Аҟәа. Нанҳәамза 3, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Нанҳәамза 2 рзы Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Урыстәыла Аҳаир-десанттә ар аԥҵоижьҭеи 94 шықәса аҵра инамаданы Санкт-Петербург имҩаԥысуаз аныҳәатзә усмҩаԥгатәқәа дрылахәын.  Аусмҩаԥгатәқәа традициала ишаԥу еиԥш ар аинрал Васили Маргелов ихьӡ зху асквер аҟны ихацыркхеит ахәаша, нанҳәамза 2 рзы.

Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа иаҵшьны иҳәеит ари аныҳәа ԥыхьатәи Асоветтә еидгыла ареспубликақәа зегьы рыҟны ишазгәарҭо.

«Аҳаир-десанттә ар ҳзеиԥш тәыла ду арбџьар мчқәа рыҩныҵҟа илыԥшааху архәҭақәа рахь иԥхьаӡан есқьынгьы», - ҳәа иазгәеиҭеит Аҳәынҭқарра Ахада.

Адесантуааи, аветеранцәеи, ақалақьуааи аԥсшәа реиҳәеит Агубернатор Александр Беглов.

Аҟәа. Нанҳәамза 2, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аҳәынҭқарра Ахада Иусбарҭа анапхгаҩы ихаҭыԥуаҩ Зураб Қаџьаа ҳџьынџьуаа рхаҭарнакцәа-аҿар злахәу алагер «Ахьышьҭрахь» алахәцәа дырԥылеит. Аиԥылара  мҩаԥысит аџьынџьуаа Аԥсадгьыл ахь рырхынҳәразы аҳәынҭқарратә Еилакы аҟны. Абри азы адырра ҟанаҵоит Аҳәынҭқарра Ахада ипресс-маҵзура.

Аиԥылара иара убас рхы аладырхәит Аԥсны Аҳәынҭқарра аԥыза-министр актәи ихаҭыԥуаҩ, афымцамчи атранспорти рминистр Џьансыхә Нанбеи аџьынџьуаа Аԥсадгьыл ахь рырхынҳәразы аҳәынҭқарратә Еилакы аколлективи.

Зураб  Қаџьаа аҿар бзиала шәаабеит ҳәа раҳәо, Аԥсны жәлар рзы апроект  «Ахьышьҭрахь» иааннакыло аҵакы шдуу,  уи аиҿкаара аџьынџьуаа Аԥсадгьыл ахь рырхынҳәразы Аҳәынҭқарратә Еилакы ишабзоуроу, насгьы, ас еиԥш иҟоу аԥшьгарақәа,  жәаҳәарада, аџьынџьуаа рыбжьара аимадареи урҭ рҭоурыхтә ԥсадгьыл амадареи арӷәӷәоит ҳәа иазгәеиҭеит. 

Аҟәа. Ԥхынгәымза 31, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аминистрцәа Реилазаара аҿы «1992 – 1993 шш. Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьраан хабарда ибжьаӡыз рзы Акомиссиа азы» Ақәҵара аиҭакрақәа аларгалеит.

Ақәҵара апунк 1 аредакциа ҿыц абасала ишьақәгылоуп:

«1. «1992 – 1993 шш. Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьраан хабарда ибжьаӡыз рзы Акомиссиа аԥҵазааит».

2. Ақәҵара ала ишьақәырӷәӷәоу «1992 – 1993 шш. Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьраан хабарда ибжьаӡыз рзы Акомиссиа азы Аԥҟара» (анаҩс – Аԥҟара) абарҭ аиҭакрақәа алагалазааит:

1) Аԥҟара I ахәҭа абзацқәа 1.3; 1.4 абри аредакциаҿы ишьақәгылазааит:

«1.3. Акомиссиа хаҭалатәи аилазаара Ареспублика Аԥсны аԥыза-министр иоуп ишьақәзырӷәӷәо.   Акомиссиа аиуристтә хаҿны иҟаӡам.

