Аҟәа. Хәажәкырамза 25, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Апрокуратура Хада аҿы 1992-1993 шш. Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьра аҿы иҭахаз Аԥсны Афырхаҵа Ҷыҭанаа Артур Николаи-иԥа Имемориалтә ӷәы аадыртит.

Аиустициа абжьгаҩ еиҳабы Артур Ҷыҭанаа Аԥснытәи АССР Апрокуатура аекологиатәи асоциалтәи анхамҩатәи аусуреи азакәанқәа рынагӡареи рхылаԥшра азы аҟәша апрокурорс дыҟан, анаҩс Аҟәа ақалақь апрокурорс дыҟан, уи ашьҭахь, цәыббрамза 1991 шықәса раахыс аус иуан Аԥснытәи АССР Апрокуратура аӡбарҭақәа рҿы атәылауаҩратә усқәа рыхәаԥшразы апрокурор ицхырааҩыси Аԥсны апрокуратура азеиԥш хылаԥшра аҟәша апрокурорси дыҟан.   

Аибашьра раԥхьатәи амшқәа инадыркны Ҷыҭанаа А.Н. Аԥсадгьыл ахьчаҩцәа рыгәҭа дгылан, аӷа раԥхьа диҿагылеит Аҟәа ақалақь, Ацҳа Ҟаԥшь аҿы.

Гәымсҭатәи афронт аԥҵара, нанҳәамза 1992 шықәса инаркны Аҟәатәи ахырхарҭа ала афронт Иҷыдоу аҟәша аиҳабыс дыҟан. Афронт ажәыларатә операциақәа зегьы дрылахәын. Аӷа ихырӷәӷәарҭақәа рахь раԥхьа аԥшыхәра ҳәа дцеит Маҳаммад Кьылба дицны. Аибашьцәа  ишыргәаладыршәо ала, иҷыдоу амаҵзура напхгара аҭо, Ҷыҭанаа Артур аӷацәа иҷыдоу рмаҵзурақәа агентцәа маҷымкәа раарԥшра илиршеит.

Аҟәа. Хәажәкырамза 26, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. И. Е. Кортуа ихьӡ зху жәлар рҟазара Ареспубликатә Центр аԥсуа естрада ашәақәа рынагӡаҩцәа рконкурс «Аҿар рыбжьы – 2024» мҩаԥнагоит.

Аконкурс  абарҭ ахықәкқәа нанагӡоит:

- аԥсуа естрадатә ашәа аҿиара ацхыраара аҭара;  

- аҟыбаҩ злоу аҿар ралкаара, урҭ анаҩс рӡыргараҿы ацхыраара рыҭара азы;

- аԥснытәии адунеизегьтәии амузыка иреиӷьу аихьӡарақәа рышьаҭала иҿыцу абиԥара ааӡара;  

-аҳәынҭқарреи акультура аусбарҭақәеи арҿиаратә ҿар рыпроблемақәеи ҳаамҭазтәи аетап аҿы аԥсуа естрада иамоу ауадаҩрақәеи разхьарԥшра.

Аконкурс мҩаԥгахоит хәажәкырамза 28 – 29 рзы, Аҟәа ақалақь, Р. Д. Гәымба ихьӡ зху Аԥснытәи Аҳәынҭқарратә филармониа аҿы.

Аконкурсантцәа рҟазара ахәшьара арҭалоит аӡбаҩцәа. Урҭ реилазаараҿы иҟалоит еицырдыруа апоетцәа, зыхьӡ нагоу  акомпозиторцәеи ззанааҭдырра аҩаӡара ҳараку авокал азы аспециалистцәеи.

Аҟәа. Хәажәкырамза 26, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Иахьа, хәажәкырамза 26 рзы, Урыстәылаҟа аусуратә визит анагӡара аҳәаақәа ирҭагӡаны, Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа «Крокус Сити Холл» иҟалаз атеракт инамаданы Урыстәылатәи Афедерациа адәныҟатәи аусқәа Рминистрра аҿы иаартыз Адышшыларақәа рышәҟәы аҿы анҵамҭа аанижьит. 

