Аҟәа. Ԥхынҷкәынмза 5, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистр инапынҵала ареспублика мрагыларатәи ахәҭаҿы амаинингҿагыларазы аусурақәа мҩаԥысуеит. Убас, Очамчыра араион аҩныҵҟатәи аусқәа Рыҟәша аусзуҩцәеи  Аҳәынҭстандарти, Ашәарҭадаратә маҵзуреи ԥхынҷкәынмза 4 рзы агәаҭарақәа анеицымҩаԥыргоз  Очамчыра араион аҿы ирбеит 29 хархәага. Арҭ ахархагақәа зтәыз административтә хьырхәра иақәыршәоуп, ҳәа адырра ҟанаҵоит атәыла аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра апресс-маҵзура.

Ахәҭакахьала, 24 маруга рыԥшааит Мераб Қацәба иҟны, 2 - Баҭал Кархалаа иҟны, 3 - Мераб Кверквелиа иҟны.

Аҟәа. Ԥхынҷкәынмза 5, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистр инапынҵала ареспублика мрагыларатәи ахәҭаҿы амаинингҿагыларазы аусурақәа мҩаԥысуеит. Убас, Очамчыра араион аҩныҵҟатәи аусқәа Рыҟәша аусзуҩцәеи  Аҳәынҭстандарти, Ашәарҭадаратә маҵзуреи ԥхынҷкәынмза 4 рзы агәаҭарақәа анеицымҩаԥыргоз  Очамчыра араион аҿы ирбеит 29 хархәага. Арҭ ахархагақәа зтәыз административтә хьырхәра иақәыршәоуп, ҳәа адырра ҟанаҵоит атәыла аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра апресс-маҵзура.

Ахәҭакахьала, 24 маруга рыԥшааит Мераб Қацәба иҟны, 2 - Баҭал Кархалаа иҟны, 3 - Мераб Кверквелиа иҟны.

Аҟәа. Ԥхынҷкәынмза 5, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Шәача ақалақь аҿы анаркотикқәа рконтрабанда аҿагыларазы аҟәша аусзуҩцәа  Адлер, Ганрацәалатәи автомашьынатә аушьҭра-гәаҭаратә Пункт аҿы дааныркылеит  31-шықәса зхыҵуа Аԥсны атәылауаҩ. Уи идырбалеит ишкәакәоу аххыраԥшра змоу амаҭәашьар зҭаз аилаҳәара, ҳәа иаанацҳауеит Урыстәылатәи Афедерациа Афедаралтә ҳазылхратә Маҵзура Аладатәи аҳазалхратә Усбарҭа апресс-маҵзура.    

Имҩаԥгаз аекспертиза ишаанарԥшыз ала, ахаҵа имхыз амаҭәашьар – «метадон» ҳәа изышьҭоу анаркотикатә маҭәашьар ауп. Уи акапан - 0, 16 грамм рҟынӡа инаӡоит.  

31 шықәса зхыҵуа Аԥсны атәылауаҩ иганахьала анаркотикқәа ркантробандаз ашьаус хацыркуп. Иара дырбаандаҩуп.

Иҟаиҵаз ацәгьоуразы Аԥсны атәылауаҩ быжьшықәса ихақәиҭра иалхәыдатәреи миллионк рҟынӡа ахараԥса иршәареи дақәыршәахар ҟалоит.

Аҟәа. Ԥхынҷкәынмза 5, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Ԥхынҷкәынмза 25 рзы имҩаԥысуеит  аԥхьахә «Аԥхьагылаҩ қәыԥш» анашьара иазку аныҳәатә усмҩаԥгатә. Абри азы адырра ҟанаҵоит иарбоу аусмҩаԥгатә еиҿызкаауа аҿари аспорти русқәа рзы аҳәынҭқарратә Еилакы.  

Аԥхьахә «Аԥхьагылаҩ қәыԥш» Аԥсны Аминистрцәа реилазаара иаҵанакуа аминистррақәеи аусбарҭақәеи русзуҩцәа иранашьахоит.

Уажәы ихыркәшахахьеит азыҳәамҭақәа  ралаҵара актәи аетап. Аусбарҭақәа рнапхгаҩцәа Аҳәынҭеилакы азыҳәамҭа ала зықәра 30 шықәса еиҳам хҩык-хҩык аусзуҩцәа алыркааит.

Анаҩстәи – ахәшьараҟаҵаратә етап аҿы акомиссиа урҭ рҟынтәи аӡәаӡәа алыркаауеит.  Аҳамҭақәа рыҭахоит иара убас Аԥсны иреиӷьу аспортсменцәагьы.

Аԥхьахә «Аԥхьагылаҩ қәыԥш» символс дыҟоуп Нарҭ Сасрыҟәа – Нарҭаа репос афырхаҵа хада.  

Асимвол автор – асахьаҭыхҩы Мадина Бигәааԥҳа.

Аҟәа. Ԥхынҷкәынмза 4, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Нхыҵ-Кавказтәи Афедералтә Университет аректор Дмитри Беспалов диԥылеит.

