Аҟәа. Ажьырныҳәамза 24, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аҟәа ақалақь, Аҳәынҭқарратә музеи аҿаԥхьа иҟоу асквер аҿы амитинг мҩаԥысит.    Уи алагаанӡа Аԥсны акультура аусзуҩцәа, ауаажәларра рхаҭарнакцәа асквер аҿы анышә иамадоу раԥхьатәи аԥсуа профессионалтә сахьаҭыхҩы Алеқсандр Чачба-Шервашиӡе иҳаҭгәын аҿы ашәҭ шьыҵәрақәа шьҭарҵеит.

Аԥсны асахьаҭыхыҩцәа реидгыла иатәу Ацәыргақәҵатә зал Хада ахыбра аҿы иҟалаз абылра иахҟьаны амца иалаблит Амилаҭтә галереиа афонд аҟынтәи асахьақәа, урҭ рхыԥхьаӡараҿы иҟоуп Аԥсны иҟаз Алеқсандр Чачба-Шервашиӡе иусумҭақәа зегьы.  

Амитинг иалахәыз ажьырныҳәамза 21  ауха Аԥсны амилаҭтә культура иазыҟалаз атрагедиа гәалсра дула иалацәажәеит.

«Иахьа ҳара ҳзеизаз зынӡа иҟамлараны иҟалаз ахҭыс бааԥсы азы ауп. Амца иалаблит Зыԥсадгьыл азааԥсара зыԥсҭазаара зегьы азызкыз иналукааша ҳкультура аусзуҩцәа аӡәырҩы рџьабаа. Иҟоуп жәларык иртәу аусумҭақәа, аха иҟоуп иара убас ажәларқәа иртәу аусмҭақәагьы. Афранцызцәа ирҭахын Алеқсандр Чачба-Шервашиӡе дыфранцыззар, аурысцәа – доурысзарц, ақырҭцәа–дықырҭуазарц. Аха иара даԥсыуан, убасгьы иҳәон: «Сара сыԥсыуоуп, слахьынҵеи сырҿиареи зегьы сыжәлар ауп издысҳәало. Сара схаҭа сзымцаргьы, ма сусумҭақәа Сыԥсадгьыл ахь исышьҭуеит». Убасҵәҟьагьы иагьыҟаиҵеит иара, аха ҳара урҭ ҳзымыхьчеит умҳәозар.  Ааи, ахыбра блит, аха ҳара Амилаҭтә галереиа аиҭарҿиара аидеиа мап ацәаҳамкыроуп. Агәкажьразы азин ҳамаӡам, агәыӷра ҳахьчароуп. Дарбанызаалак уи аҩыза алшара змоу адунеи иалаԥсоу ҳҟазацәа русумҭақәа ԥшааны Аԥсадгьыл ахь рырхынҳәра иҽазишәароуп. Амилаҭтә галереиа аиҭарҿиара аидеиа анагӡара аиуроуп», –  ҳәа иҳәеит апоет, ауаажәларратә усзуҩ  Дмитри Габелиа.

Аҟәа. Ажьырныҳәамза 23,  2024 шықәса. Аԥсныпресс. Ареспублика аҿы азинеиҿкаареи ашәарҭадареи рышьақәыргылара азы амчратә структурақәа еффективла русеицура азы,  атәыла аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра анапхгаратә еилазаара гәыԥҩык аусзуҩцәа Аҳәынҭқарратә Хьчара Амаҵзура анапхгаҩы, аинрал-маиор Дмитри Дбар идҵа ала аџьшьаратә шәҟәқәеи агәаларшәагатә ҳамҭақәеи ранашьахеит.  

Аҟәа. Ажьырныҳәамза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Жәлар Реизара-Апарламент адепутатцәа еицҿакны «Аҟәа ақалақь аҿы Ацәыргақәҵатә зал Хада абылра иахҟьаны Амилаҭтә сахьатә галереиа афонд ацәыӡра азы» аҳәамҭа рыдыркылеит.  

«Амилаҭтә сахьатә галереиа афонд злашьақәгылаз асахьаркыратә рҿиамҭақәа рбылра ҳҳәынҭқарра акультуратә ҭынха азы ахаангьы зеиҭашьақәыргылара алымшо, акала иузхамырҭәаауа цәыӡ дуны иҟалеит.

