Аҟәа. Мшаԥымза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аедыгь (ачарқьазтә) бираҟ Амш иазкын ахәылбыҽха Аҟәа ақалақь Амҳаџьыраа Рыԥшаҳәа аҿы имҩаԥысыз аныҳәатә ыиасра.

Аиасра иалахәыз аедыгьааи аԥсуааи рбираҟқәа кны С.У.Багаԥшь ихьӡ зху аплошьад ианысит, анаҩс Аԥснытәи адраматә театр аҿаԥхьа аедыгьтәии аԥснытәии арҿиаратә коллективқәа рконцерт мҩаԥысит.  

Аиасра рхы аладырхәит 60-ҩык инарзынаԥшуа, урҭ рхыԥхьаӡараҿы иҟан аедыгь жәлар рдиаспора, Ҭырқәтәылеи Шьамтәылеи рҟынтәи иааз амҳаџьырқәа рхылҵышьҭрақәа рхаҭарнакцәа, иара убас аҭыԥантәи ауааԥсыреи аҳҭнықалақь иаҭааз асасцәеи.

Акциа иалахәыз аӡәырҩы Кавказ ажәларқәа рмилаҭтә шәҵатәқәа ршәын.

Аконцерттә программа алагаанӡа аҿари аспорти русқәа рзы аҳәынҭқарратә Еилакы ахантәаҩы Ҭарашь Ҳагба иааиз зегьы бзиала шәаабеит ҳәа реиҳәеит, аиашьаратә аедыгь жәлар рбираҟ Амш рыдиныҳәалеит, ирзеиӷьаишьеит аҭынчреи аизҳазыӷьареи ахирреи.

Чечентәылатәи ассоциациа ахантәаҩы Валери Маремкулов аҿари аспорти русқәа рзы аҳәынҭқарратә Еилакы аусмҩаԥгатә аиҿкаареи амҩаԥгареи рҿы иҟанаҵаз адгылара азы иҭабуп ҳәа иҳәеит.

Аҟәа. Мшаԥымза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Мшаԥымза 26 – 28 рзы Аҟәа ақалақь аҿы имҩаԥыслоит Жәларбжьаратәи атурист-ҵарадырратә форум.   

Афорум аиҿкаара рхахьы иргеит Аԥсны атуризм Аминистрреи Аԥсны иҟоу Урыстәыла аус ацура Ахаҭарнакреи.  

Апленартә еилатәарақәа рҿы атәылауаҩра-патриоттә, аҵарадырратә, аҿартә уҳәа атуризм еиуеиԥшым ахырхарҭақәа рыла актуалра злоу апроблемақәа ирызку ажәахәқәа ҟаҵахоит.     Ирылацәажәахоит иара убас 2023 шықәсазы атуристтә трендқәагьы.

Аҟәа. Мшаԥымза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Урыстәылатәи Афедерациа иҟоу Аԥсны абжьгаҩ-цҳаражәҳәаҩ Дмитри Кетиа жәларбжьаратәи ааглыхратә цәыргақәҵа «Иннопром» ихы алаирхәит, иара убас уи Евразиатәи аекономикатә комиссиа ахаҭарнакцәа дырԥылеит. Абри атәы аанацҳауеит Урыстәылатәи Афедерациа иҟоу Аԥсны Ацҳаражәҳәарҭа апресс-маҵзура.

Ташкент ақалақь, мшаԥымза 25 – 27 рзы имҩаԥысуа ацәыргақәҵа аҿы иҿыцу ҳаамҭазтәи атехнологиақәа ралагалара, иара убас урыстәылатәии аҳәаанырцәтәии аилазаарақәа русеицура  азҵаарақәа жәпакы  ирылацәажәоит.

Аҟәа. Мшаԥымза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Минск ақалақь аҿы Владимир Ленин иира Амш инамаданы имҩаԥысит Жәларбжьаратәи афашистҿагыларатә форум. Уи рхы аладырхәырц иааит 50 ҳәынҭқарра ахаҭарнакцәа. Урҭ рхыԥхьаӡараҿы  дыҟан  Аԥсны ахаҭарнакгьы.