«Аԥсны-урыстәылатәи аусеицзура аҳәаақәа ирҭагӡаны, ҳара азҿлымҳара ду аҳҭоит аҵараиуреи аҭҵаарадыреи рхырхарҭала Нхыҵ-Кавказтәи Афедералтә Округ аус ацура. Агәра згоит ари аусура аԥхьаҟа иҵегьы аҽшарҭбаауа», - ҳәа асас аԥсшәа иаҳәо иазгәеиҭеит Аслан Бжьаниа.

Дмитри Беспалов Аҳәынҭқарра Ахада адырра ииҭеит Аԥсны Аҳәынҭқарраҟны Нхыҵ-Кавказтәи Афедералтә Университет аусура алҵшәақәа рзы.

Иара иҟаиҵаз адыррала, 2014 шықәса инаркны ауниверситет активла аусура мҩаԥнагоит Аԥсны аҵара асистема арҿыцразы. Абри аамҭа иалагӡаны, ареспублика аҵараиура Аминистрра алархәны аҵараиуразы азакәан апроект аус адаҳулеит,  уажәы иара Апарламент аҟны иҟоуп.

Аҟәа. Ԥхынҷкәынмза 5, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсны аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра анаркотикатә маҭәашьарқәа реикәыршара ахылаԥшра аҭара азы Аусбарҭа аусзуҩцәа  анаркотикатә маҭәашьарқәа рыҭиразы дыгәҩароуп ҳәа Москватәи аобласт аҿы инхо ахаҵа дааныркылеит.

1975 шықәсазы ииз Огариов Свиатослав Михаил-иԥа ихатәы машьынала Приморск ақыҭан ауаҩы иахьиҿырхасырҭам аҭыԥқәа рҿы имаӡоу ашҭаҵарҭақәа рҿы анаркотикатә маҭәашьарқәа шьҭаиҵон. Убас, иара Гәдоуҭа араион Приморск ақыҭан анаркотикқәа анышьҭеиҵуаз аамҭаз дааныркылеит ҳәа иаанацҳауеит Аԥсны Аҩнуҵҟатәи аусқәа Рминистрра апресс-маҵзура.

Иара хаҭала игәаҭараан амилициа аусзуҩцәа идырбалеит ишкәакәоу аххыраԥшра змоу амаҭәашьар зҭаз 15 еилаҳәара. Уи анаҩс ишеилкаахаз ала «метадон» ҳәа изышьҭоу анаркотикатә маҭәашьар акәын.

Аҟәа. Ԥхынҷкәынмза 6, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  2023 шықәса жәеизамзы рыҩныҵҟа Аԥсны абиуџьет иалагалахеит планла иарбаз 3,7 млрд мааҭ рҭыԥан 4 миллиарди 737,9 млн. мааҭ ашәахтәқәа, ҳәа иаанацҳауеит Ашәахтәқәеи аизгақәеи рзы Аминистрра апресс-маҵзура.

Аҟәа. Ԥхынҷкәынмза 6, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Ареспубликатә Унитартә Наплакы «Аҟәатәи аӡыршьҭра» иҟанаҵо адыррақәа рыла, ԥхынҷкәынмза 7 рзы Лакобеи Воронови реихысырҭаҿы, Коӷониеи Воронови, Сахарови Ардзинбеи, Гулиеи Аинрал Аршба имҩеи реихысырҭақәа рҿы, иара убас аӡхагаларатә станциа  №4 аҿы (Гәымсҭа ақыҭа) имҩаԥгахо аремонттә усурақәа ирхырҟьаны, Аҟәа араионқәак рҿы 00:00 сааҭ инаркны 18:00 рҟынӡа   аӡылаеиқәыршәара аанкылахоит ҳәа адырра ҟанаҵоит. Убас аӡылаеиқәыршәара еиԥҟьахоит абарҭ араионқәа рҿы:

Аҟәа. Ԥхынҷкәынмза 1, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Есышықәса ԥхынҷкәынмза 1 –Ирҳау Ауаҩы ииммунитет азымхара асиндром (СПИД) аҿагылара Жәларбжьаратәи Амш азы, Аҟәа ақалақь Ареспубликатә хәышәтәырҭа ацәажьы-венерологиатә диспансер аҿы Ауаҩы ииммунитет азымхара зырҿио авирус (ВИЧ), агепатит В, С, Ирҳау Ауаҩы ииммунитет азымхара асиндром (СПИД), ардашыкь (асифилис), уҳәа  ачымазарақәа рзы хәыда-ԥсада анализқәа раҭаразы СПИД-центр имҩаԥнаго акциа мҩаԥысуеит.

СПИД-центр аҳақьым-алаборант  Саида Палба  Аԥсныпресс акореспондент диҿцәажәо сынтәа Ацентр иарбоу акциа изҭахыз зегьы рзы амҩаԥгара алымшаӡеит, избан акәзар  цәыббамза 6 рзы иҟалаз абылра иахҟьаны амаругақәа зегьы блит ҳәа адыра ҟалҵеит. Убри иахҟьаны алшара ҳмоуӡеит Аԥсны инаскьоу араионқәа рахь ацара. Ҳхықәкы хаданы иҟоу уажәы – аиҭашьақәыргыларатә усурақәа мҩаԥганы ихыԥадатәиу амаругақәа рыдгалареи ауп.

