Аҟәа. Лаҵарамза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарратә шәарҭадара Амаҵзура ахантәаҩы Ҭемыр Ахьиба Владимир  Харабуа иԥшәмаԥҳәыс лнапаҿы илиркит лыԥшәма ԥсрашьҭахь ианашьахаз Афырхаҵара аорден.   

Аҳәынҭқарра Ахада ажьырныҳәамза 21, 2024 шықәса рзы инапы зҵаиҩыз Аусԥҟа инақәыршәаны,  Харабуа Владимир Родион-иԥа Афырхаҵаразы аорден ианашьахеит.

Аҟәа. Лаҵарамза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аминистрцәа Реилазаара Ақәҵарала Давид Габелиа Ареспублика Аԥсны аенергетикеи атранспорти рминистр ихаҭыԥуаҩыс дҟаҵоуп.

Габелиа Давид Нодари-иԥа диит хәажәкырамза 13, 1978 шықәса рзы Киргизтәи Асовет Социалистә Республика, Фрунзе ақалақь аҿы.

1984 – 1992 шш. Аҟәатәи абжьаратәи ашкол  №20 аҿы аҵара иҵон.

1992 – 1994 шш. Москватәи аобласт Балашыха ақалақь абжьаратәи ашкол №3 аҿы аҵара иҵон.

2000 шықәсазы далгеит Урыстәылатәи Афедерациа адәныҟатәи аусқәа Рминстрра аҟны иҟоу Москватәи Аҳәынҭқарратә Жәларбжьаратәи аизыҟазаашьақәа Ринститут жәларбжьаратәи аизыҟазаашьақәа рфакультет «Акоммерциа» азанааҭ ала далгеит.

Аҟәа. Лаҵарамза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Ареспублика Калмыкиа аҿы Калмыкиа Жәлар Рхурал (Апарламент) ала еиҿкааз Алада Урыстәылатәи Апарламенттә Ассоциациа (ЮРПА) XL Аконференциа аусура хыркәшахеит.        Апленартә еилатәара Аԥсны Жәлар Реизара-Апарламент ахьӡала рхы аладырхәит Жәлар Реизара Аиҳабы ихаҭыԥуаҩ, аԥснытәи аделегациа напхгара азҭоз Ашот Миносиан, адепутатцәа Венори Бебиа, Левон Галустиан, Нарсоу Салаҟаиа Вахтанги Голанӡиа. Аконференциа апленартә еилатәара амшхәаԥштә даара игәылҭәаан – хынҩажәа инареиҳаны азҵаарақәа алагалан. Уи аҵакы инарҭбааны иалацәажәахьан уи аԥхьа имҩаԥысыз Алада Урыстәыла Апарламенттә Ассоциациа (ЮРПА) Ахеилак аилатәара аҿы, иара убас Апарламенттә Ассоциациа акомитетқәеи акомиссиақәеи русура аҳәаақәа ирҭагӡаны.  

Аҟәа. Лаҵарамза 22, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. 153 Аԥсны ашколқәа рҿы игеит аҵыхәтәантәи аҵәҵәабжьы. Сынтәа ареспублика иахьаҵанакуа  11-тәи аклассқәа ирылгеит 1900-ҩык аушьҭымҭацәа.  2023 шықәсазы урҭ рхыԥхьаӡара  1777-ҩык рҟынӡа инаӡон,  2022 шықәсазы – 1892-ҩык рҟынӡа.

Зынӡа ареспублика аҿы амедалқәа раиуразы иқәгылоуп 12-ҩык акандидатцәа: жә-ҩык – ахьтәы медалқәа, хҩык – араӡны медалқәа раиуразы.

А. Пушкин ихьӡ зху Аҟәатәи абжьаратәи ашкол №2 аҿы аныҳәа алагеит ашколхәыҷқәа рыкәашара ала. Аҳәынҭқарратә бираҟ ашьҭыхреи аҳәынҭқарратә гимн арҳәареи рышьҭахь аныҳәатә цәаҳәақәгылара мҩаԥысит. Араҟа ашкол адиректори Аҟәа ақалақь Ахадара аҵара аҟәша ахаҭарнакцәеи ахәыҷқәа ирыдныҳәалеит.    