1.4. Акомиссиа аусура аиҿкаара-техникатә еиқәыршәара аҳәынҭқарратә напхгараҭара аусбарҭа, мамзаргьы знапхгаҩы (ахаҭарнак)  иҟоу аԥҟарақәа рыла Акомиссиа ахантәаҩы ила иаҭахо егьи аҳәынҭқарратә усбарҭа иадҵахоит.   

Аҟәа. Ԥхынгәымза 31, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. «1992-1993 шш. Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьреи Ареспублика Аԥсны иахьаҵанакуа имҩаԥысуаз аибашьратә хҭысқәеи  рветеранцәа рзы» азакәани, «1992-1993 шш. Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьра аветеранцәеи аинвалидцәеи иҭахаз рҭаацәеи зыԥсҭазаара иалҵыз аинвалидцәа рҭаацәеи  ртәанчахәытә еиқәыршәара азы» азакәани аиҭакрақәа ралагаларазы  азакәан апроектқәа реиқәыршәаразы аусуратә гәыԥ аилатәара мҩаԥысит аҩаша, ԥхынгәымза 31  азы.

Аилатәара мҩаԥигон атәылахьчареи амилаҭтә шәарҭадареи рзы апарламенттә Еилакы ахантәаҩы, иара убасҵәҟьа иарбоу аусуратә гәыԥ ахантәаҩыс иҟоу  Ҭемыр Шергелиа.

Аусуратә гәыԥ аилатәара аихшьаалақәа рыла абарҭ аӡбамҭақәа рыдыркылеит:

Аҟәа. Ԥхынгәымза 31, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аминистрцәа Реилазаара аҿы «Аинвестициатә еиҩызара азы» Ареспублика Аԥсны Азакәан анагӡара хықәкыс иҟаҵаны, Ареспублика Аԥсны аҳәынҭқарратә напхгараҭара аусбарҭа хадақәа рыла хазы игоу ауснагӡатәқәа рынагӡара азы» Ақәҵара рыдыркылеит.  

Ашәахтәқәеи аизгақәеи рзы Аминистрра иадҵоуп афинансқәа Рминистрра ақәыршаҳаҭны аинвестициатә еиҩызара ахарџьқәеи ахашәалахәқәеи иалкаау аҳасаббара  аԥҟара ашьақәыргылара.

Аҟәа. Ԥхынгәымза 31, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аминистрцәа Реилазаара 2024 шықәсазы ахықәкытә программа «Ареспублика Аԥсны агәабзиарахьчара асистема акадртә еиқәыршәара» аиҭакрақәа аланагалеит. Аусшәҟәы  адгалара мҩаԥигеит агәабзиарахьчара аминистр Едуард Быҭәба.

Аминистр анапхгаратә хықәкытә программа  аҿы  егьырҭ афакультетқәа рахь ииасыз ҩыџьа астудентцәа «ахәышәтәра аус» азанааҭҵара ала Ҟәбинатәии Ставропольтәии амедицинатә университетқәа рҿы актәии ахәбатәи акурсқәа рҿы аҵара зҵо ҩыџьа егьырҭ астудентцәа рыла рыԥсахразы ажәалагала ҟаиҵеит.

Иара убас амедицинатә ҵараиурҭақәа, аклиникатә ординатура аҿы аҵара зҵо рсиа  «апсихиатриа», «арентгенологиа», «апедиатриа» азанааҭқәа рыла хҩык ардинаторцәа рыла  иацҵаны ихарҭәаахоит. Урҭ рҵара аҳәынҭқарратә финансркра 2024 шықәса раахыс имҩаԥысуеит.

Аҟәа. Ԥхынгәымза 31, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аминистрцәа Реилазаара  «Ареспублика Аԥсны 2024 шықәсазы имаҷуи ибжьаратәуи аусдкылара адгылара аҭара иазку» анапхгаратә ҽҳәаракьаҿлатәи ахықәкытә программа аиҭакрақәа аланагалеит.

Аусшәҟәы адгылара мҩаԥылгеит атәыла аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, аекономика аминистр Кристина Озган.

