Аҟәа. Нанҳәамза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб Абызшәатә политика азы Аҳәынҭқарратә Еилакы аиҳабы Гәында Кәыниеи Аусбарҭа аспециалист хада Гәында Сақаниеи идикылеит.

Аусбарҭа ахаҭарнакцәа инарыгӡо аусура азы аҳасабырба ҟарҵеит, аԥсуа бызшәа аҵара иазырханы иазԥхьагәаҭаны ирымоу апроектқәа ирылацәажәеит.  

Аԥыза-министр Аусбарҭа ала иҭыжьыз ашәҟәқәа, иара убас аусеилыргара азы ахархәага   идырбеит. Ааигәа иҭыҵит ахәыҷқәа рзы иҩыз Платон Бебиеи Владимир Ҵнариеи рышәҟәқәа, алагаратә ҩаӡареи ишьаҭарку аҩаӡареи рҿы аԥсуа бызшәа аҵаразы ацхыраагӡа, Сергеи Зыхәба аԥсшәахь еиҭеигаз Г.Х. Андерсен илакәқәа. Уажәазы актәи ахәҭа ауп иҭыҵыз, аҩбатәи ахәҭа аҭыжьразы аиқәыршәара иаҿуп.

Аҟәа. Нанҳәамза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.   Нанҳәамза 1 азы Аҟәа ақалақь апрокуратура Џьамил Дмитриенко иганахьала Аԥсны Аҳәынҭқарра Ашьаустә Закәанеидкыла ахәҭаҷ  99, ахәҭа 1, ахәҭаҷ  29, ахәҭа 1 иазԥхьагәанаҭо ацәгьоурақәа (гәҭакылатәи ауаҩшьра аҽазыҟаҵара) рҟазшьақәа рыла ашьаус хацнаркит.

Хәажәкырамза, 2024 шықәса рзы Аԥсны аҳәынҭқарратә шәарҭадара Амаҵзура аҿы Аԥсны иахьаҵанакуа ашьаустә цәгьоура аҽазыҟаҵара мҩаԥысуеит ҳәа аоперативтә информациа роуит.  

«Имҩаԥгаз аоператив-ԥшааратә усмҩаԥгатәқәа ирылҵшәаны, Аԥсны аҳәынҭқарратә шәарҭадара Амаҵзура аусзуҩцәа дааныркылеит Аҟәа ақалақь, абжьаратәи ашкол №6 аҿы аҵара зҵо Дмитриенко  Џьамил Асланбек-иԥа. Анаҩс ишеилкаахаз ала, уи ауаажәларра рзы ишәарҭоу анагӡашьала ацәгьоура анагӡаразы агәҭакы иман. Инагӡаз  аусмҩаԥгатәқәа рыла еилкаахеит, ацәгьоуразы игәҭакы анагӡареи уи азы ихымԥадатәиу адыррақәа раиуреи рзы Џьамил Дмитриенко асоциалтә ҳа Telegram ала аекстремисттә хырхарҭа змоу, аҵарадырратә усбарҭақәа рҿы массала ауаҩшьрақәа апропаганда мҩаԥызго  агәыԥ «Kolumbайн» далалеит», - ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны аҳәынҭқарратә шәарҭадара Амаҵзура аофициалтә саит.

Аҟәа. Нанҳәамза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥснытәи аделегациа Москва ақалақь, Урыстәылатәи агуманитартә университет  абазала 2024 шықәса ԥхынгәымза 29 инаркны нанҳәамза 11 рҟынӡа имҩаԥысуа жәларбжьаратәи апроект «Аԥхынтәи аинститут» ахы аланархәуеит.

Аделегацииа аилазаараҿы иҟоуп Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада иҟны иҟоу аҵарауаа ҿарацәа Рхеилак  алахәыла, Аԥснытәи аҳәынҭқарратә университет аспирант Даур Хьибба, аҭоурыхдырҩы, Аԥсны иҟоу Урыстәылатәи аҭоурыхтә еилазаара Ахаҭарнакра  Ахеилак алахәыла Асҭанда Киути Аԥснытәи аҳәынҭқарратә университет аҭоурыхи археологиеи аетнологиеи ркафедра арҵаҩы Софиа Смыри.