«Абар иааит ари аамҭак ала агәырӷьареи алахьеиқәҵареи зцу амш, аҵыхәтәантәи аҵәҵәабжьы агара амш. 11 шықәса рыҩныҵҟа шәареи ҳареи иҳаман имаҷымка агәырӷьара зцыз амшқәа. Ҳара шәара шәыла ҳгәы дууп. Ҳгәыӷрақәа шәыдаҳҳәалоит. Шәара шәахьынтә аӡәырҩы ашкол ишҭаз аҵараиурҭақәа ирҭалахьан. Агәра ганы сыҟоуп, шәара шәаамышьҭахьгьы иҟало аушьҭымҭацәагьы ақәҿиарақәа маҷымкәа ишаадырԥшуа. Арҭ ашықәсқәа зегьы ҳҵара-ааӡаратә усура аҿы иҳадгылаз аҭаацәагьы иҭабуп ҳәа расҳәар сҭахуп.  Ҳаушьҭымҭацәа рзеиӷьасшьар сҭахуп ақәҿиарақәа, аманшәалара, шәыгәҭақәа зегьы рынагӡара. Мҩамш!», – ҳәа лықәгылараҿы иазгәалҭеит ашкол адиректор Ирина Повирскер.

Аҟәатәи Ашьхарыуаа рышкол №10 аҿы иҟоуп 72-ҩык аушьҭымҭацәа. Руаӡәы ахьтәы медал аиуразы дықәгылоуп.  

Аныҳәатә усмҩаԥгатә Ареспублика Аԥсны Аҳәынҭқарратә бираҟ ашьҭахрала иалагеит.

Аушьҭымҭацәа рыхьӡала ирацәаны адныҳәаларақәеи абжьгарақәеи рҳәеит. Ахәҭакахьала, ашколхәыҷқәа 11 шықәса рыҩныҵҟа аџьабаа рыдызбалаз, изааӡоз, аҵара дзырҵоз ашкол адиректори арҵаҩцәеи иҭабуп ҳәа рарҳәеит.

Аушьҭымҭацәа инарыгӡаз аԥсуа кәашарақәа зегьы ргәаҵанӡа инаӡеит.

Аҵарашықәсқәа рхыркәшара асимволра зуаз ажәҩан ахь иоушьҭыз ԥшшәыла еиуеиԥшым анкьаԥышҭақәа, игоз аҵәҵәабжьы, ашәҭқәа, ажәеинраалақәа раԥхьара, ашәақәа рҳәара агәыԥшаара зцу агәырӷьара, аушьҭымҭацәа рҟынтәи ҿыц ашкол ахь зшьапы еихызгаз аҵаҩцәа аҳамҭақәа рыҭара, уҳәа зегьы – акы иалаҩашьо ашкол гәакьа бзиала ҳәа аҳәара иадҳәалоу агәалаҟазаара аԥнаҵон.  

77-ҩык Аҟәатәи абжьаратәи ашкол №4 аушьҭымҭацәагьы рзы аҵыхәтәантәи аҵәҵәабжьы геит

Аҟәа. Рашәарамза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Санкт-Петербургтәи аԥсуа диаспора Иҷыдоу арратә Операциа амҩаԥгара азона аҿы Даур Валери-иԥа Хмелиов иҭахара инамаданы адышшылара ҟарҵеит.

Даур Хмелиов – Санкт-Петебург ақалақь аҿы диит. 2004 шықәсазы Санкт-Петербургтәи абжьаратәи ашкол даналга ашьҭахь дҭалеит  А.И. Герцен ихьӡ зху Санкт-Петербургтәи ауниверситет, уи даналга ашьҭахь Аԥсныҟа дааит.

