Аҟәа. Мшаԥымза 23, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Атәыла аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб аҭҵааҩ ҿарацәа адгылара рыҭара иазку Жәларбжьаратәи аизыҟазаашьақәа рзы Москватәи Аҳәынҭқарратә Институт  (Ауниверситет) (МГИМО) апроект анагӡара аҳәаақәа ирҭыгӡаны Аԥсны иҟоу ажурнал «Международная политика» аредактор Хада, Жәларбжьаратәи аизыҟазаашьақәа рзы Москватәи Аҳәынҭқарратә Институти  (Ауниверситет) жәларбжьаратәи аусқәа рзы   Урыстәылатәи Ахеилаки жәларбжьаратәи аҭҵаарақәа рексперт Сергеи Маркедонови Жәларбжьаратәи аизыҟазаашьақәа рзы Москватәи Аҳәынҭқарратә Институти  (Ауниверситет) аспирантцәеи идикылеит.

Аҟәа. Мшаԥымза 23, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. II Аԥснытәи амедицинатә Фроум аусура зхы алазырхәаз Урыстәылатәи Афедерациа анаука зҽаԥсазтәыз аусзуҩ, амедицинатә наукақәа рдоктор, апрофессор, Урыстәылатәи Анаукақәа Ракадемиеи Урыстәылатәи Иԥсабаратәу анаукақәа Ракадемиеи академик Иури Рахманин аԥснытәи аҳақьымцәа аҳаҭыртә медалқәа ранеишьеит.

Урыстәылатәи Иԥсабаратәу анаукақәа Ракадемиа Апрезидиум аӡбамҭа инақәыршәаны, иналукааша аурыс физиолог, Нобельтәи апремиа алауреат  Иван Павлов ихьӡ зху аҳаҭыртә медал ранашьахеит:  

Анжела Арҷелиа – Аԥсны агәабзиарахьчара Аминистрра аштатнҭыҵтәи атерапевт Хада, Ареспубликатә хәышәтәырҭа атерапиатә ҟәша аиҳабы.

Матуа Алиса – Аԥсны Анаукақәа Ракадемиа аексперименталтә паталогиеи атерапиеи Ринститут адиректор анаукатә усуразы ихаҭыԥуаҩ, аиммунологиеи авирусологиеи рлабораториа  аиҳабы.

Екатерина Дашкова лыхьӡ зху аҳаҭыртә медал ранашьахеит:

Аҟәа. Мшаԥымза 23, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Д.И.Гәлиа ихьӡ зху Аԥснытәи агуманитартә ҭҵаарақәа Ринститут аҿы 68-тәи анаукатә сессиа аатит. Сынтәа уи  афилологиатә наукақәа рдоктор, Аԥсны Анаукақәа Ракадемиа академик Хәыхәыҭ Бӷажәба диижьҭеи 110 - шықәса аҵра иазкын. 

Анаукатә сессиа мҩаԥыслоит мшаԥымза 23- 26 рзы.

Аконференциа иалахәыз минуҭктәи аҿымҭрала иргәаладыршәеит ааигәа зыԥсҭазаара иалҵыз аҵарауаа –  Шьоҭа Арсҭаа,  Руслан Барцыц, Сариа Амҷба, Роман Ҷанба,  Иван Шамба.

Аԥсуаҭҵааратә Институт адиректор, афилологиатә наукақәа ркандидат Арда Ашәба Аинститут аҳасабырбатә аамҭахәҭа азы аусура атәы инарҭбааны далацәажәеит.

Арда Ашәба иажәақәа рыла, ҳазҭоу ашықәс иалагӡаны Дырмит Гәлиа диижьҭеи 150-шықәса аҵра иазкны хыԥхьаӡара рацәала аусмҩаԥгатәқәа рымҩаԥгара азԥхьагәаҭоуп.

Арда Ашәба, иахьа зыԥсҭазаара зегьы аԥсуа наука иадызҳәалаз ауаҩы ииубилеи азгәарҭоит ҳәа иазгәеиҭеит.

