Аҟәа. Мшаԥымза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аҟәа ақалақь аҿы ашәахьаҽны, мшаԥымза 22 рзы иаатит Аҩбатәи Аԥснытәи Агәабзиарахьчаратә Форум.  

Афорум иалахәын аԥснытәи, урыстәылатәи амедицинатә усзуҩцәа -    аспециалистцәа, Амедицинатә ҭҵаарадыррақәа ракадемикцәа, рдокторцәа, ркандидатцәа.

Афорум сасцәа дахьқәаны иалахәын: Урыстәыла агәабзиарахьчара аминистр Михаил Мурашко, Алада Уаԥстәыла агәабзиарахьчара аминистр Томас Џьикгаев, Приднестровиа агәабзиарахьчара аминистр Кристина Албул.

Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Аҩбатәи Аԥснытәи Агәабзиарахьчаратә Форум далахәын. Уи Афорум иалахәыз бзиала шәаабеит ҳәы раҳәо иазгәеиҭеит:

«Ҳаҭыр зқәу Афорум алахәцәа, асасцәа!

Аҟәа. Мшаԥымза 21, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Мшаԥымза 21 рзы Ҭырқәтәыла инхо аԥсуа диаспора  иналукааша ауаажәларра-политикатә усзуҩ, шықәсырацәа инеиԥынкыланы Аԥсны адгыларазы  Сҭампылтәи Акомитет напхгара азҭоз  Ирфан Аргәын иԥсы ҭазҭгьы  90 шықәса ихыҵуан.

Ирфан Аргәын иԥсҭазаара зегьы Аԥсны амилаҭтә интересқәа рыхьчара иазикит. Иара Ҭырқәтәыла иҟоу ҳџьынџьуаа рымадара арӷәӷәареи аԥсны-ҭырқәтәылатәи аизыҟазаашьақәа рыҿиареи Аԥсни Ҭырқәтәылеи имҩаԥысуа ауаажәларра-политикатә ԥсҭазаара аҿы аԥсуа диаспора ароль ашьҭыхреи Аԥсны жәларбжьаратәи апозициақәа рыӷәӷәахареи  аус аҿы илага ду алоуп.  

Аџьынџьуаа рҭоурыхтә ԥсадгьыл ахь рырхынҳәразы  Аҳәынҭқарратә Еилакы ахантәаҩы ихаҭыԥуаҩ Асҭамыр Багаҭелиа Аԥсныпресс акорреспондент диҿцәажәо  Ирфан Аргәын дзеиԥшрауаҩыз, Аԥсны иаиҭоз ацхыраара,  уҳәа ртәы еиҭеиҳәеит.   

«2018 шықәса инаркны 2020 шықәсанӡа сара насыԥ сыман Ҭырқәтәыла иҟоу Ареспублика Аԥсны Азакәанмчы змоу Ахаҭарнакра аҿы аусура.  Ахаҭарнакра аусура ихадоу ахырхарҭақәа иреуан ҳдиаспора аус рыдулара. Сҭампыл иҟоу Аԥснытәи акультуратә центрқәа Рфедерациа  аилатәарақәа руак аҿы аҭоурыхтә ԥсадгьыл ахь нхараҳәа аисра азҵаара иалацәажәон. Ари аусмҩаԥгатә ихы алаирхәуит Аԥсны адгылара азы Сҭампылтәи Акомитет алахәыла Ерол Кәыҭелиа. Сара алшара соуит уи иҿцәажәара, иара Аԥсны адгыларазы Сҭампылтәи Акомитет аусура атәы, уи аԥызҵаз, ианаԥырҵаз, Аԥсны иарбан цхыраароу ианаҭоз, аиҳарак Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьра аан, уҳәа атәы сзеиҭеиҳәеит. Даара ажәа ԥхақәа иҳәеит уи Ирфан Аргәын изы», - ҳәа еиҭеиҳәеит  Асҭамыр Багаҭелиа.

Аҟәа. Мшаԥымза 21, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Мшаԥымза  22 инаркны лаҵарамза  4, 2024 шықәсанӡа Аԥсны иҟоу Урыстәыла аус ацура Ахаҭарнакра Москватәи аҳәынҭқарратә акультура Аиститут алархәны Жәларбжьаратәи агуманитартә проект «Ақьиара Амиссиа» нанагӡалоит. Апроект  Аԥсны араионқәа зегьы амханакуеит.