Иара есымша иҭахын иара аҩбатәи иԥсадгьылны ииԥхьаӡоз Аԥсны анхареи аусуреи.

Аԥсны атәылауаҩны иҟаз иара Аԥсны аҳәынҭқарратә шәарҭадара аусбарҭақәа рҿы аус иуан.  Аҳәынҭқарратә шәарҭадара Амаҵзура аҿы аус аниуаз иара аҭакԥхықәра злоу, хьаҳәхьачарада змаҵуратә уалԥшьа анагӡара иазнеиуаз аусзуҩ иаҳасабала ихы ааирԥшит. Иара иусура азы Урыстәылатәи Афедерациа Афедералтә шәарҭадара Амаҵзуреи Аԥсны Аҳәынҭқарратә шәарҭадара Амаҵзуреи рҟынтәи изныкымкәа аҳаҭыртә шәҟәқәа ианаршьахьан.  

Аԥсны иара аус иуан ԥшьы-шықәса инареиҳаны.

2013 шықәсазы Даур Хмелиов аҭаацәара аԥиҵеит, уи Аҟәантәи Санкт-Петербург ақалақь ахь нхараҳәа дыиасит.

«Аус ахиуаз аҭыԥқәа зегьы рҿы иара аиашара иадгыло, ацхыраара иазхиоу, зус бзианы издыруаз уаҩны дыҟоуп ҳәа ихцәажәон. Иара иажәеи иуси еимадан, иусуралшара дуун, ацхыраара зҭахыз дрыцхаауан, аамсҭашәара злаз уаҩын.  Ас еиԥш аҟазшьақәа иара илаиааӡеит иаб Валери Евгени-иԥа Хмелиов. Уи иԥа апатриотизми Аԥсадгьыл абзиабареи илаиааӡеит. Валери Евгени-иԥа ихатәы ҿырԥшы ала ихәыҷқәа реиԥш, хыԥхьаӡара рацәала иҩызцәа, иидыруаз ауаа, Санкт-Петербургтәи адиаспора ахаҭанакцәагьы уахь иналаҵаны,   иреиӷьу ауаҩытәисатә ҟазшьақәа рылаирҵәон.

Даур иҭаацәа Валери Хмелиови Лариса Бганба-Хмелиовеи рԥа аԥсуа, аурыс жәларқәа иреиӷьу рытрадциақәа  рныррала драаӡеит»,  – ҳәа иазгәаҭоуп санкт-Петербургтәи Аԥсуа диаспора адышшыларатә шәҟәы аҿы.

Даур Хмелиов ашкол данҭази даныстудентзи аамҭақәа раан абокс иҽазыҟаиҵон, иара апауерлифтинг азы аспорт азҟазарахь акандидатс дыҟан, атлетика ласы азы аспорт азҟазан, амчратә атлетика азы аспорт азҟазан.

Аҵыхәтәантәи ашықәсқәа рзы Даур Хмелиов аҳаиртә еилазаара «Россия» аҳаиртәии атранспорттәии ашәарҭадара анапхгараҭара адепартамент аспециалист хада имаҵураҭыԥ ааникылон.  

Аҟәа. Лаҵарамза 31, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Ахада Аслан Бжьаниа ахәыҷқәа рыхьчара Жәларбжьаратәи Амш иазкыз аныҳәатә усмҩаԥгатәқәа дрылахәын.

Ахәыҷқәа рыхьчара Жәларбжьаратәи Амш аламҭалаз Аԥсны Ахада Аҟәатәи алицеи-интернат даҭааит.

Аслан Бжьаниа ашколхәыҷқәа аныҳәа рыдиныҳәалеит, ирзеиӷьеишьеит рҵараҿы ақәҿиарақәа.

«Дарбанзаалак ахәыҷы ихӡыӡаара, изинқәа рыхьчара ҳҳәынҭқарратә политика ахырхарҭа хадақәа ируакуп. Ахәыҷқәа роуп ҳара уаҵәтәи ҳԥеиԥш здаҳҳәло, ҳара, адуқәа ҳауп аҭакԥхықәра зду урҭ раԥхьаҟа уаҩык иаҳасабала рышьақәгылараҿы, ԥсҭазаарас ирзаԥаҳҵо азы», - иҳәеит Аҳәынҭқарра Ахада.