Аҟәа. Нанҳәамза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Автоҳәынҭинспекциа аусзуҩцәа ԥхынгәымза 31 рзы имҩаԥгаз ареидтә усмҩаԥгатә аҳәаақәа ирҭагӡаны ижәны амшьына аԥсҟы зкыз х-ҩык амашьынарныҟәцаҩцәа ааныркылеит. Ареидтә усмҩаԥгатә алагеит ашьышь, асааҭ 5 инаркны, ахәылбыҽха асааҭ  9 рҟынӡа имҩаԥысуан.  

Автоҳәынҭинспекциа Аусбарҭа аусзуҩцәа есыҽны апассаџьырцәа рыиагара амаршрутқәа рҿы аҭагылазаашьа ахылаԥшра арҭоит. Амчыбжь аҩныҵҟа инеиԥынкыланы амаршруттә таксиқәеи автобусқәеи рныҟәцаҩцәа иџьбароу арыжәтәи анаркотикатә маҭәашьарқәеи  рыдкылара аганахьала ареидқәа мҩаԥыргоит.

Еиҳа ипопулиару ахырхарҭақәа иреиуоуп Аушьҭра-гәаҭаратә Ҭыԥ «Ԥсоу» аҟынӡа ареис. Астационартә Амҩа-ԥыԥшырҭатә Ҭыԥ «Бзыԥ» аҿы Ареспубликатә наркодиспансер амобилтә лабораториа ыҟоуп, араҟа аспециалист Автоҳәынҭинспекциа аусзуҩцәа иааныркылаз  амашьынарныҟәцаҩцәа аҭыԥаҿы рмедицинатә гәаҭара мҩаԥигоит.

Аҟәа. Нанҳәамза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Атәыла аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб Ареспублика Марии Ел Анапхгара ахантәаҩы ихаҭыԥуаҩ, акультура, акьыԥхьи амилаҭқәеи русқәа рзы аминистр Константин Иванов, Ерик Сапаев ихьӡ зху Мариинтәи аҳәынҭқарратә академиатә аопереи абалети ртеатр асахьаркыратә напхгаҩы аамҭала инапынҵақәа назыгӡо Виктор Пушкин злаз аделегациа идикылеит. Аиԥылара лхы алалырхәит иара убас Аԥсны акультура аминистр аамҭала инапынҵақәа назыгӡо Динара Смыр.

Алеқсандр Анқәаб асасцәа бзиала шәаабеит ҳәа раҳәо, апроект «Урыстәылеи Аԥсни реимадаратә акультуратә усмҩаԥгатәқәа» аҳәаақәа ирҭагӡаны ҳреспублика ахь иахьааз азы иҭабуп ҳәа реиҳәеит.

Аҟәа. Нанҳәамза 1, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Иԥсҭазаара далҵит Аԥсны абаҩарҵәыратә культуреи аспорти Зҽаԥсазтәыз аусзуҩ, амҵәышәмпыл азы Аԥсны ҳаҭыр зқәу аспорт азҟаза, «Ахьӡ-Аԥша» аорден  II аҩаӡара акавалер, Аԥснытәи АССР абаҩарҵәыратә культуреи аспорти рзы Акомитет (1963-1977 шш.) ахантәаҩы Џьансыхә Шатыгә-иԥа Гәыбаз.

Џьансыхә Шатыгә-иԥа ареспублика аспорти абаҩарҵәыратә культуреи рыҿиара аҿы илагала дууп.  14 шықәса инарзынаԥшуа иара абаҩарҵәыратә культуреи аспорти рзы  ареспубликатә Комитет ахантәаҩыс дыҟан, ари аамҭахәҭа азы ареспублика иреиӷьу аспортсменцәа еиуеиԥшым аспорттә хкқәа рыла Асовет Еидгыла еизгоу акомандақәа алахәылацәаны, Асовет Еидгыла, Европа,  адунеи, Аолимпиатә хәмаррақәа  иачемпионцәаны иҟалахьан, аҟәатәи «Динамо» ахәмарыҩцәа Асовет Еидгыла ачемпионат иалахәылацәаны иҟалахьан, Ешыра ақыҭан Асоветеидгылазегьтәи  аспорткомитет аолимпиатә база аргылара иалагеит