Москватәи аҳәынҭқарратә акультура Аинститут 38-ҩык астудентцәеи арҵаҩцәеи 12 мшы ирылагӡаны актиортә ҟазареи арежессуреи рзы амастер-классқәа мҩаԥыргалоит, аинтеллектуалтә хәмарреи бреин-ринги мҩаԥыргоит, ареспублика аҿари дареи еиԥылоит, иара убас згәабзиара алшара ԥку ахәыҷқәа рзы амастер классқәа мҩаԥыргоит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны иҟоу Урыстәыла аус ацура Ахаҭарнакра апресс-маҵзура.

Аҟәа. Мшаԥымза  20, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Апрограмма «2024 шықәсазы Ареспублика Аԥсны имаҷуи ибжьаратәуи аусдкылара адгылара аҭара»  анагӡара азы атәыла абиуџьет аҟны иазоужьхоит 100 млн. мааҭ.

Аԥсны аекономика Аминистрра аофициалтә саит аҿы иҟоу адыррақәа рыла, алимит аҳәаақәа ирҭагӡаны еиуеиԥшым аусхкқәа рыла апроектқәа рынагӡара афинснсыркра азԥхьагәаҭоуп:

- анапҟазареи жәлар рнаплакреи – 15 млн. мааҭ;

- ааглыхреи амаҵзурақәеи – 30 млн. мааҭ;

- азеиԥш крыфара – 20 млн. мааҭ;

- атуризм – 35 млн. мааҭ.

Аҟәа. Мшаԥымза 19, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Мшаԥымза 19, ахәашаҽны имҩаԥысыз аҳәынҭқарра-зинтә политика азы апарламенттә Еилакы инарҭбаау аилатәара аҿы азакәан апроектқәа ԥшьба ирыхәаԥшит:

- «Ареспублика Аԥсны азакәанԥҵаратә шәҟәынҵақәак аиҭакрақәеи ацҵақәеи ралагалара азы»,

- «Аԥсны Жәлар Реизара-Апарламент адепутат истатус азы» Ареспублика Аԥсны Азакәан ахәҭаҷ 273 аиҭакра алагаларазы»,

- «Ареспублика Аԥсны анорма-зинтә шәҟәынҵақәа рзы»,

- «Ареспублика Аԥсны аминистрцәа Реилазаара (Анапхгара) азы Ареспублика Аԥсны Аконституциатә Закәан аиҭакра алагаларазы.

«Ареспублика Аԥсны азакәанԥҵаратә шәҟәынҵақәак аиҭакрақәеи ацҵақәеи ралагалара азы» азакәан апроект Ареспублика Аԥсны  Ашьаусмҩаԥгаратә Закәанеидкылеи Ашьаустә Закәанеидкылеи аиҭакрақәа ралагалара азԥхьагәанаҭоит.  

Азакәан апроект иацу аилыркаагатә шәҟәынҵа аҿы ахәҭакахьала иазгәаҭоуп:  

«Азакәан апроект имцырку ахцәажәара, даҽакала иуҳәозар ауаҩы иаҳаҭыр лазырҟәо, џьара акала ишьақәырӷәӷәам адыррақәа рыларҵәара азы ахьырхәра аҳасабала 200 нызықь мааҭ ахшәаарала 3 – 5 шықәса рҟынӡа ҭакрала ахгара ақәҵара азԥхьагәанаҭоит.  

Азакәан апроект ала иаартны ақәгыларала, мамзаргьы амассатә информациа ахархәагақәа, ма аинформациа-телекоммуникациатә ҳақәа, асоциалтә ҳа «Интернет» уахь иналаҵаны ахархәарала имцырку ахцәажәара, даҽакала иуҳәозар ауаҩы иаҳаҭыр лазырҟәо, џьара акала ишьақәырӷәӷәам адыррақәа рыларҵәара азы ахьырхәра аҳасабала 200 нызықь мааҭ ахшәаарала 3 – 6 шықәса рҟынӡа ҭакрала ахгара ақәҵара азԥхьагәанаҭоит.    