Аҳәынҭқарра Ахада иара убас иаҵшьны иазгәеиҭеит атәыла абиԥара ҿыц рааӡараҟны арҵаҩцәа инарыгӡо арольи урҭ рылшамҭақәеи ртәы. «Шәара шәџьабаа ахә ашьара уадаҩуп, Аԥсны аԥхьаҟатәи аԥеиԥш ачаԥара знапы иану шәара шәоуп. Иахьа шәара аԥхьаҟа ииуристцәахараны, иҳақьымцәахараны, инџьнырцәахараны иҟоу, апрофессионалцәа рзы ауасхыр ашьҭаҵара шәаҿуп. Ари аинтернат еиуеиԥшым аамҭақәа рзы иалгахьан еицырдыруа ауаа. Аинтернет аҿы есымша аус руан ззанааҭдырра ҳараку арҵаҩцәа, араҟа есымша аҳра руан зеиӷьаҟам атрадициақәа. Сара агәра ганы сыҟоуп шәара арҭ атрадициақәа ишрыцышәҵо, ишеихашәҳауа», - ҳәа инацҵаны иҳәеит Аҳәынҭқарра Ахада.

Аҵарадырра аминистр Инал Габлиагьы убасҵәҟьа ахәыҷқәа рныҳәамш рыдиныҳәалеит.   Иара иҭабуп ҳәа реиҳәеит ахәыҷқәа рааӡареи рҵареи аҿы аџьабаа збо арҵаҩцәа, урҭ русураҿы ирзеиӷьаишьеит ачҳара, аихьӡарақәа, аманшәалара.

Алицеи-интернат адиректор Лариса Қаԥба Аҳәынҭқарра Ахада иҭабуп ҳәа иалҳәеит ари акыр зҵазкуа аныҳәа аламҭалазы дахьырҭааз азы. Лара ахәыҷы ихьчара Жәларбжьаратәи Амш азгәаҭара аҭоурых атәы еиҭалҳәеит, Аԥсны ахәыҷқәа ахшыҩзышьҭра ду шрымоу, урҭ ацхыраара рыҭаразы еиуеиԥшым афондқәа шаԥҵоу азгәалҭеит. «Ҳара ҳашкол атәы ҳҳәозар, араҟа аҵара зҵо рхыԥхьаӡара 210-ҩык рҟынӡа инаӡоит, араҟа иаԥҵоуп еиуеиԥшым акружокқәа, урҭ ҳҵаҩцәа гәахәарыла ирҭаауеит», – ҳәа илҳәеит Лариса Қапба.

Аԥсны ахәыҷы изинқәа рыхьчаразы азинмчы змоу Мактина Џьынџьалԥҳа убасҵәҟьа ари аныҳәа акыр аҵак ду амоуп ҳәа иазгәалҭеит. «Ахәыҷы изинқәа рыхьчара знапы алаку аиҿкаарақәа зегьы шәара шәҿаԥхьа аҭакԥхықәра ду рыдуп.  Ҳара ҭакԥхықәрала ахәыҷқәа рзинқәа рыхьчара аус анагӡара ҳазнеиуеит. Аха макьаназы Аԥсны иарбоу аусхкы аҿы иҟаҵатәу рацәоуп. Аусураҿы ҳара иаҳбоит ахәыҷы изинқәа реилагара иадҳәалоу афактқәа, иҳалшогьы зегьы ҟаҳҵоит урҭ рырҽеиреи рыӡбареи рзы», - ҳәа илҳәеит Мактина Џьынџьалԥҳа. Лара ахәыҷқәа ирзеиӷьалшьеит аманшәалара, аҭынч ԥсҭазаара, анасыԥ.