Аҟәа. Хәажәкырамза 26, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. 96-шықәса дшырҭагылаз  иԥсҭазаара далҵит аҵарауаҩ ду, абызшәаҭҵааҩы, афилологиатә ҭҵаарадыррақәа рдоктор, апрофессор, академик, «Ахьӡ-Аԥша» аорден I аҩаӡара занашьоу Шоҭа Ҟасҭеи-иԥа Арсҭаа.

Шьоҭа Арсҭаа Аԥсны Анаукақәа Ракадемиа (1997 – 2013шш) актәи апрезидентс иҟаз, Аԥсны анаукақәа Ракадемиа ахьтәы медал занашьоу раԥхьатәи аҵарауаҩны  дыҟан.

Шоҭа Ҟасҭеи-иԥа Арсҭаа аԥснытәи абызшәадырҩы, аԥсуа бызшәа аграмматика аспециалист, афилологиатә наукақәа рдоктор  (1987ш.), апрофессор (1989ш.), Аԥсны Анаукақәа Ракадемиа иҵабыргу алахәыла, Аԥсны Анауақәа Ракадемиа апрезидент  (1997ш.). Қырҭтәылатәи Асрветтә Социалтә Республика иреиҳаӡоу ашкол  Зҽаԥсазтәыз аусзуҩ диит Гәдоуҭа араион Оҭҳара ақыҭан, 1929 шықәсазы, март 10 аҽны. Иҵарадырратә мҩа ахы акуеит Қарҭтәи Аҳәынҭқарратә университет аҟны. 1955 шықәсазы Афилологиатә факультет кавказтәи абызшәақәа рыҟәша даналга ашьҭахь, иҵара иациҵоит Қырҭтәылатәи ССР Аҭҵаарадыррақәа ракадемиа иаҵанакуаз абызшәадырра Аинститут аспирантураҿы. Акандидаттә диссертациа ихьчеит 1961 шықәсазы. 1958 шықәса инаркны иахьа уажәраанӡа аус азиуан Дырмит Гәлиа ихьӡ зху Аԥсуаҭҵааратә институт.

Аҟәа. Хәажәкырамза  25, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа «Аԥсны Аҳәынҭқарра зҽаԥсазтәыз артист» ҳәа аҳаҭыртә хьыӡқәа рыхҵаразы Аусԥҟа инапы аҵаиҩит. Абри атәы аанацҳауеит Аҳәынҭқарра Ахада ипресс-маҵзура.

Аҟәа. Хәажәкырамза 25, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа ҳамҭас ириҭаз зқьы шьапы акипарис ҵлақәа   Тамшь ақыҭан ареспубликатә трасса иаваршәны еиҭаҳахоит, ҳәа адырра ҟанаҵоит «Очамчыра.информ».  

Аҵиаақәа реиҭаҳара апроцесс хәыда-ԥсада анапхгара алҭоит аландшафтә дизаинер Светлана Карчуганова.  Аусурақәа зегьы Очамчыра араион Ахадара Амуниципалтә Унитартә Наплакы «Ицқьоу ақалақь» ала имҩаԥысуеит.  

Аҟәа. Хәажәкырамза 25, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аоператив-профилактикатә усмҩаԥгатәқәа рымҩаԥгараан аҳазалхратә ҭыԥ «ԤСОУ» аҿы Аԥсны Аҳәынҭқарратә ҳазалхратә Еилакы аусзуҩцәа автомашьына  «Toyota Alphard» агәаҭара мҩаԥыргеит. Уи аԥсҟы икын Аԥсны атәылауаҩ  Кәарҷиа А. Иу. Амашьына аҩныҵҟа ирыԥшааит акриптовалиута арҳара иазку аппаратқәа хәба, иара убас урҭ рыԥсахга хәҭақәа: афымцаԥшандагақәа ҩба, аԥсаҟьа, акабельқәа хԥа.