Аԥснытәи асахьатә галереиа аԥҵара рхы аладырхәуан ареспублика аҿы еицырдыруа асахьаҭыхыҩцәа аӡәырҩы.  Уи хәажәкырамза, 1964 шықәсазы иаатит. Иара афонд аҿы иҟан  4 000 инареиҳаны аусумҭа шьахәқәа, урҭ рхыԥхьаӡараҿы иҟан раԥхьатәи апрофессионалтә апсуа сахьаҭыхыҩ А.К.Чачба-Шервашиӡе ирҿиамҭақәагьы. Агалереиа иара убас ихарҭәаахон асахьаҭыхыҩцәа, аҟазара абзиабаҩцәа, аҟазара аԥҵамҭақәа рколлекционерцәа хаҭала иҟарҵоз аҳамҭақәа рыла,   урҭ реиҳарак ҳтәыла аҳоурых абаҟақәаны иҟан», - ҳәа иазгәаҭоуп ҳәамҭа аҿы.

Аҟәа. Ажьырныҳәамза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Ашәахьа, ажьырныҳәамза 22 рзы имҩаԥысыз аилатәараҿы адепутатцәа Аҟәа ақалақь аҿы иҟалаз Ацәыргақәҵатә зал Хада ахыбра абылра иадҳәалоу азҵаарақәа ирылацәажәеит.   

«Ареспублика Аԥсны аминистрца Реилазаара ахь ааԥхьара аҟаҵаразы» Ақәҵара рыдыркылеит.

Апарламент Аминистрцәа реилазаарахь ажәадгала ҟанаҵеит аҭоурых-культуратә ҵакырақәа, акомплексқәа, ансамбльқәа, аргыларақәа, амаҭәарқәа амцакратә шәарҭадара аҭахрақәа иахьынӡарықәшәо аҭҵааразы акомиссиа ҷыда аԥырҵарц.

Аҟәа. Ажьырныҳәамза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсны Иҷыдоу аҭагылазаашьақәа рминистр, Урыстәылатәи Афедерациа иҿыцу арегионқәа рҿы Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада азин ҷыда змоу ихаҭарнак  Лев Кәҵниа напхгара зиҭо Аԥсны аиқәырхаратә Хылаԥшырҭа аусзуҩцәа ргәыԥ Донбасс ахақәиҭтәразы иҭахаз аԥсуа еибашьҩы Владимир Харабуа иԥсыбаҩ иԥсадгьыл ахь аагаразы Донецктәи Жәлартә Республика ахь амҩа иқәлеит.   

Аҟәа. Ажьырныҳәамза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. «Аамҭа кьаҿ иалагӡаны Аҟәаҟа амҩа иқәлараны иҟоуп Урыстәыла акультура Аминистрра аусдырыҩцәа. Аминистрра аделегациа иалахәхоит И.Е. Грабарь ихьӡ зху Урыстәылазегьтәи асахьаҭыхра ҭҵаарадырра-реставрациатә Центр ахаҭарнакцәа, Аҳәынҭқарратә ҭҵаарадырра-реставрациатә Институт, Третиаков ихьӡ зху агалереиа, Аурыс музеи рхаҭарнакцәа», – ҳәа л-telegram-канал аҿы илыҩит Урыстәыла акультура аминистр Ольга Лиубимова.

Аҟәа. Ажьырныҳәамза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. 10-шықәса зхыҵуа Нестор Цужба аԥкьаҭмпыл азы II акатегориа змоу Урыстәылатәи атурнир «Кубок Солнечного» аҿы  13 шықәса зхыҵуа аспортсменцәа рыбжьара араӡнытә аԥхьахә игеит.  

Атурнир  мҩаԥысуан Белоруссиа, ажьырныҳәамза 14 инаркны 21 аҟынӡа, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны аҿари аспорти русқәа рзы Аҳәынҭқарратә Еилакы апресс-маҵзура.

Аҟәа. Ажьырныҳәамза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Адәныҟатәи аусқәа рминистр Инал Арӡынбеи Урыстәыла иҟоу Еиду Арабтә Емиратқәа ацҳаражәҳәаҩ Тимур Забирови онлаин еиҿцәажәара мҩаԥыргеит.

Аганқәа аперспектива злоу аусеицура ахырхарҭақәа ирылацәажәеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны адәныҟатәи аусқәа Рминистрра Амедиацентр.

Аҟәа. Ажьырныҳәамза 23, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. «Аҳәынҭқарратә маҵзура азы» азакәан апроект иахәаԥшит адепутатцәа иахьа имҩаԥысыз аҳәынҭқарра-зинтә политика азы апарламенттә Еилакы аилатәара аҿы.