«Ҳара иаҳдыруеит, Хәыхәыҭ Соломон-иԥа Бӷажәба анаука дшазыҟаз атәы. Уи иоуп раԥхьаӡа аԥсуа критика иазкны анаукатә усумҭа зҩыз, иара иоуп зегьы раԥхьаӡа аԥсуа фольклор аҭҵаара иалагаз.   Иара еизганы икьыԥхьыз 150 афольклортә материалқәа аурыс аԥхьаҩ аԥсуаа доуҳала иахьынӡабеиоу дырбара азы аурыс бызшәахьы еиҭеигеит. Иара убас иара аԥсуа ҩыра аҭоурых ҭиҵаауан. Хәыхәыҭ Соломон-иԥа Лев Толстои, Максим Горки реиԥш иҟаз аурыс классикцәа рырҿиамҭақәа еиҭеигон», - ҳәа еиҭеиҳәеит Арда Ашәба. 

Хәыхәыҭ Бӷажәба иԥа, археолог, аҭоурыхҭҵааҩы, аҭоурыхтә ҭҵаарақәа рдоктор Олег Бӷажәба аихшьаалатә наукатә конференциа ихы изаламырхәӡеит, аха иара авидеоааԥхьара ааишьҭит.

Аҟәа. Мшаԥымза 23, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Иахьа, мшаԥымза 23 рзы Аԥсны Афырхаҵа, «Ахьӡ-Аԥша» аорден I аҩаӡара занашьоу, аҳәынҭқарратәи арратәи усзуҩ, Аԥсны уаанӡатәи аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, Аԥсны атәылахьчара аминистрс иҟаз, аинрал-леитенант Сулҭан Сосналиев иԥсы ҭазҭгьы 82шықәса ихыҵуан.

«Мшаԥымза 23 Аԥсны жәлари Аԥсны арбџьармчқәа рыруааи рзы агәалашәаратә рыцхәны иҟоуп. Ҳара иналукааша Кавказ аԥа, ар раԥхьагыла, Аԥсны иуадаҩӡаз аамҭазы иҳавагылаз ҳҩыза даҳгәалаҳаршәоит. «Ҳара ҳ-Сулҭан – ус акәын уи иҩызцәеи изааигәаз ауааи шишьҭаз. Иара здырра ҳаракыз, аҟыбаҩи агәеилыххареи злаз уаҩын»,– ҳәа иазгәаҭоуп Аԥсны атәылахьчара Аминистрра иҟанаҵаз аҳәамҭа аҿы.

Сулҭан Асламбеқ-иԥа Сосналиев диит мшаԥымза 23, 1942 шықәса рзы Нальчик ақалақь аҿы. 1961 – 1964 шш. рзы  Сызрань иҟоу арра-авиациатә ҵараиурҭеи Георги Жуков ихьӡ зху Арра-дҵаҟаҵаратә академиеи данрылга ашьҭахь Сулҭан Сосналиев 29 шықәса аус иуан Асовет Еидгыла аҳауаҽацәыхьчаратә мчқәа рҿы. Иара аԥырҩы инаиркны аҳаирхәҭа адҵаҟаҵаҩ иҟынӡа амаҵурамҩа данысит, ихырҵеит Асовет Еидгыла зҽаԥсазтәыз арратә ԥырҩы ҳәа ахьӡ, ианаршьеит Арратә Бираҟ Ҟаԥшь аорден.

1989 шықәсазы Асовет Еидгыла зҽаԥсазтәыз арратә ԥырҩы ҳәа ахьӡ иманы Сулҭан Сосналиев Асовет Арбџьармчқәа рҟнытә хатәгәаԥхарала дцоит. Иазгәаҭатәуп, Асовет Еидгыла ыҟанаҵ, адыгацәа рыҟнытә иара заҵәык шиакәу абас зыҩаӡара ҳараку ахьӡ занашьахаз.​

