араҟа аҵыхәтәан акаҭран шьҭарҵеит 1984 шықәса рзы, уи нахыс амҩа аиҭашьақәыргылара амбаӡацт ҳәа иазгәеиҭеит.  «Амҩа аиҭашьақәыргыларала х-қыҭак – Дәрыԥшь, Џьырхәа, Хәаԥ реимадара еиӷьхеит. Ҳара акрааҵуеит амҩа аиҭашьақәырыгылараҿы ацхыраара ҳаҳәоижьҭеи, абар сынтәа уи алыршахеит. Идуӡӡаны иҭабуп ҳәа раҳҳәоит атәыла анапхгара иҳарҭаз ахаҵгылара азы», – ҳәа иҳәеит иара.

Хәаԥ аусурақәа хыркәшоуп. Ирҿыцуп — 6 714 метра амҩа. Шьаҭанкылатәи аргылара Аусбарҭа анапхгаҩы Аслан Анқәаб иҟаиҵаз адыррақәа рыла, раԥхьа ишьҭарҵеит ариашаратә ҿыгҳа, анаҩс ихадоу, зыҳаракыра  7 см. инаӡр аҿыгҳара шьҭарҵеит.

«Аныҟәара ӷәӷәа ахьыҟоу амҩаду аҿы акаҭран абжьааԥны ақәсра аҽҳәара ҩынҩажәа шықәса акәымкәа фы-шықәса рҟынӡа ауп иахьынӡанаӡо. Ари акаҭран ахаҭабзиара ҳаракуп, ҳара агәыӷра ҳамоуп амҩа ҿыц ақыҭауаа рыԥсҭазаара акыр иарманшәалап ҳәа», - иҳәеит иара.

Аҟәа. Цәыббрамза 5, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Урыстәыла Аԥсныҟа афинанстә цхыраара ахәҭак аанкылара аҩганктәи аизыҟазаашьақәа реибарххара аанагом, аус злоу аҩ-ҳәынҭқаррак рхахьы иргаз аԥхықәрақәа рбаланс анагӡара ауп, ҳәа ателеканал РБК аинтервиу аҭо иазгәеиҭеит Урыстәылатәи Афедерациа адәныҟатәи аусқәа рминистр Сергеи Лавров.

Аҟәа. Цәыббрамза 4, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсны иҟоу Урыстәыла аус ацуразы Ахаҭарнакра анапхгаҩы ҿыц Владислав Куликов Гал араион ахада Константин Ԥлиеи уи ихаҭыԥуаҩ Џьамбул Кәартааи дырԥылеит ахаша, цәыббрамза  4 рзы, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны иҟоу Аурыс Ҩны.

Аганқәа аҩганктәи арегионбжьаратәи аизыҟазаашьақәа рҳәаақәа рырҭбаара, аиҳарак аҭыԥантәи ашколқәеи апрофтехҵараиурҭақәеи разхьаԥшрала еиуеиԥшым аҿартә проектқәа рынагӡара, иара убас еиуеиԥшым акультуратә аԥшьгарақәа рынагӡара иадҳәалоу азҵаарақәа ирылацәажәеит.  

Аҟәа. Цәыббрамза 5, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.   Цәыббрамза 1, 2024 шықәса инаркны урыстәылатәи афинанстә цхыраара ахәҭак аанкылахеит.   Урыстәыла Аҳәынҭқарратә Дума адепутат, Акоммунисттә партиа (КПРФ) афракциа ахаҭарнак Алеқсандр Иушьенко ари аӡбамҭа дахцәажәеит.

*** Аилатәара апкаанҵа инақәыршәаны,  Урыстәыла акоммерциатә еиҭамҵуа амазара аџьармыкьа аҿы урыстәылатәи аинвесторцәа рзы аԥкрақәа раԥыхра, наҟ-ааҟтәи аӡбаратәи арбитражтәи азыӡбақәа разхаҵара азы аиқәшаҳаҭра ашьақәырӷәӷәара, иара убас урыстәылатәи аиуристтә хаҿқәа рыла Аԥсны аинвестициатә проектқәа рынагӡара азы аҽадцалара  аарԥшуа азҵаарақәа  ықәныргылоит.   Арҭ  адцалара ҟазшьа змоу агәҭакқәа рыкәша-мыкәша Урыстәыла адагьы, иара Аԥсны аҩныҵҟагьы имаҷымкәа азҵаарақәеи адискуссиақәеи ахылҿиааит.