Аԥсны Акоммунисттә партиа ахьӡала афорум ихы алаирхәит уи ахантәаҩы Бакур Бебиа.

Жәларбжьаратәи афашистҿагыларатә форум атема хада – апрогрессивтә мчқәа иҿыцу афашисттә шәарҭара аҿагылараҿы акоммунисттә ҵысра ахыдҵақәа.

Ари аҩбатәи афорум ауп. Актәи мҩаԥысит нанҳәамза, 2022 шықәсазы Урыстәыла аконгресс-цәыргақәҵатә центр «Патриот» аҿы. Белорусиа аусмҩаԥгатә аиҳарак Аџьынџьтәылатәи еибашьра Дуӡӡа аҭоурых Аҳәынҭқарратә музеи аҿы амҩаԥгара рыӡбеит. Афорум аихшьаалақәа рыла аделегатцәа арезолиуциа рыдыркылеит.

Аҟәа. Мшаԥымза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада ихаҭыԥуаҩ Бадра Гәынба аҩаша, мшаԥымза 25 рзы Ленинградтәи аобласть агубернатор актәи ихаҭыԥуаҩ  Игорь Петров напхгара зиҭо аделегациа идикылеит.

Асасцәа аԥсшәа раҳәо, Бадра Гәынба аԥсуа ган Урыстәылатәи Афедерациа арегионқәеи аобластьқәеи афедералтә субиектқәеи аус рыцура азы азҿлымҳара аанарԥшуеит ҳәа иазгәеиҭеит.  

«Ҳара ҳадәныҟатәи аполитика хадара аспектны иҟоуп Урыстәылатәи Афедерациа аус ацура аҳәаақәа рырҭбаара. Уи Урыстәыла асубиектқәа  рыда анагӡара залыршахом. Убри инамаданы, ҳара ҳзы акырӡа аанагоит Ленинградтәи аобласти ҳареи иҳабжьало аусеицура. Уи аҿиара бзиа амоуп, хырхарҭақәак рҿы иԥхьагылоу апозициақәагьы ааннакылоит», – ҳәа иҳәеит иара.

Аҳәынҭқарра Ахада ихаҭыԥуаҩ ԥхынҷкәынмза, 2022 шықәсазы Аԥсны анапхгаратә делегациа Ленинградтәи аобласть ахь авизит аиҿкаара азы асасцәа иҭабуп ҳәа реиҳәеит.

«Ҳара агәра ҳгоит ас еиԥш аимадарақәа аринахысгьы аҿиара шаиуо, шәара иахьатәи шәвизитгьы уи иҿыцу аимпульс шанаҭо», –  ҳәа иҳәеит иара.

Бадра Гәынба Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Ленинградтәи аобласть агубернатор Алеқсандр Дрозденко Аԥсны даҭаарц азы ааԥхьара шиҭаз иҳәеит. 

Игорь Петров Аҳәынҭқарра Ахада ихаҭыԥуаҩ адкылара бзиеи ааԥхьареи рзы иҭабуп ҳәа еиҳәеит. Убри аан уи Алеқсандр Иури-иԥа лаҵарамза аҩбатәи азыбжазы амотомҩасрала Аԥсны аҭаара игәы иҭоуп ҳәа  иазгәеиҭеит.

Аҟәа. Мшаԥымза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Мшаԥымза 25 рзы В.Г.Арӡынба ихьӡ зху Аҳәынҭқарратә Арратә Ахьӡ-Аԥша амузеи аҿы имҩаԥысит Алеқсандр Печерски Ифонд ала иаԥҵоу адокументалтә цәыргақәаҵа  «Ниурнбергтәи апроцесс. Москватәи агәаанагарала» аартреи, иара убас арежиссиор Николаи Лебедев иҭихыз асахьаркыратә фильм «Нюрнберг» ахәаԥшцәа дырбареи  мҩаԥысит.

