Аԥсуа поетесса қәыԥш Нелли Ҭарԥҳа раԥхьатәи лышәҟәы аҭыҵра лыдиныҳәалеит аԥсуа литература апатриарх Дырмит Гәлиа. Абри атәы лара илгәалалыршәон абҵарамза 21, 1975 шықәса рзы иҭыҵыз агазеҭ «Советская Абхазия» ианылаз аматериал аҿы.
Нелли Ҭарба дышқәыԥшӡаз ажәеинраалақәа рыҩра далагеит, уи заанаҵтәи ллирика аҿы аԥыжәара аман абзиабара атема. Анаҩс аԥсадгьыл абзиабара, ажәлар рлахьынҵа, аибашьреи аҭынчреи, амҳаџьыраа рытрагедиа, аԥсабара уҳәа еиуеиԥшым атемақәа лхы иалырхәо далагеит.
Иналукааша лыпрозатә рҿиамҭақәа иреиуоуп апиесақәа «Маҵиса» (1967), «Аԥсымра» (1967), «Ашәы зшәу аҭыԥҳа» (1971), («Ааԥынра агәы» – 1958, «Ақәыԥшреи агәҭыхеи», (1964), «Иссиру ашьыжь» (1980), «Ажәеинраалақәа, абалладақәа, алирикатә поемақәа» (1984), «Аҽыхәа» (1980), уҳәа убас егьырҭгьы.
Нелли Ҭарԥҳа лырҿиамҭақәа ианыԥшит 1941-1945 шш. Аџьынџьтәылатәи еибашьра дуӡӡа аан аԥсуа жәлар иаадырԥшыз афырхаҵара.
Лара қәҿиарала аус луан апоет, апрозаик, адраматург иаҳасабала. «Амра аԥҳа» (К. Ломиа ипоема амотивқәа рыла) иара убас апиеса «Имариам ашәа аԥҵара» (аповест «Бзыԥтәи аповест» ала ишьаҭаркны иаԥҵоу) Аԥснытәи адраматә театр асцена аҿы иқәыргылан.
Еиҳа еицырдыруа апоетесса лыпрозатә рҿиамҭақәа иреиуоуп аповестқәа «Маҵиса» (1967), «Аԥсымра» (1967), «Ашәы зшәу аҭыԥҳа» (1971).
Апоетесса илымоу ахәыҷтәы ҩымҭақәа рахьынтә зегь реиҳа ирылаҵәаны иҟоу арҿиамҭақәа иреиуоуп «Ҳаҭажәыҟәеи Саҭажәыҟәеи рлакә», «Амҳәыс еиҳәҭырԥа», «Аҳ Зосҳани ахьча Баҭали рлакә», уҳәа убас иҵегьы. Иазгәаҭатәуп, арҭ арҿиамҭақәа аԥсуа фальклор аҟазшьақәа шаныԥшуа.
Нелли Ҭарԥҳа иаԥылҵаз лхатәы ҩымҭақәа рнаҩсынгьы илымоуп аԥсуа бызшәахьы еиҭалгаз Иу. Фучик, Антуан де Сент-Екзиупери, Леси Украинка, Александр Островски, уҳәа аҳәаанырцәтәи авторцәа аӡәырҩы рырҿиамҭақәа маҷымкәа.
Налли Ҭарԥҳа лырҿиамҭақәа рацәаны еицырдыруа асовет поетцәа, ашәҟәыҩҩцәа, аиҭагаҩцәа рыла аурыс бызшәахьы еиҭагоуп.
Ароман-дилогиа «Амшынқәа раҳ Ҳаиҭ» азы Нелли Ҭарԥҳа 2005 шықәсазы иланашьахеит Д.И.Гәлиа ихьӡ зху Аҳәынҭқарратә премиа.
2009 шықәсазы Нелли Тарԥҳа «Аԥсны жәлар рпоет» ҳәа аҳаҭыртә хьӡы лыхҵан.