Азакәан апроект аҳәынҭқарратә маҵзура аинститут анорма-зинтә еиҿкаара аганахьала иҟоу Аԥсны азакәанԥҵара аҿы абжьаха арҽеира хықәкыс иҟаҵаны еиқәыршәан, ҳәа адырра ҟанаҵоит Жәлар Реизара-Апарламент аофициалтә саит.

Аҟәа. Ажьырныҳәамза 23, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны аԥыза-министр актәи ихаҭыԥуаҩ, аенергетикеи атранспорти рминистр Џьансыхә Нанба  ажурналистцәа ирзеиҭеиҳәеит иахьа Аԥсны абылтәы џьармыкьа аҿы ишьақәгылаз аҭагылазаашьа атәы.  

Иара еизаз иргәалаиршәеит 2023 шықәса анҵәамҭазы Урыстәыла аиҳабыра ԥхынҷкәынмза 12, 2012 шықәсазы ахәаахәҭра ибжьаҵаз арежим азы Аиқәшаҳаҭра  инақәыршәаны, аилахәыра «Роснефти», уи иаҿыгоу анаплакқәеи рымацара Аԥсныҟа анефҭаалыҵқәа хазхаҭала рекспорт амҩаԥгаразы аҷыдалкаатә зин рызҭо аӡбамҭа шаднакылаз.

«Аиԥш-зеиԥшу аӡбамҭа рыдаркылеит Аахыҵ Уаԥстәыла аганахьалагьы. Иахьатәи амш азы Аԥсныҟа еиԥш, Аахыҵ Уаԥстәылаҟагьы анефҭаалыҵқәа рекспорт  иадҳәаланы ишьақәгылаз аҭагылазаашьа еиԥшуп. Иарбоу аӡбамҭа зызкыз, насгьы уи ҳара ҳзы ахҟьаԥҟьақәас иацыз? Ԥхынҷкәынмза 21 рзы Аԥсны абылтәы џьармыкьа алахәылацәа аӡәырҩы Ԥсоу аӡиас ала инагоу аҳәааҿы зыхә ршәахьаз, насгьы зымҽхакқәа ашәҟәы иҭагалаз, аҳазалхратә шәҟәҭагалара иахысхьаз ртауар аиагараан ауадаҩрақәа рызцәырҵит. Урыстәылатәи Афедерациа аҳазалхратә усбарҭақәа,  ԥхынҷкәынмза 16, 2023 шықәсазы Аиҳабыра аҿы ирыдыркылаз Аӡбамҭа иазхьаԥшуа аҳәаа иадгылаз анефть аалыҵ аиагаразы азин рырҭомызт. Ари аҩыза аҭагылазаашьа жәаҳәарада  ауааԥсыра рыдагьы атәыла Анапхгарагьы акыр агәҭынчымра рызцәырнагоит», – ҳәа иҳәеит Џьансыхә Нанба.

Аминистр  атәыла Анапхгара ишьақәгылаз аҭагылазаашьа активла аӡбара ишаҿыз азгәеиҭеит.

«2023 шықәса иалагӡаны Аԥсны аекономика Аминистрра  изныкымкәа ари аҩыза аӡбамҭа адкылара шиашам азы ахатәы гәаанагара аофициалла иаанарԥшуан.  Уи Аԥсны абылтәы џьармыкьа алахәылацәа русдкыларатә усурақәа аԥкрақәа алазгало усны иԥхьаӡан», – ҳәа иҳәеит Џьансыхә Нанба.

Аминистр иажәақәа рыла, иахьатәи амш азы ишьақәгылаз аҭагылазаашьа ала аҵыхәтәантәи адыррақәа рыла, иаанханы иҟоуп 6 нызықь тонн абылтәы. Уи мызкы мацара иазхоит.

«Иахьа, урыстәылатәи ҳколлегацәа иҳарҭо адыррақәа рыла, Урыстәылатәи Афедерациа Анапхгара Ақәҵара ҭнажьит. Уи уаанӡа ирыдаркылаз ақәҵара азинмчы ааннакылоит.

Уи иабзоураны иалыршахоит аамҭа кьаҿ иалагӡаны аҳазалхратә шәҟәҭагалара иахысхьоу анефҭаалыҵқәа Аԥсныҟа раагара. Ари аҩыза аӡбамҭа ҳазыԥшуижьҭеи акрааҵуан», - ҳәа инаҵшьны иазгәеиҭеит Џьансыхә Нанба.

Аԥсны абылтәы џьармыкьа алахәылацәақәак мызкы рбылтәыҭаҭәарҭақәа русура ааныркылар акәхеит. Иҿыцу Ақәҵара азинмчы аҽҳәара фымз рҟынӡа инаӡоит.