««Имаҷуи ибжьаратәуи аусдкылара адгылара аҭара иазку» анапхгаратә программа анагӡара аҳәаақәа ирҭагӡаны, аԥыза-министр идҵала иаԥҵан аусуратә гәыԥ. Уи иалалеит Аҳәынҭқарра Ахада Иусбарҭа, аминистрцәа Реилазаара, апрофилтә министррақәеи ахылаԥшырҭақәеи рхаҭарнакцәа, иара убас аусура иадыԥхьалан Жәлар Реизара-Апарламент адепутатцәа. Апрограмма ашьақәырӷәӷәареи акомиссиа аԥҵареи раахыс 4 еилатәарак мҩаԥган», – ҳәа илҳәеит лара.  

Акомиссиа ала ирыдыркылеит, ашәҟәы иҭаргалеит  280 зыҳәамҭа.

Аҟәа. Нанҳәамза 2, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. 2024 шықәса 7 мзы рзы аҳазалхратә шәатәқәа рыплан 132% рыла инагӡоуп, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аҳәынҭқарратә ҳазалхратә Еилакы.  

Атәыла абиуџьет ахь иалагалоуп 2 млрд. 323 млн. мааҭ.  Аплантә рбага 1 млрд. 762,7 млн. мааҭ рҟынӡа инаӡоит. Уи ахыхь иацҵаны анагӡара 560,6 млн. мааҭ рҟынӡа инаӡоит.  

Аҟәа. Нанҳәамза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсышәала ицәажәо амультфильм «Амагә зшьоу Цгәаба» аԥхьарбара Р.Гәымба ихьӡ зху Аԥснытәи аҳәынҭқарратә филармониа асценаҿы имҩаԥысит.  Аԥсышәала аиҭага аҿы уи ахьӡ аиуит «Амагә зшьоу Цгәаба». 

2011 шықәсазы иҭыхыз амульфильм «Амагә зшьоу Цгәаба» – акреилызцо,  аромантикара злоу цгәуп, уи раԥхьаӡа акәны ахәаԥшцәа ирбеит аблокбастер «Шрек» аҿы. Агәыкра злоу ацгәы ахатә хныҟәгашьеи ахымҩаԥгашьеи  аԥҟарақәа ирықәныҟәо инхоит. Иара излаҟам ала иахцәажәеит, шьҭа уи ахьӡ ариашара иашьҭоуп. Инашаноу аҟызрцына ахьтәы кәтаӷьқәа ахьыҟоу абааш ахьгылоу аҭыԥ аҿы ажәҩан аҟынӡа изызҳауа алаԥшхырԥагатә аҟәыджәлацқәа ртәы анеилнакаа, уи урҭ рыԥшааразы амҩа иқәлоит. Амҩан алакә афырхаҵа иаԥылоит аӷьыч Кисеи алажә Шалтаи-Болтаи.Ацгәаба урҭ рыцхыраарала ақалақь аҿаԥхьа иаду ахара ариашара аҽазнашәоит, убри аан цас ауазма иара ҵыхәаԥҵәарада абандитцәеи азинхьчаҩцәеи реиҿаҳарақәа иаарылашәо иаауеит.

Амультфильм аҿы еиуеиԥшым атемақәа  – аиҩызара, ачарҳәара, аҳаҭыр, апату, аламыс, агәнаҳарақәа рыҵыҵра, уҳәа уԥылоит.  Алаҭын-америкатә мотивқәа, иццакны зҽызыԥсахуа асиужет,  ашьҭазаара, аиҿахысрақәа, аисрақәа, уҳәа реиԥш иҟоу  адинамикатә сценақәеи иччарху амоментқәеи рыррацәара ахәаԥшцәа хәыҷқәеи урҭ рҭаацәеи  ахнахит.  