Аҟәа. Ԥхынгәымза 31, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аминистрцәа Реилазаара аҿы апассаџьыртәи жәларбжьаратәи аидарамҩангаратә автомашьынатә аиагара  иадҳәалоу аусура азы алицензиа аҭареи ахьшьтәи абылтәи рыҵәахреи еизакны рыҭиреи иадҳәалоу аусура амҩаԥгара азы алицензиа аҭареи рганахьала аминистрцәа Реилазаара уаанӡатәи азакәантә шәҟәнҵақәак аиҭакрақәа аларгалеит.  

Убас, ирыдыркылаз аӡбамҭа инақәыршәаны, Аԥсны аенергетикеи атранспорти Рминистрра алицензиақәа рыҭара мҩаԥнагалоит:

Аҟәа. Ԥхынгәымза 31, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аминистрцәа Реилазаара аҿы  «Аԥсны астратегиатә апланҟаҵаразы аҳәынҭқарратә аинформациатә система аԥҵаразы» Ақәҵара рыдыркылеит.

Аусшәҟәы астратегиатә апланҟаҵаразы аҳәынҭқарратә аинформациатә система аусура, атехнологиатәи алингвисттәи ахархәагақәа рзы ахыдҵақәа,  аинформациа аизгара, аус адулара,  автоматизациа апроцессқәа ралыршара уахь иналаҵаны, астратегиатә апланҟаҵаразы аҳәынҭқарратә аинформациатә системеи егьырҭ аинформациатә системақәеи  ринформациатә нырра аҭшәынтәалареи, уҳәа ахырхарҭақәа ҳәаақәнаҵоит.  

Аҟәа. Ԥхынгәымза 31, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аминистрцәа Реилазаара Аԥсны аҳәынҭқарратә статистика аусхкы аҿы аҳәынҭқарратә напхгараҭара аусбарҭа хада – Аҳәынҭқарратә статистика азы Аҳәынҭқарратә Еилакы ахь астатистикатә згәаҭарақәа рынашьҭра зыхәҭоу аҳәынҭқарратә напхгараҭара аусбарҭақәа рсиа шьақәнарӷәӷәеит.

Атәыла Анапхгара алахәылацәа иара убас ареспублика аҳәынҭқарратә напхгараҭара аусбарҭақәа рнапхгаратә (аусхкытә) статистикатә згәаҭарақәа Аҳәынстандарт ахь рынашьҭра аԥҟара шьақәдырӷәӷәеит.  

Аҟәа. Ԥхынгәымза 31, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны аминистрцәа Реилазаара 2025 шықәсазы Аԥсны асоциал-економикатә ҿиара азы Аиндикативтә план шьақәнарӷәӷәеит.

Убас, атауарқәа рҭыжьра рымҽхаки, аусурақәеи амаҵзурақәеи рымҽхаки 2025 шықәсазы иартәоит 196 миллиард 283 млн. 984,7 нызықь мааҭ. Убри аан 11 миллиарди 591 млн.  914 нызықь мааҭ ақыҭанхамҩа иазырхахоит, 59 миллиард 351 млн. 000 нызықь мааҭ – адәныҟаекономикатә усура.

Иҟоу азгәаҭарақәа рыла, 2025 шықәсазы ақыҭанхамҩа аалхны ааглыхреи адәныҟа-економикатә усура арбагақәеи идыртәоит 125 млрд. 341 млн. 070,3 нызықь мааҭ. Уи 2024 шықәсазы иазԥхьагәаҭаз аиԥш-зеиԥшу арбагақәа раасҭа 34,4% рыла еиҳауп,  2023 шықәсазы фактла иҟаз арбагақәа ирҿырԥшны уахәаԥшазар – 30,2% рыла еиҳауп.