Имцырку ахцәажәара ауаҩы ихьанҭоу ацәгьоура, мамзаргьы ҷыдала ихьанҭоу ацәгьоуразы ахара идҵара ацзар, иарбоу азакәан апроект ала ахьырхәра аҳасабала 200 нызықь мааҭ ахшәаарала 3 – 6 шықәса рҟынӡа ҭакрала ахгара ақәҵара азԥхьагәаҭоуп.     

Иарбоу азакәан апроект ала имцырку ахцәажәара азы ашьаустә ҭакԥхықәра аҟынтәи ахақәиҭрагьы азԥхьагәаҭоуп. Убас, ацәгьоура ҟазҵаз ахаҿы зыларҵәара мҩаԥигаз егьи ахаҿы иаҳаҭыр лазырҟәуа адыррақәа  аҿаԥиҽзар, заҳаҭыр ларҟәыз ауаҩы дақәшаҳаҭзар, усҟан уи ашьаустә хьырхәра аҟынтәи дақәиҭыртәуеит».

Иабоу азҵаара акыр аамҭа аҩныҵҟа алацәажәареи абжьыҭира амҩаԥгареи рышьҭахь, Аилак алахәылацәа ауаҩы дызлаҟам ала ихцәажәара азы ахьырхәра зарӷәӷәо азакәан апроект иааиуа асессиа аилатәара ахь ахәаԥшразы анагара иадымгылаӡеит. 

Аҟәа. Мшаԥымза 19, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб Жәларбжьаратәи Аџьар Ҟаԥшь Акомитет Амиссиа ахада ҿыц  Чынгыз Раиымбеков дидикылеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит атәыла Анапхгара аофициалтә саит.

Амиссиа ахада ихаҭыԥуаҩ Борис Казанба дызлахәыз ари аиԥылара аҿы ирылацәажәеит Аԥсны иҟоу Жәларбжьаратәи Аџьар Ҟаԥшь Акомитет Амиссиа араҟа инанагӡо апроектқәа.

Амиссиа анапхгаҩ Ҿыц атәыла аԥыза-министр ԥхьаҟатәи аусура азы иҟоу азԥхьагәаҭарақәа ртәы изеиҭеиҳәеит.

Жәларбжьаратәи Аџьар Ҟаԥшь Акомитет Амиссиа ареспублика аҿы имҩаԥнаго аусуа ахәшьара аҭо, Алеқсандр Анқәаб, ахәҭакахьала, уаанӡатәи Амиссиа анапхгаҩцәа ауааԥсыра рзы акыр иуадаҩыз аамҭақәа рзы агуманитартә ҭагылазаашьа аиӷьтәаразы рлагала атәы инаҵшьны иазгәеиҭеит.

Аҟәа. Мшаԥымза 19, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Акурорттә аамҭахәҭа аламҭалазы Аԥсны атуризм Аминистрра  Аԥсны иахьаҵанакуа аекскурсиатә усура аԥҟарақәа рықәнаҟәара азы инеиԥынкыланы агәаҭаратә усмҩаԥгатәқәа мҩаԥнагоит.

Аминистрра агәаҭара аҟәша аспециалистцәа Аминистрра ареестр инақәыршәаны аекскурсиатусура амҩаԥгаҩцәа ирыҭоу иаку ахкы змоу аекскурсиатә мҩақәҵагақәеи агәышԥытә дырга-абеиџьқәеи рыҟазаара гәарҭоит.

Убас, Афонҿыцтәи аҳаԥы иахьаҵанакуа имҩаԥгаз агәаҭарақәа раан, аекскурисақәа рымҩаԥгаҩцәа рганахьала еиԥш, иара атуристтә фирмақәагьы рганахьала иарбоу аилагарақәа аарԥшын.

Аԥсны атуризм Аминистрра агәаҭара аҟәша аспециалист Хада Андреи Ншаниан, аекскурсиамҩаԥгаҩык знык-ҩынтә инеиԥынкыланы аилагарақәа идырбалазар, усҟан уи азы адырранҵа иара аус ахьиуа атурфирма ахьӡала идәықәҵахоит ҳәа иазгәеиҭеит.