Асасцәа рҿаԥхьа иқәгылеит амузеи адиректор Мзиа Беииа, Аԥсны иҟоу Урыстәыла аус ацура Ахаҭарнакра аконсультант Евгени Павлов, Аԥсны иҟоу Урыстәыла Ацҳаражәҳәарҭа абжьгаҩ-цҳаражәҳәаҩ Максим Литвинов.

Аҟәа. Мшаԥымза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Ихьыԥшым Аҳәынҭқаррақәа Реиҩызара атәылақәа Ринститути Иран адәныҟатәи аусқәа Рминистрра аҟны иҟоу аполитикатәии жәларбжьаратәии аҭҵаарақәа Ринститути  Аҳәынҭқарратә Еилазаара «Росатомоми» жәларбжьаратәи аконференциа «Зҽеиҭазкуа адунеи аҿы урыстәыла-ирантәи аусеицура» мҩаԥыргоит. Уи рхы аладырхәуеит урыстәылатәии аҳәаанырцәтәии аекспертцәа.

Алагалажәа ҟаҵо евразиатә интеграциеи аџьынџьуаа рымадареи, Ихьыԥшым Аҳәынҭқаррақәа Реиҩызара аусқәа рзы Аҳәынҭқарратә Дума  акомитет ахантәаҩы актәи ихаҭыԥуаҩ, Ихьыԥшым Аҳәынҭқаррақәа Реиҩызара иалоу атәылақәа Ринститут анапхгаҩы Константин Затулин иазгәеиҭеит:

«Хаҭала сара иҟоу аҭагылазаашьа абас ала еилыскаауеит. Мраҭашәара ус иҳабжьнагоит: «Шәҳацыз, иаҳҳәо шәацныҟәа, усҟан ҳара ҳаиԥш-зеиԥшу ҳәынҭқарраны шәҟаҳҵоит». Урыстәылеи Ирани даҽа принципк иадгылоит: «Ҳара шәҳадгыл, усҟан шәхаҭара шыҟоу иааншәыжь».

 Аконференциа рхы аладырхәуеит Урыстәылатәи Афедерациа иҟоу Иран ацҳаражәҳәаҩ  Џьалали Казем, Аҳәынҭқарратә Еилазаара «Росатом» жәларбжьаратәи аусеицура адепартамент адиректор Андреи Белиаков, Иран адәныҟатәи аусқәа Рминистрра аполитикатәии жәларбжьаратәии аҭҵаарақәа Ринститут адиректор Мохаммад Шеихолиеслами, Урыстәыла анаукақәа Ракадемиа мрагылараҭҵаара Аинститут анаукатә напхгаҩы, Урыстәыла анаукақәа Ракадемиа академик Витали Наумкин, уҳәа убас егьырҭгьы.  

Аҟәа. Мшаԥымза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Мшаԥымза 25 рзы Урыстәылатәи Афедерациа иҟоу Аԥсны Ацҳаражәҳәарҭа аҿы Аԥсны ацҳаражәҳәаҩ Алхас Кәыҵниеи Аахыҵ Уаԥстәыла адәныҟатәи аусқәа рминистр Ахсар Џьоеви реиԥылара мҩаԥысит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Урыстәыла иҟоу Аԥсны Ацҳаражәҳәарҭа апресс-маҵзура.

Аиԥылара аҿы адипломатцәа Аԥсни Аахыҵ Уаԥстәылеи традициала ирыбжьоу аимабзиаратә еизыҟазаашьақәа  рҳәаақәа рырҭбаареи рырӷәӷәареи рзы ргәаанагарақәа рҳәеит.

Ацҳаражәҳәарҭа аҿы иара убас ацҳаражәҳәаҩ Алхас Кәыҵниеи Москва усуратә визитла иҟоу Аԥсны акультура аминистр Даур Ақаҩбеи реиԥылара мҩаԥысит.

Аҟәа. Мшаԥымза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Атәыла аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб урыстәылатәи аделегациа ахаҭарнакцәа, Актәи Аԥснытәи амедицинатә форум алахәылацәа идикылеит.