Сара ахаангьы исымбаӡацызт ахәыҷқәа абас, имҵысуа, ҭыԥк аҿы итәаны, рыла ааихмырсыӷьӡакәа, аинтерес ду аарԥшны акы иахәаԥшуа. Иаамсҭашәоу, ахымҩаԥгашьа иақәшәо ацгәаба ахәыҷқәа зегьы ргәы иақәшәеит, урҭ агәырӷьареи аччареи рзаанагеит.   Аиҭага акәзар, уи убас иԥшӡаны, аиумор аҵаны инагӡан, амультфильм ахәыҷқәа ракәым адуцәагьы ргәы иҭымҵәо ацәанырра бзиақәа рызцәырнагеит.  Ари амультфильм ахәыҷқәа ишрызкугьы, саргьы ацгәабеи уи аҩызцәеи изыниаз-изынԥаз аилкаара сагәыланахалеит.   «Амагә зшьоу Цгәаба» 6+ ҳәа қәрала азкызаара аазырԥшуа арбага амоуп, аха уеизгьы, автор араҟа даара аҵак ду змоу атемақәа дырзааҭгылон. Ажәытә лакә иҿыцу аԥхьараҿы ацгәы ачарҳәара иақәшәоит, уи инамаданы иара ахатә гхақәа еилнакаауеит, агәнаҳарақәа ранажьреи агәнаҳа аҵыҵреи рзы амҩақәа аԥшаауеит. Ахҿыхреи ахамеигӡареи  акыр аамҭа еиԥҟьаз, еилагаз аизыҟазаашьақәагьы реиҭарҿиара алшоит.

Амультфильм адублиаж Аҳәынҭқарратә бызшәатә политика азы Аҳәынҭқарратә Еилакы аҿаҵа ала акиностудиа «Аԥсныфильм» аҿы иҟаҵоуп. Ари аԥшьгара аԥсуа бызшәеи акультуреи рыҿиара адгылара аҭара иазырхоуп.  

Аԥсны Аҳәынҭқарратә бызшәатә политика азы Аҳәынҭқарратә Еилакы аиҳабы  Гәында Кәыҵниа ишеиҭалҳәаз ала, амультфильм «Амагә зшьоу Цгәаба» – рхатәы аԥсуа бызшәа ала амультфиль иахәаԥшырц зҭаху рзы ҳамҭаны иҟоуп.

«Ҳара уажәаԥхьагьы амультфильмқәа рдублиаж ҟаҳҵахьан. Уажәы аԥсышәала иҳарцәажәеит «Амагә зшьоу Цгәаба». Аиаҭагара аус адырулон Виачеслав Аблоҭиа напхгара зиҭоз акоманда ду. Амультфильм сааҭки бжаки ицоит. Ҳара иазԥхьагәаҭаны иҳамоуп иҵегьы еицырдыруа афильмқәеи амультфильмқәеи рдублиаж аҟаҵара», - ҳәа иазгәалҭеит лара.

Аҟәа. Нанҳәамза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Акинокомпаниа «Урал» Аԥсны ашықәсҿыцтәи ахәыҷтәы лакә аҭыхрақәа мҩаԥнагоит. Афильм арежиссиор Антон Риажских Аԥсныпресс акорреспондент диҿцәажәо иҭырхуа афильм афабула далацәажәеит.

«Ҳара зегьы иаадыруеит Ашықәс Ҿыц амандаринақәа рыфҩы шахоу. Зегьы шьҭа уи ҳашьцылахьеит, аха иабантәиаауеи амандаринақәа – уи иазхәыцуа рацәаҩӡам. Шәааи ҳхаҿы иааҳгап анашанатә тәылак, апринци апринцессеи аҳи ахьыҟоу… Убри атәылаҿы зегьы ҭәышәынтәаланы иҟалаанӡа, зегьы насыԥ рыманы иҟалаанӡа, абзиабара аԥыжәара аиуаанӡа – амандаринақәа нашанахаӡом, урҭ агәазыҳәарақәа нарыгӡаӡом.  Убри аҟнытә зегьы бзиахароуп,  зегьы рҭыԥқәа рҿы иҟалароуп ари атәыла аҿы, адунеи зегьы аҿы амандаринақәа ауаа бзиақәа, ауаа разқәа ргәазыҳәарақәа нарыгӡо иҟалартә еиԥш…  Абас еиԥш иҟоуп ари алакә», – ҳәа еиҭеиҳәеит арежиссиор.