1990 шықәса инаркны иара Ҟабарда-Балкариа иҟаз аргыларатә хеидкыла «Каббалкгражданстрои» аҟны адиректор хада ихаҭыԥуаҩыс аус иуан. Сулҭан Сосналиев, усҟантәи ашықәсқәа рзы иаԥҵаз Кавказтәи Ашьхарыуаа жәлар Рконфедерациа арра аҟәша еиҳабыс иҟаз, ибзиаӡаны еиликаауан, Аԥсны имҩаԥсыуа ахҭысқәа иаарту бџьаршьҭыхлатәи аиҿагылара шахылҿиаауа атәы. Аибашьра алагаанӡа диабадырит Владислав Григори-​иԥа Арӡынба, хаҭала даҭаахьан Қырҭтәыла Аԥсныи рҳәаа, аӡиас Егры – арратә профессионалк иаҳасаб ала, уаҟатәи аҭагылазаашьа ахәшьара аҭаразы.​ ​ ​

Нанҳәамза 15, 1992 шықәса рзы, Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьра аналага аҩбатәи амш азы, Ԥсоу аӡиас дықәсны, ақырҭуа ардыԥхьалақәа рнапаҿы иҟаз Гаграгьы далсны, Сулҭан Сосналиев Нхыҵ-Кавказтәи хатәгәаԥхарауаа гәыԥҩық дрыцны Гәдоуҭатәи аштаб аҿы дыҟан, иашьцәа аԥсуаа днарывагылеит. Аамҭак ашьҭахь, уи дахцәажәо иинтервиуқәа руак аҿы иҳәеит: «Аԥсныҟа аламыс ауп саазгаз» ҳәа.

Акадртә афицарс иҟаз, арра-академиатә зыҟаҵара бзиа змаз Сулҭан Сосналиев ипрофессионализмреи, идыррақәеи, имоу ахачҳареи, ҳәарада, аибашьра ацашьаҿы анырра ду анаҭеит.

Нанҳәамза 16, 1992 шықәса рзы Сулҭан Сосналиев Аԥсны Арбџьармчқәа Рыштаб хада анапхгаҩыс дҟарҵеит, нанҳәамза 18, 1992 шықәса рзы Аԥсны ахьчара азы Аҳәынҭқарратә штаб анапхгаҩыс дҟаҵан. Аштаб Ахадас Сосналиев дҟаҵан 1992 шықәса, жьҭаарамзазы, Аԥсны Атәылахьчара аминистрра анаԥырҵа ашьҭахьҵәҟьа. Иара уи аамҭазы атәылахьчара аминистр Владимир Аршба ихаҭыҧуаҩсгьы дыҟан. 1993 шықәса, мшаԥымзазы Аршба иоуз ахәреи аконтузиеи ирыхҟьаны ахәышәтәрахьы дрышьҭыр акәхеит, Сулҭан Асламбеқ-иԥа аминистр инапынҵақәа наигӡо далгеит.

Мшаԥымза 25, 1993 шықәса рзы Сулҭан Сосналиев Аԥсны атәылахьчара аминистрс дҟарҵеит.  

Аԥсны Арбџьармчқәа рышьақәыргылара, Ареспублика Аԥсны бџьаршьҭыхлатәи агрессиа аҟынтәи ахьчара аҿы иналукааша илагала ду азы, лаҵарамза 21, 1993 шықәсазы  Сулҭан Сосналиев «аинрал-маиор» ҳәа арратә чын ианашьахеит.

Аҟәа. Мшаԥымза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны аҿари аспорти русқәа рзы Аҳәынҭқарратә Еилакы аҿы Аҩбатәи Аԥснытәи амедицинатә Форум зхы алазырхәуа аҳақьым-атравматолог, амедицинатә наукақәа ркандидат, Сечентәи Ауниверситет аспортә медицинеи амедицинатә реабилитациеи ркафедра адоцент Алеқсеи Репетиук иԥылара мҩаԥысит.  

Афорум мҩаԥысуеит Аҟәа ақалақь аҿы, мшаԥымза 22 – 23 рзы.