Аиԥылара рхы аладырхәит аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩцәа  Сергеи  Пустовалов, Владимир  Делба, агәабзиарахьчара аминистр Едурад  Быҭәба, Аԥсны иҟоу Урыстәылатәи Афедерациа ацҳаражәҳәаҩ Михаил Шургалин, ҳәа адырра ҟанаҵоит аминистрцәа Реилазаара апресс-маҵзура.  

Асасцәа аԥсшәа раҳәо, аԥыза-министр афорум аҿы иахьалахәхаз, насгьы ганрацәала иҟарҵаз ацхыраареи адгылареи рзы иҭабуп ҳәа реиҳәеит.

«Ҳара раԥхьаӡа акәны амедицинатә форум мҩаԥаагоит. Сара сгәаанагарала ари ахҭыс ҳара ҳзы аҵак ду аҵоуп, агәыӷрагьы сымоуп ас еиԥш иҟоу аформат аҿы аколлегацәа реизыҟазаашьақәеи реимадареи акыр хра злоу традицианы ишышьақәгыло», -ҳәа иҳәеит Алеқсандр Анқәаб.

Аԥыза-министр ҷыдала иазгәеиҭеит, «аԥснытәи амедицина урыстәылатәи рколлегацәеи рҩызцәеи рыцхыраареи рыдгылареи ирыбзоураны хәыҷы-хәыҷла ашьапы иқәгылоит, урыстәылатәи афинанстә цхыраарала амедицинатә усбарҭақәа жәпакы еиҭашьақәыргылахеит, ҳара ҳастудентцәа – раԥхьаӡа иҳақьымхараны иҟоу, Урыстәылатәи Афедерациа еиуеиԥшым аҵараиурҭақәа рҿы аҵара рҵоит. Иара убас, аԥснытәи апациентцәа Урыстәыла агәабзиарахьчара аусбарҭақәа рҿы зыквалификациа ҳараку ацхыраара роуеит. Иазгәаҭатәуп, уажәы, ҳтәылақәа рҟынтәи аспециалистцәа рзанааҭтә форум ала ҳара аусеицура иҿыцу аҩаӡара ахь ҳахьыиасуа акырӡа аҵанакуеит».

Аҟәа. Мшаԥымза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Мшаԥымза 25 рзы адунеи зегьы аҿы инхо аедыгьаа  (ачарқьазцәа) аедыгь (ачарқьазтә) бираҟ Амш азгәарҭоит.

Аедыгь бираҟ Амш азгәаҭара аидеиа  иаҵоу аҵакы ажәлар аетнос аҵасқәеи атрадициақәеи амилаҭтә символқәеи акзаареи реиҷаҳареи реиқәырхареи реиҭашьақәыргылареи иадҳәалоуп. Ари абираҟ аҿы – ԥшшәыла ииаҵәоу афон аҿы еихдоу ахҿақәа хԥеи  12 ахьтәы иаҵәақәеи ануп. Аиаҵәақәа 12 ачеркесстә субетносқәа символра руеит, ахҿақәа – адыгатә аимшьҭрақәа рыбжьара аҭынчреи акзаареи.  

Аԥсны Аедыгь бираҟ Амш азгәаҭара иазкны аусмҩаԥгатәқәа шьыжьы инаркны Гәдоуҭа араион Бармышь ақыҭан иалагеит. Акциа иалахәыз – аҿари аспорти русқәа рзы аҳәынҭқарратә Еилакы, аедыгь диаспора ахаҭарнакцәа, «Адыга Хасе» анапхгараҭара, аҿартә еиҿкаарақәа рхаҭарнакцәа аԥсуа-дыга жәлар рыиашьара абаҟа амҵан ашәҭ шьыҵәрақәа шьҭарҵеит.

Аҟәа ақалақь, Амҳаџьыраа Рыԥшаҳәа аҿы ахыци ахәымпали рыла ахысра азы аицлабрақәа мҩаԥысуеит. Урҭ рхы аладырхәуеит Аԥсны ахысратә клуб алахәылацәа – зынӡа   28-ҩык.

Аедыгь бираҟ Амш азгәаҭара иазку аусмҩаԥгатәқәа Аԥсны традициала есышықәса имҩаԥыргоит.