«Ҳара излауаз ала ауааԥсыра адырра раҳҭеит уажәазы ишьақәгылаз аҭагылазаашьақәа ирыхҟьаны аҭҵаарақәа зегьы стационарла адиспансер  аҿы ишымҩаԥгахо азы.    Ари аҩыза акциақәа ҳара есышықәса имҩаԥаагоит, ареспублика араионқәа зегьы рыхьӡара ҳҽазаҳшәоит. Алабораториа 2011 шықәса раахыс аус ауеит, ари аамҭа иалагӡаны ҳара иҭаҳҵааит 10 000-ҩык ауаа инареиҳаны. Ҳара ҳзы ари даара ишьаху ҳусура арбага ауп», – ҳәа илҳәеит лара.

Саида Палба ауааԥсыра акциа радыԥхьалара азы инацҵаны аглиукоза аҩаӡара азы, аҟырҟмыџьтә уатала агармонқәа рзы анализқәа ҳгон, иара убас аспециалистцәа, иаагозар агинекологцәагьы адаҳгалон ҳәа еиҭалҳәеит.  

Лара инаҵшьны иазгәалҭеит, аҭҵаарақәа зегьы анонимтә ҟазшьа аманы ишымҩаԥысуа, насгьы ишхәыда-ԥсадоу. Ирҳау Ауаҩы ииммунитет азымхара асиндром (СПИД) шьақәырӷәӷәахазар, усҟан анаҩстәи ашьаҿа – апациент ихы инаркны ишьапаҟынӡа игәаҭареи СПИД-центр аҿы ихәаԥшреи ауп.

Саида Палба инацҵаны иазгәалҭеит даҽакгьы. Ауаҩы ииммунитет азымхара зырҿио авирус еиҳа имаҷны иаарԥшхо иалагеит зцәа зтәым аҳәса рҿы, иҟоуп аҳәса абри аҩыза адиагноз шрымоугьы аҩбатәи, ахԥатәи ахәыҷқәа роура згәаӷьуа.

Аҳақьым иазгәалҭеит, адиспансер аҿы ашәҟәы иҭагалоу апациентцәа хәыда-ԥсада иааиԥмырҟьаӡакәа иахәҭоу ахәшәқәа шроуа. Авирустә қәыӷәӷәара азы атесттә гәаҭара, аиммунатә статус СD4, абиохимиатә, аклиникатә, анализқәагьы хәыда-ԥсада имҩаԥгахоит. Ауаҩы ииммунитет азымхара зырҿио авирус чымазара злаҽу апациентцәа анализқәа рыҟаҵареи ахәшәқәеи рзы аԥара ршәаӡом. Иҟоуп апациентцәа, астационар аҿы зҽызхәышәтәуа, хәшәқәак аныҟам ҟалалоит, усҟан агәабзиарахьчара Аминистрра урҭ раахәаразы афинансқәа азоунажьуеит.

Аҟәа. Ԥхынҷкәынмза 3, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Назаров ақалақь (Урыстәыла, Красноиарсктәи атәылаҿацә) аҟынтәи аҟаза ашыцмҿы иџьашьатәу асахьақәа ҭаԥиҟоит. Урҭ акала «нецке» ҳәа изышьҭоу иапониатәи асахьақәа иреиԥшуп.

«Амҿыҭыԥҟаҩы аҟазара атәы здыруа инапқәа рҿы амҿы аҟәырҷаха аԥсы ахалоит, уи даара аинтерес зҵоу, уагәылазхало аԥстәы, ма ауаҩы рсахьақәа алҵуеит. Амҿыҭаԥҟаҩы, аҟаза Николаи Килин  еицыдыруа алаҟәтә персонаж Папа Карло еиԥшҵәҟьа  иуадахәыҷы-иҟазарҭа аҿы дыҩнатәаны азныказы акала улахь имааиуа амҿтәы ҟәырҷахақәа  ирылихуеит зеиӷьаҟам, иџьашьаху иперсонажкәа». – ҳәа адырра ҟанаҵоит Ателеканал «Енисей» асаит https://www.enisey.tv/news/.   

Иазгәаҭатәуп, аҟаза иперсонажқәа злихуа амаҭәахә иныҟәарақәа раан Аԥснынтәи ишааигаз.

«Ари амҿы ахкы акырӡа икьакьоуп, иара аус адулара зынӡа имариаӡам,  уи акы алухырц азы даара уҽазҵәылхны, ачҳара аарԥшны, гәадкыларала аус ууроуп. Уажәы сара ацгәы-аныҟәаҩ асахьа аҟаҵара саҿуп. Абар араҟа иара ахәдакәырша ахазаауеит, зегьы ԥшӡаны, иҭыҟҟаны, еиҿкааны иҟалоит» – ҳәа еиҭеиҳәоит аҟаза.