Урыстәылатәи Афедерациа Аҳәынҭқарратә Дума адепутат Алеқсандр Иушьенко RTVI акорреспондент диҿцәажәо наҟ-ааҟтәи аӡбаратә зыӡбақәа разхаҵара азы аиқәшаҳаҭра аратификациа азура иаҵоу аҵакы ахадара азгәеиҭеит. Уи, аиурисдикциақәа реишьашәалара ахымԥадатәра анаҩс Аԥсны ихьыԥшым аҳәынҭқарра астатус шамоу атәгьы ухамышҭуазароуп ҳәа инаҵшьны иазгәеиҭет.  Аиурисдикциа иадҳәалоу азҵаарақәа рыла аилацәажәареи аҩ-ҳәынҭқаррак рпарламентариақәа рыбжьара акомпромисс аԥшаареи  рҭахуп.

Аҟәа. Цәыббрамза 4, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб иҟаиҵаз  адҵа инақәыршәаны, иналукааша ауаажәларра-политикатә усзуҩ, Аԥснытәи  аерманцәа еидызкыло акультура-гәыҳалалратә еилазаара «Крунк» аԥҵаҩи ахантәаҩи, Аԥсны Жәлар Реизара-Апарламент Аиҳабы ихаҭыԥуаҩыс иҟаз, амаршал Баграмиан ихьӡ зху аерманцәа рбаталион аиҿкааҩ, «Ахьӡ-Аԥша» II аҩаӡара акавалер, Аԥсны Афырхаҵа Альберт Гаспар-иԥа Тополиан иԥсыжра аиҿкааразы аҳәынҭқарратә комиссиа аԥҵоуп.

Аҟәа. Цәыббрамза 3, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Ҳазҭоу ашықәс аамз рыҩнҵҟа ареспубликатә биуџьет анагӡара азҵаарақәа ирызкын атәыла аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб  иҟны аилатәара.

Аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, афинансқәа рминистр Владимир Делба иарбоу аамҭахәҭа азы абиуџьет анагӡара аихшьаалақәа, иалагалахаз ахашәалахәқәеи ахарџьқәа рыхкқәеи рзы адырра ҟаиҵеит.

Аԥыза-министр иара убас 2024 шықәсазы иааз урыстәылатәи афинанстә цхыраара ахышәа-ҵышәеи уи азырхареи рзы адырра иҭан.

Аҟәа. Цәыббрамза 4, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. 2024 шықәса аамз рыла Ареспублика Аԥсны абиуџьет ашәахтә шәатәқәа раҳасабала иалагалахеит  3 млрд, 495 млн. 428,4 нызықь мааҭ.   Убри аан планла иазԥхагәаҭан 3 млрд 67 млн. 489,0 нызықь мааҭ, ҳәа адырра ҟанаҵоит  ашәахтәқәеи аизгақәеи Рминистрра апресс-маҵзура.

Азԥхьагәаҭаратә рбагақәа рҟынтәи анагӡара 114% рҟынӡа инаӡеит. Азԥхьагәаҭаратә рбагақәеи фактла иҟоу ашәахтә лагалақәеи рыбжьара аицҵалытә еивгара 427 млн. 939,0 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡоит. 2023 шықәсазы аиԥш-зеиԥшу аамҭахәҭа иаҿырԥшны алагалара адинамика 120% рҟынӡа инаӡеит, уи аицҵалыҵ 593 млн. 193,9 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡоит.  

2024 шықәса аамз рыла араионқәа рҿы ашәахтә шәатәқәа ралагалара абасала ишьақәгылеит:

Аҟәа  ақалақь аҿы – планла иарбаз 1 млрд. 555 млн. 922,7нызықь мааҭ аан фактла иалагалахеит  1 млрд. 701 млн. 961,3 нызықь мааҭ, даҽакала иуҳәозар - 109%;

Гагра араион аҿы –  планла иарбаз 876 млн. 913,37 нызықь мааҭ аан фактла иалагалахеит  980 млн. 231,4 нызықь мааҭ, даҽакала иуҳәозар - 112%;