Аҿари аспорти русқәа рзы Аҳәынҭқарратә Еилакы ахантәаҩы Ҭарашь Ҳагба асас диԥыло иҳәеит:

«Бзиала шәаабеит Аԥсныҟа, шәбара гәахәара дууп ҳара ҳзы. Сара издыруеит Шәара Аԥсыҟа уажәаԥхьа шәшымаац атәы. Шәареи ҳареи уажәоуп II Аԥснытәи амедицинатә  Форум аартра ацеремониа аҟынтәи ҳаныхынҳә, уи амҽхак азгәоумҭар залшаӡом. Афорум ахь иааит хыԥхьаӡара рацәала еиуеиԥшым апрофиль ала аус зуа аҳақьымцәа Шәара зегьы идуӡӡаны иҭабуп ҳәа шәаҳҳәоит иҟашәҵо адгылареи ацхыраареи рзы!».

Ҭарашь Ҳагба, Аԥсны аспорттә медицина аганахьала имаҷымкәа ауадаҩрақәа ыҟоуп ҳәа иазгәеиҭеит.

«Ҳара ҳҿы, аиҳарак аус зуа аметодистцәа-аинструкторцәа роуп. Аԥсны хыԥьаӡара рацәала иҟоуп аспортсменцәа, инықәырԥшны иуҳәозар, урҭ рхыԥхьаӡара 14 нызықь рҟынӡа инаӡоит, иара убас  аус руеит 42 аспорттә федерациақәа. Ҳара ҳаспортсменцәа, еиуеиԥшым ахәахәарақәа анроуа аквалификациатә цхыраареи аконсультациеи рҭаххоит. Ахирургиатә хәышәтәра анаҭаххо аамҭазы урҭ Урыстәылаҟа ицар акәхоит. Ҳара иарбоу ахырхарҭа ала аԥхьаҟа ашьаҿақәа рыҟаҵара ҳалшар даара ибзихон. Уи аус аҿы, жәаҳәарада Шәара шәыцхыраара ҳақәгәыӷуеит», - ҳәа иҳәеит Ҭарашь Ҳагба.

Асас ас еиԥш иҟоу Афорумқәа аҳақьымцәа реимадара арӷәӷәара адагьы, аспорттә медицинагьы уахь иналаҵаны,  амедицинатә наука иадҳәалоу актуалра злоу азҵаарақәа рылацәажәара азы иманшәалоу аҭагылазаашьа аԥырҵоит ҳәа  иазгәеиҭеит.

«Ҳара аԥышәа ду ҳамоуп аспорттә травматологиеи аспортсменцәа рфункционалтә зыҟаҵареи адопингҿагылареи рганахьала. Сара издыруеит шәара шәҿы идуу жәларбжьаратәи аицлабра мҩаԥысраны ишыҟоу, убри аҟнытә, жәаҳәарада, адопингҿагыларатәии амедика-биологиатә еиқәышәареи рызҵаара араҟагьы актәи аплан аҿы игылоит.  Сара сгәаанагарала, аспортсменцәа рреабилитациеи зыҩаӡара ҳараку амедицинатә цхыраара рыҭареи азҵаарақәа рыла аҵаратә усмҩаԥгатәқәа еиҿаҳкаар ҳалшоит», –  ҳәа иҳәеит Алеқсеи Репетиук.

Аҟәа. Мшаԥымза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа ашәахьа, мшаԥымза 22 рзы Аҟәа ақалақь аҿы иаатыз Аҩбатәи Аԥснытәи амедицинатә форум алахәхаразы иааз Урыстәылатәи Афедерациа агәабзиарахьчара аминистр Михаил Мурашко диԥылеит.

Аҳәынҭқарра Ахада Урыстәылатәи Афедерациа агәабзиарахьчара аминистр Аԥсны аҳҭнықалақь аҿы ибара гәахәара дула ишидикыло азгәеиҭеит. Аслан Бжьания Михаил Мурашко ҭабуп ҳәа иеиҳәеит COVID-19 аантәи апандемиаз иҟаиҵаз ацхыраараз. Иара иажәақәа рыла атәылақәа еиныруан – Аԥсныҟа иаауан Урыстәыла аҳақьымцәа, ҩынтә аусура хнартит Атәылахьчара аминистрра агоспиталь.

