Аҟәа. Мшаԥымза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсны агәабзиарахьчара аминистр Едуард Быҭәба иналукааша аурыс физиолог, Нобелтәи апремиа алауреат Иван Павлов ихьӡ зху аҳаҭыртә медал ианашьахеит.  

Едуард Быҭәба Урыстәыла иԥсабаратәу анаукақәа Ракадемиа апрезидиум аӡбамҭа ала амедицинеи агәабзиарахьчареи рыҿиара аҿы илагала азы амедал ианашьахеит.  

Иван Павлов имедал ранашьахеит иара убас Ареспубликатә хәышәтәырҭа аҳақьым хада Ерик Ҳаҭхәеи Ареспубликатә хәышәтәырҭа азеиԥш хирургиа аҟәша аиҳабы Маврик Чагәааи.

Аҟәа. Мшаԥымза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Москва ақалақь аҿы Османтәи аимпериа аҿы аерманцәа ргеноцид иалаӡыз ргәалашәара Амш азгәарҭеит.

Урыстәыла иқәынхо аерманцәа Реидгыла ааԥхьарала Урыстәылатәи Афедерациа иҟоу Аԥсны ацҳаражәҳәаҩ Алхас Кәыҵниа жәларбжьаратәи аконференциа «Агеноцид: агәалашәареи агәҽанҵареи» ихы алаирхәит, ҳәа Аԥсныпрес ахь адырра ҟанаҵеит Урыстәылатәи Афедерациа иҟоу Аԥсны Ацҳаражәҳәарҭа апресс-маҵзура.

Аҟәа. Мшаԥымза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аекологиа Аинститут UNDP, SIDA апроект «Ауааԥсыра аклиматтә шәарҭарақәа рҿагыларалшара арӷәӷәара» аҳәаақәа ирҭагӡаны Баслеи Кәыдри аӡиасқәа рҿы иҟоу ашәарҭарақәа рыхсаалагақәа еиқәнаршәараны иҟоуп.

Уи азы Аинститут аспециалистцәа аӡиасқәа авиртуалтә агидравликатәии агидрологиатәи амодельқәа аԥырҵоит.   

Ашәарҭарақәа рыхсаалагақәа ашәарҭарақәа раарԥшреи урҭ иааҳакәыршаны иҟоу аԥсабареи аӡиасқәа ирыԥну аҭыԥқәа рҿы инхо ауааԥсыреи аӡиасқәа рыԥшаҳәаҿы иҟоу анаплакқәеи ишырныруа аилкаара иацхраауеит.

Баслеи Кәыдри аӡиасқәа рмониторинг азы аусмҩаԥгатәқәа аклимат глобалла аиҭакрақәа ирыхҟьаны иҟалар зылшо аӡхыҵрақәеи асырӡлеирақәеи ирыцу ашәарҭарақәеи ахҟьаԥҟьақәеи излауа ала рырмаҷра иазырхоуп.   

Аҟәа. Мшаԥымза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсуа-дыгатә бызшәатә ҭаацәара иаҵанакуа москватәи астудентцәа рыбжьара ашьапылампыл-маҷ азы I Иаарту аҵараиурҭабжьаратәи атурнир (ААLF) Урыстәылатәи Афедерациа иҟоу Аԥсны Ацҳаражәҳәарҭа, Ареспублика Адыгеиа Аҿартә хаҭарнакра, Москва иҟоу Ҟабарда-Балкариатәи Ареспубликеи Ҟарачы-Чекесстәи Ареспубликеи рхаҭарнакрақәа, иара убас Краснодартәи атәылаҿацә   «Адыге Хасе» иҟарҵаз адгылара иабзоураны имҩаԥысит, ҳәа Аԥсныпресс ахь адырра ҟанаҵеит Урыстәылатәи Афедерациа иҟоу Аԥсны Ацҳаражәҳәарҭа апресс-маҵзура.