Аппаратқәа ҩба, иара убас урҭ рыԥсахга хәҭақәа амашьына асалон ахҟьа иҭаҵәахын, х-аппаратк амашьына аҵаҟа ишьақәыргылоу аԥсахга гьежь  аҭыԥ аҿы иҵәахын.

Аҟәа. Хәажәкырамза 25, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Урыстәылатәи Афедерациа Афедералтә ҳазалхратә Маҵзура Ганрацәалатәи автомашьынақәа роушьҭра-гәаҭаратә Ҭыԥ «Адлер» аҿы Аԥсны атәылауаа рыла амашьыналасқәа аамҭалатәи ралагалара аҭагылазаашьақәа рынагӡара ахылаԥшра арӷәӷәоит, ҳәа ауааԥсыра адырра рынаҭоит Аԥсны Аҳәынҭқарратә ҳазалхратә Еилакы.

Аҟәа. Хәажәкырамза 25, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Иҷыдоу апрограммақәеи апроектқәеи Русбарҭа анапхгаҩы Антон Мельников напхгара зиҭо Урыстәылатәи Афедерациа аекономикатә ҿиара Аминистрра ахаҭарнакцәа ргәыԥ Аԥсны иаҭааит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Урыстәылатәи Афедерациа аекономикатә ҿиара Аминистрра аофициалтә саит.

Урыстәылатәи аделегациа шьаҭанкылатәи аргыларақәа ахьымҩаԥысуа аобиектқәа ирҭааны аусурақәа рымҩаԥысшьа гәарҭеит, 2024 шықәсазы урыстәылатәи абиуџьет аҟынтәи зфинансыркра мҩаԥысуа Аԥсны асоциал-економикатә ҿиара  аусхкы аҿы аԥсны-урыстәылатәи апрограммақәа рынагӡара азхиара ахәшьара арҭеит.

Ашықәс алагамҭазы Аԥсны асоциал-економикатә ҿиара апрограммақәа рынагӡара азы аплан шьақәырӷәӷәан, конкретла апланқәеи урҭ рынагӡара амеханизмқәеи афинансыркра ахыҵхырҭақәеи шьақәыргылан.

«Хымԥада иазгәаҭатәуп, 2024 шықәсазы абиуџьеттә хыҵхырҭақәа рнаҩс, урҭ рымҽхак иаҟараны ареспублика аҿиара иалахуп аинвестициатә капитал», - ҳәа иазгәеиҭеит Урыстәылатәи Афедерациа аекономикатә ҿиара аминистр ихаҭыԥуаҩ Дмитри Вольвач. – Аҩганктәи аусеицуа иабзоураны аганқәа Аԥсны аҳаиреимадара аиҭашьақәыргылара азы аинвестициатә проект анагӡара иалагеит.  Апроект ахь иалагалахо аинвестициақәа рхышәа-ҵышәа 12 млрд. мааҭ иеиҳахеит. Сынтәа зеиҭашьақәыргылара мҩаԥысуа аҳаирбаӷәаза «Аҟәа» аҿы Урыстәылантәи раԥхьатәи аԥышәатә реис ҳазыԥшуп.   

Аҟәа. Хәажәкырамза 25, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Гәдоуҭа араион, Хыԥсҭа ақыҭа азааигәара иҟалаз амҩа-транспорттә машәыр   иахҟьаны хаҵак дҭахеит, ҳәа Аԥсныпресс ахь адырра ҟаиҵеит Автоҳәынҭинспекциа аиҳабы ихаҭыԥуаҩ Асҭамыр Ҭаниа.

«Автотрасса «Ԥсоу – Егры» 59-тәи акилометр аҿы, Гәдоуҭа араион Хыԥсҭа ақыҭа иацәыхарамкәа автомашьына «Таиота» ареспубликатә трасса  ианыҵны амҩа аҿықә игылаз аҵла иаахеит.  Амҩа-транспорттә машәыр ҟалеит 10 сааҭки 30 минуҭи инарзынаԥшуа.  Амашьына аԥсҟы зкыз ахаҵа иара уааҵәҟьа иԥсҭазаара далҵит», – ҳәа еиҭеиҳәеит Асҭамыр Ҭаниа.