Аҟәа. Рашәарамза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсны ахәыҷы изинқәа рыхьчаразы азинмчы змоу Мактина Џьынџьалԥҳа  Аԥсны ахәыҷқәа Жәларбжьаратәи ахәыҷы ихьчара Амш рыдылныҳәалеит.  

«Ари аныҳәа ҳтәыла аԥеиԥш знапы иану, изызку ҳхәыҷқәа рыхьчареи ацхыраара рыҭареи иазкуп. Ахәыҷқәа рыччаԥшь, рҵарадырра, реихьӡарақәа – абри ауп ҳаԥсҭазаара ҵакыс иамоу, убри ауп уи гәылҭәааны иҟазҵо.  

Аҟәа. Лаҵарамза 31, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Лаҵарамза 28-29, 2024 шықәса рзы Аҟәа ақалақь аҿы имҩаԥысит Аԥсни Урыстәылеи ирыбжьоу аҳәынҭқарратә ҳәаа аделимитациеи амшынтә ҵакырақәа реиҟәыҭхареи ирзырхаз Аԥсныи Урыстәылеи ркомиссиа абыжьбатәи аиԥылара.

Аԥсны аминистрцәа Реилазаара аофициалтә саит аҿы иҟоу адыррақәа рыла, аганқәа аҩ-тәылак рыбжьара аҳәынҭқарратә ҳәаа жәларбжьара-зинтә еиқәыршәара еиуеиԥшым аспектқәа ирылацәажәеит. Аиԥылара мҩаԥысит аилибакаареи аиҩызареи зныԥшуаз ҟазшьала.

Аҟәа. Лаҵарамза 30, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Ахада Иусбарҭа аҿы атәыла  анапхгареи, аиҳабыреи, Аԥсны араионқәеи ақалақьқәеи русбарҭақәа рхадацәа алархәны аекономикатә зҵаарақәа рзы инарҭбааны аилацәажәара мҩаԥигеит.

Амшхәаԥштә аҟны иқәгылан:

– афымцамч аусхк, афымцамч адефицит ахарҭәаара ауснагӡатәқәа, 2023-2025 шш.

– Асоциал-економикатә ҿиара ацхрааразы Аинвестициатә программа анагӡашьа шымҩаԥысуа,

– 2024 шықәсазы ақыҭанхамҩа аҿиара апрограмма  анагӡашьа,

–  аҳәынҭқарратә хықәкытә программа «Анхарҭа» анагӡашьа ирыдҳәалаз азҵаарақәа.

Аилацәажәара аартуа, аҳәынҭқарра Ахада иазгәеиҭеит атәыла афымцамчтә усхк аҿиара иамоу аҵак ҷыда. «Ҳамч-ҳалша  зегьы адаҳҵароуп атәыла афымцамч ашәарҭадара алыршаразы»,- ҳәа иҳәеит Аҳәынҭқарра Ахада.

Иахьазы афымцамч ахархәаразы ахәԥса аизгаразы ԥыжәара рымоуп Гагратәи, Аҟәатәи, Галтәи араионқәа. Аҳәынҭқарра Ахада адҵа ҟаиҵеит егьырҭ араионқәа рҟынгьы аҭагылазаашьа ариашаразы.

Аҟәа. Лаҵарамза 31, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб Урыстәыла аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра аппарат Хада ахаҭарнакцәа идикылеит.

Аиԥылара аҿы Аԥсны аҩныҵҟатәи аусқәа русбарҭақәа рматериал-техникатә еиқәыршәара шьаҿа-шьаҿалатәи аиӷьтәреи Аԥсны аҩныҵҟатәи аусқәа русзуҩцәа рсоциалтә гарантиақәеи рџьаԥса ашәареи рзы аицфинансыркра амҩаԥгара азы жьҭаарамза   23, 2020 шықәсазы знапаҵыҩра мҩаԥгаз аԥсны-урыстәылатәи аҩганктәи аиқәшаҳаҭра анагӡара изаамҭанытәиу азҵаарақәа ирылацәажәеит.