Атурнир рхы алыдырхәит Иреиҳаӡоу Аекономика Ашкол (ВШЭ), Адипломатиатә  Академиа, Жәларбжьаратәи аизыҟазаашьақәа рзы Москватәи аҳәынҭқарратә Институт (МГИМО), Москватәи аҳәынҭқарратә аргыларатә Университет (МГСУ), Москватәи аҳәынҭқарратә Университет (МГУ), Москватәи аҳәынҭқарратә азиндырратә Академиа (МГЮА), Москватәи аенергетикатә Институт (МЭИ), Урыстәылатәи Афедерациа Ахада иҟны иҟоу жәлар рынхамҩеи аҳәынҭқарратә маҵзуреи рзы Урыстәылатәи Академиа (РАНХиГС), Урыстәылатәи аҳәынҭқарратә Университет (РГУ), Урыстәыла агәабзиарахьчара иатәу Н. И. Пирогов ихьӡ зху  Урыстәылатәи амилаҭтә амедицина-ҭҵааратә Университет (РНИМУ), Ажәларқәа Реиҩызаразы Урыстәылатәи Ауниверситет  (РУДН), Афинанстә университет рҟынтәи  12 команда.

Аҟәа. Мшаԥымза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсуа-дыгатә бызшәатә ҭаацәара иаҵанакуа москватәи астудентцәа рыбжьара ашьапылампыл-маҷ азы I Иаарту аҵараиурҭабжьаратәи атурнир (ААLF) Урыстәылатәи Афедерациа иҟоу Аԥсны Ацҳаражәҳәарҭа, Ареспублика Адыгеиа Аҿартә хаҭарнакра, Москва иҟоу Ҟабарда-Балкариатәи Ареспубликеи Ҟарачы-Чекесстәи Ареспубликеи рхаҭарнакрақәа, иара убас Краснодартәи атәылаҿацә   «Адыге Хасе» иҟарҵаз адгылара иабзоураны имҩаԥысит, ҳәа Аԥсныпресс ахь адырра ҟанаҵеит Урыстәылатәи Афедерациа иҟоу Аԥсны Ацҳаражәҳәарҭа апресс-маҵзура.

Атурнир рхы алыдырхәит Иреиҳаӡоу Аекономика Ашкол (ВШЭ), Адипломатиатә  Академиа, Жәларбжьаратәи аизыҟазаашьақәа рзы Москватәи аҳәынҭқарратә Институт (МГИМО), Москватәи аҳәынҭқарратә аргыларатә Университет (МГСУ), Москватәи аҳәынҭқарратә Университет (МГУ), Москватәи аҳәынҭқарратә азиндырратә Академиа (МГЮА), Москватәи аенергетикатә Институт (МЭИ), Урыстәылатәи Афедерациа Ахада иҟны иҟоу жәлар рынхамҩеи аҳәынҭқарратә маҵзуреи рзы Урыстәылатәи Академиа (РАНХиГС), Урыстәылатәи аҳәынҭқарратә Университет (РГУ), Урыстәыла агәабзиарахьчара иатәу Н. И. Пирогов ихьӡ зху  Урыстәылатәи амилаҭтә амедицина-ҭҵааратә Университет (РНИМУ), Ажәларқәа Реиҩызаразы Урыстәылатәи Ауниверситет  (РУДН), Афинанстә университет рҟынтәи  12 команда.

Аҟәа. Мшаԥымза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Мшаԥымза 25 рзы Аԥсны ачарқьаз бираҟ Амш азгәаҭара инамаданы аныҳәатә усмҩаԥгатәқәа мҩаԥысраны иҟоуп.  

Асааҭ 11:00 рзы Гәдоуҭа араион Бармышь ақыҭан адыгааи аԥсуааи реиашьара иазку абаҟа амҵан ашәҭ шьыҵәрақәа шьҭарҵоит.   

Асааҭ 14:00 рзы Аҟәа ақалақь, Амҳаџьыраа Рыԥшаҳәа аҿы ахыци ахәымпали рыла ахысра азы аицлабрақәа мҩаԥысраны иҟоуп.

Аҟәа. Мшаԥымза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аҟәа ақалақь аҿы аусура иалагеит Актәи аԥснытәи амедицинатә форум. Уи зхы алазырхуа урыстәылатәи аҳақьымцәа апациентцәа рыдкылара мҩаԥыргоит.