«Аиҩызара иаша ахьаарԥшхо ауадаҩра, аҭагылазаашьа хьанҭа аан ауп. Арҭ аусқәа реихшьаалала игәоумҭарц залшом Аԥсны аковидаамҭатә ҭагылазаашьа аҳәынҭқаррақәа жәпакы рҿы аасҭа ишеиӷьыз. Уи зегьы шьаҭаны иазыҟоу урыстәылатәи аҵараиурҭақәа ирылгаз ҳҳақьымцәа хамеигӡара русуроуп, шәара иаҳзыҟашәҵоз ацхыраароуп. Уи зегьы азы ҭабуп ҳәа шәаҳәара ҳарааԥсом», - ҳәа иҳәеит Аҳәынҭқарра Ахада.

Аҟәа. Мшаԥымза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аҳәынҭқарра Ахада Аахыҵ Уаԥстәыла агәабзиарахьчара аминистр дидикылеит.

Аахыҵ Уаԥстәыла агәабзиарахьчара аминистр Томас Џьигкаев Аԥсныҟа дааит Аҩбатәи Аԥснытәи Амедицинатә форум аҽалархәразы.

Асас аԥсшәа иаҳәо, Аслан Бжьаниа инаҵшьны иазгәеиҭеит Аԥсни Аахыҵ Уаԥстәылеи ирыбжьоу аиашьаратә еизыҟазаашьақәа аҿиара ишаҿу. «Амилаҭ ргәабзиара зегьы рзы аԥхьа игылоуп. Ҳара агәабзиарахьчара иадҳәалоу апроблемақәа ҷыдала хшыҩзышьҭра раҳҭоит. Аҳақьымцәа, аспециалистцәа, аҵарауаа еизаны еицәажәоит, рԥышәа еимырдоит, уи, хымԥада, алҵшәа бзиақәа аанагоит.  Ари амилаҭ ргәабзиара азҩыдатәра иацхраауеит», - ҳәа аиԥылараҟны иҳәеит Аҳәынҭқарра Ахада.

Аҟәа. Мшаԥымза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа  Аҩбатәи Аԥснытәи Амедицинатә форум аҽалархәразы Аԥсныҟа иааз Приднестровиатәи Молдавиатәи Ареспублика агәабзиарахьчара аминистр Кристина Албул дидикылеит.

Аиԥылараҟны агәабзиарахьчара аусхк аҟны ҩ-ганктәи аусеицура иалацәажәеит. Аҳәынҭқарра Ахада иазгәеиҭеит ҩ-республикак рыбжьара аусеицура иамоу аҵакы.

Аҟәа. Мшаԥымза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Ахада Аслан Бжаниа Урыстәылатәи АФедерациа агәабзиарахьчара аминистр Михаил Мурашко «Ахьӡ-Аԥша» аорден II аҩаӡара ианеишьеит ареспублика атәылауаа зхаҭабзиара ҳараку амедицинатә цхыраара рыҭара аиҿкааразы.

«Агәабзиарахьчара аҿиараҟны илагаламҭазы, ауааԥсыра ргәабзиара ахьчараҟны илшамҭақәа рзы, Аԥсны Аҳәынҭқарра атәылауаа зхаҭабзиара ҳараку амедицинатә цхыраара рыҭара аиҿкааразы», -  аҳәоит аҳәынҭқарра Ахада Иусԥҟа.

Аҟәа. Мшаԥымза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аҟәа ақалақь аҿы ашәахьаҽны, мшаԥымза 22 рзы иаатит Аҩбатәи Аԥснытәи Агәабзиарахьчаратә Форум.  

Афорум иалахәын аԥснытәи, урыстәылатәи амедицинатә усзуҩцәа -    аспециалистцәа, Амедицинатә ҭҵаарадыррақәа ракадемикцәа, рдокторцәа, ркандидатцәа.

Афорум сасцәа дахьқәаны иалахәын: Урыстәыла агәабзиарахьчара аминистр Михаил Мурашко, Алада Уаԥстәыла агәабзиарахьчара аминистр Томас Џьикгаев, Приднестровиа агәабзиарахьчара аминистр Кристина Албул.

Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Аҩбатәи Аԥснытәи Агәабзиарахьчаратә Форум далахәын. Уи Афорум иалахәыз бзиала шәаабеит ҳәы раҳәо иазгәеиҭеит:

«Ҳаҭыр зқәу Афорум алахәцәа, асасцәа!