Андреи Ншаниан иҟаиҵаз адыррақәа рыла, иҳаҩсыз ашықәс инаркны аелектронтә мҩақәҵагақәа алагалоуп.

Аҟәа. Мшаԥымза 19, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Мшаԥымза 26 – 28 рзы Москватәи аобласт аҿы иҟоу аҽыбӷаҟазара-спорттә клуб  «Виват, Россия» аҿы имҩаԥысраны иҟоуп конкур азы Аԥсны Ахраҿа агаразы атурнир, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны аҿари аспорти русқәа рзы Аҳәынҭқарратә Еилакы асаит.  

Азыҟаҵаҩ, уаанӡа аҩаӡара Гран-при иаҵанакуаз аҽыбӷаҟаза, иара убас аицлабра аиҿкааҩцәа иреиуоу Харлам Симониа, атурнир абар шьҭа хәынтәны имҩаԥысуеит, аконкуренттә еицлабра бзиа иазыԥшуп ҳәа инаҵшьны иазгәеиҭеит.

Аҟәа. Мшаԥымза 19, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.   Мшаԥымза 19 рзы Очамчыра ақалақь аҿы иалагеит  аӡиудо азы иаарту ареспубликатә турнир «Очамчыра Ахраҿа», ҳәа адырра ҟанаҵоит аҿари аспорти русқәа рзы Аҳәынҭқарратә Еилакы асаит.

Аицлабрақәа мҩаԥысуеит 2007-2009, 2010-2011, 2012-2013 шш. рзы ииз арԥарцәеи аҭыԥҳацәеи рыбжьара. Атурнир рхы аладырхәуеит 150-ҩык инареиҳаны Аԥсны ақалақьқәеи араионқәеи Шәача ақалақьи рҟынтәи аспортсменцәа.  

Атурни аартра ацеремониа аҿы уи алахәылацәа ирыдныҳәалеит Очамчыра араион Ахада Беслан Бигәаа, Аԥсны аӡиудо Афедерациа апрезидент ихаҭыԥуаҩ Андреи Погосов, иара убас атурнир аӡбаҩ хада  Едишер Конџьариа.

Аҟәа. Мшаԥымза 19, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсны Зҽаԥсазтәыз артист Пиотр Петров 75-шықәса ихыҵра иазкыз ахәылԥаз мҩаԥысит аԥшьаша, мшаԥымза 18 рзы, Аҟәа ақалақь, С.Ҷанба ихьӡ зху Аԥснытәи адраматә театр аҿы.  

Акультура аминистр аамҭала инапынҵақәа назыгӡо аиубилиар ихьӡала адныҳәаларатә цҳамҭа аалышьҭит. Уи атекс аҟны, ахәҭакахьала иазгәаҭоуп:

«Ареспублика Аԥсны акультура Аминистрреи хаҭала сара сыхьӡалеи шәиубилеи шәыдысныҳәалоит! Шәара шәравторуп ихатәроу акыр асимфониатә ԥҵамҭақәеи егьырҭ аклассикатә жанртә аԥҵамҭақәеи. Урҭ рахьынтә ирацәоуп ҳаамҭазтәи аԥсуа ҭоурых зныԥшуа. Асимфония №1 «Аԥсны», асимфониатә поема аоркестор азы «Владимир Ҳаразиа», «Аԥсуа кәашара», Кәымф Ломиа иажәеинраалақәа ирылху аа-романск, убас егьырҭ уҳәа реиԥш иҟақәоу. Шәара шәырҿиамҭақәа иҳараку азанааҭтә ҩаӡара аҿы иаԥҵоуп, урҭ аԥснытәи акомпозиторцәа иҿыцу рабиԥареи ҳаамҭазтәи аклассикатә музыка абзиабаҩцәеи рзы иҿырԥшыганы иҟалоит. Гәык-ԥсыкала ишәзеиӷьаҳшьоит зегьы раԥхьаӡа иргыланы агәабзиара, агәамч, аизҳазыӷьареи иҿыцу арҿиаратә еихьӡарақәеи!», - ҳәа илҳәеит лара.