Убас, ашәахьа, мшаԥымза 24 рзы, Ареспубликатә хәышәтәырҭа аҟны иҟоу аполиклиника аҿы адкылара мҩаԥыргалоит:

Асааҭ 11:00 рзы – И. М. Сеченов ихьӡ зху Москватәи Аҳәынҭқарратә Амедицинатә Университет  атравматологиеи ахирургиеи  ркафедра адоцент, атравматолог Тернова К.С.,

Асааҭ 14:00 рзы – И. М. Сеченов ихьӡ зху Москватәи Аҳәынҭқарратә Амедицинатә Университет  аклиникатә иммунологиеи аллергологиеи   акафедра аиҳабы, Урыстәыла Анаукақәа Ракадемиа академик Караулов А. В.,

Асааҭ 14:30 рзы  – анеирохирург Мидов М. З.,

Аҟәа. Мшаԥымза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Мшаԥымза 24  – аерман жәлар рҭоурых аҟны итрагедиатәу арыцхә, Агеноцид иалаӡыз ргәалашәара амш ауп.

Адевиз «Иаҳгәалашәоит адҵагьы ықәҳаргылоит» раԥхьаӡа акәны иҟаҵан 2015 шықәсазы, аерманцәа ргеноцид  100-шықәса ахыҵра амш аҽны.  Иара убасҟан Аермантә Апостолтә Уахәама ала ари ацәгьоура хлымӡаах иалаӡыз рканонркра  мҩаԥган.  

Аҟәа ақалақь аҿы агәалашәаратә усмҩаԥгатәқәа ирылагеит асааҭ 9 рзы О. Туманиан ихьӡ зху абжьаратәи ашкол №9 ахыбраҿы.

Агеноцид иалаӡыз ргәалашәара аҳаҭыр азы ацәашьқәа адыркит. Ашкол аҵаҩцәа  108-шықәса раԥхьа иҟалаз атрагедиатә хҭысқәа ирызкыз ажәеинраалақәа ирыԥхьеит.

Агәалашәаратә усмҩаԥгатә рхы аладырхәит Жәлар Реизара-Апарламент адепутатцәа Ерик Рштунии Левон Галустиани.

«Есышықәса, мшаԥымза 24 рзы ҳара ҳҿы Османтәи аимпериа аҿы агеноцид иалаӡыз аерманцәа ргәалашәара иазкны алахьеиқәҵаратә митинг мҩаԥысуеит.  Уи азы агәазыҳәара змоу зегьы ари амш аҽны иаҳзеиԥшу ари ахьаа ҳацеиҩыршарц азы ҳашкол ахь иааиуеит. Ҳара иҭахаз ргәалашәара иазкны ацәашьқәа аҳаркуеит. Асасцәа рзы ацәыргақәҵа еиҿаҳкаауеит.

Алахьеиқәҵаратә митинг ашьҭахь ашәҭқәа кны амшын ахь аиасра мҩаԥгахоит. Анаҩс ҳара зегьы ҳаицны Гаграҟа, аерманцәа руахәама ахь ҳцоит. Араҟа иҭахаз рыԥсы арҭынчра иазкны Анцәа имҵаныҳәара мҩаԥгахоит», - ҳәа илҳәеит ашкол адиректор Аза Кериан.

Жәлар Реизара-Апарламент адепутат Левон Галустиан:

«Иахьа  ҳара иаҳгәалаҳаршәоит аерман жәлар рҭоурых аҟны итрагедиатәу арыцхә, Османтәи аимпериа аҿы Агеноцид иалаӡыз ргәалашәара амш. Традициала ишышьақәгылаз еиԥш, иахьа аерман школ ахь иааит ауаажәларра рхаҭарнакцәа.  Ашкол уахьыныҩнало ишьақәыргылоуп аерманцәа ргеноцид азхазҵаз аҳәынҭқаррақәа рбираҟқәа. Хымԥада иазгәаҭатәуп Агеноцид иацәынхаз аерман жәлари урҭ рхылҵшьҭрақәеи Аԥсынтәыла иҿыцу ԥсадгьылны ирзыҟалеит. Есышықәса ари амш аҽны аерман жәлар рҭоурых аҟны итрагедиатәу арыцхә, Агеноцид иалаӡыз ҳгәалаҳаршәоит», – ҳәа иҳәеит Апарламент адепутат Левон Галустиан.

Ашкол аҿы имҩаԥгаз амитинг ашьҭахь уи иалахәыз зегьы амшын ахь инеины агеноцид иалаӡыз ргәалашәара ахьӡала ашәҭқәа аӡы ихырҵеит.  

Асааҭ 13:00 рзы Гагра ақалақь аҿы иҟоу Аерманцәа рапостолтә уахәама Сурб Аменапркич аҿы Аԥсны иқәынхо аерманцәа рдоуҳатә анцәамаҵуҩы Тер Седрак (Азнавуриан) Анцәа имҵаныҳәара мҩаԥигоит. Анаҩс ауахәама адәаҿы алахьеиқәҵаратә митинг мҩаԥгахоит.

Аҟәа. Мшаԥымза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аҟәа ақалақь аҿы иаатит Актәи Аԥснытәи амедицинатә форум. Афорум аԥснытәи аҳақьымцәа ирыцны рхы аладырхәуеит урыстәылатәи аспециалистцәагьы - академикцәа,  аҳақьымцәа, амедицинатә наукақәа ркандидатцәа.

Афорум алахәылацәа рахь Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа иҟаиҵаз адныҳәаларатә ажәахә даԥхьеит Аҳәынҭқарра Ахада Иусбарҭа анапхгаҩы Џьансыхә Нанба.

«І-Аԥснытәи амедицинатә форум еиднакылаз зегьы ишәыдысныҳәалоит уи алахәцәеи аусура амшхәаԥш рылеи ҳҳәынҭқарразы аҵак ду змоу ахҭыс.

Ҳазҭагылоу аамҭазы Аԥсны аԥсҭазааразы, аԥсшьаразы, агәабзиара аиҭашьақәыргыларазы иреиӷьу аҭыԥқәа иреиуоуп. Ари азы ара имҩаԥган ақәранҵыра ду афеномен аҭҵаара, иалыршан аҭыԥ афизико-географиатә ҭагылазаашьа, аргылареи акурорт-гәабзиарачаԥарҭатә инфраструктура рыҿиара. Акырџьара ари аҭынха ду аиқәырхарагьы ҳалҳаршеит.

Иахьа имҩаԥысуа І- Аԥснытәи амедицинатә форум апрограммаҟны иақәнагоу аҭыԥ ааныркылоит агәабзиара аиҭашьақәыргылара, асанаториатә-курорттә ҿиара, ауааԥсыра ргәабзиара аиҷаҳара – абри зегьы, Аԥсны иаҭахны иҟоу, зырҿиара алшо иналукааша урыстәылатәи аҭҵаарадырратәи амедицианатәи усбарҭақәеи аколлектиқәеи ралахәрала. 

Афорум иалахәу реилазаара иаҳәоит аҭҵаарадырратәи амаҵзуратәи медицина иамоу аҿиара аԥеиԥш, Аԥсны иамоу акурорттә-гәабзиарачаԥарҭатә лшара ду атәы аҭыԥантәи еиԥш, жәларбжьаратәи аҩаӡараҟынгьы.

Аҳәынҭқарра Ахада афорум аиҿкааҩцәеи алахәцәеи иаадырԥшыз аинтерес азы иҭабуп ҳәа реиҳәеит.

«Иҭабуп ҳәа расҳәоит аиҿкааҩцәеи алахәцәеи иаадырԥшыз азҿлымҳара азы.

Аҟәа. Мшаԥымза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Агеноцид иалаӡыз ргәалашәара амш азы аерман жәлар рахь ааԥхьара ҟаиҵеит.

Ааԥхьара атекст аҿы иарбоуп:

«Иахьа ҳара иаҳгәалаҳаршәоит аерман жәлар рҭоурых аҟны итрагедиатәу арыцхә, Агеноцид иалаӡыз ргәалашәара амш.

108 шықәса рнаҩс, ҳара иаҳгәалаҳаршәоит ихамшҭыхәны иҟалаз арыцхә, харада  индырҵәаз ауаа ргәалашәара аҿаԥхьа ҳхырхәоит.

Милаҭ еилыхла жәларык ауаа рнырҵәара ариашара зымуа усуп. Ауаатәыҩса ирылшо зегьы ҟарҵароуп ари аҩыза агыгшәыгра ахааназы даҽаџьара иҟамларц азы.

Аԥсны жәлар ари атрагедиа иалаӡыз ргәалашәара ирыцуп, ҳтәылаҟны дара рхатә хьааиԥш ирыдыркылоит жәларык рхьаа. Агеноцид иацәынхаз аерман жәлари урҭ рхылҵшьҭрақәеи Аԥсынтәыла ҩныс, иара убас иҿыцу ԥсадгьылны ирзыҟалеит.