Аҟәа. Лаҵарамза 14, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Лаҵарамза 14 рзы иира Амш азгәарҭоит иналукааша аҳәынҭқарратәии аполитикатәи аусзуҩ, ҳаамҭазтәи аԥсуа ҳәынҭқарра ашьаҭаркҩы, Ареспублика Аԥсны Раԥхьатәи Ахада – Владислав Григори-иԥа Арӡынба.

Владислав Арӡынба иахьа иԥсы ҭазҭгьы 80 шықәса ихыҵуан. 2025-тәи ашықәс Владислав Арӡынба ишықәсны ирылаҳәоуп.

Шьыжьы инаркны Владислав Григори-иԥа Арӡынба иқыҭа гәакьа Аладатәи Ешыра иҟоу Имемориал ахь ҳаҭырла дыргәаладыршәарц хыԥхьаӡара рацәала ауаа анеира иаҿуп. Урҭ Аҳәынҭқарра Ахада анышә дахьамадоу ашәҭ шьыҵәрақәа шьҭарҵоит.

Аԥсны Раԥхьатәи Ахада Владислав Григори-иԥа Арӡынба диит лаҵарамза 14, 1945 шықәсазы Аҟәа араион Алада Ешыра ақыҭан. Араҟа ииасит ихәыҷреи ишкол шықәсқәеи.  

В. Арӡынба ашкол даналга ашьҭахь 1962 шықәсазы дҭалоит А. М. Горки ихьӡ зху Аҟәатәи апедагогиатә институт аҭоурыхтә факультет. Уи даналша ашьҭахь 1966 шықәсазы дҭалеит Асовет Еидгыла Анаукақәа Ракадемиа мрагылараҭҵаара Аинститут аспирантура. Уи қәҿиарала даналга ашьҭахь Ари аҵараиурҭаҿ аус иуан 1969 инаркны 1988. В. Арӡынба хықәкыла иҭиҵааун имаҷу Азиа иадҳәалоу аҭоурыхи, акультуреи, урҭ ажәларқәа ирыдҳәалоу арелигиатә нцәахаҵарақәуеи, еиҳарак хаттааи хеттааи ирыдҳәалаз. 1985 шықәсазы адокторттә диссертациа ихьчеит, 1987 шықәсазы Асовет Еидгыла  Анаукақәа Ракадемиа  мрагылараҭҵаара Аинститут адеологиеи акультуреи рсектор  аиҳабыс аус иуан.  В. Арӡынба дравторуп 40 инареиҳаны анаукатә усумҭақәа, амонографиақәа «Ажәытәӡатәи Анатолиа аритуалқәеи амифқәеи» уахь иналаҵаны. 1988 шықәса инаркны 1999 шықәсанӡа В.Арӡынба  Д. И. Гәлиа ихьӡ зху Аԥсны аҭҵааратә институт дахагылан.   Иара убри ашықәсан иара Аԥснытәи АССР Иреиҳаӡоу Асовет адепутатс далырхит, 1989 шықәсазы – Асовет Еидгыла Иреиҳаӡоу Асовет адепутатс далырхит. Убраҟа иалагоит заԥхьаҟа ихьыԥшым аԥсуа ҳәынҭқарра ашьаҭакҩыс иҟалаша ауаҩы иполитикатә мҩа.

Аҟәа. Лаҵарамза  13, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Жәандәрыԥшь ақыҭан ишьақәдыргылеит Аԥсны Раԥхьатәи Ахада Владислав Арӡынба ибиуст.  Аскульптор – Аԥсны жәлар рсахьаҭыхҩы Витали Џьениа. Абаҟа аартра ацеремониа рхы аладырхәит Владислав Арӡынба иԥшәмаԥҳәыс Светлана Џьергьениа, аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ Џьансыхә Нанба, Гәдоуҭа араион ахада Валери Аҩӡба, Жәлар Реизара-Апарламент адепутатцәа, ақыҭақәа рхадацәа, ауаажәларра рхаҭарнакцәа.

Аҟәа. Лаҵарамза 13, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аҳәынҭқарра Ахада аинспекциатә хықәкы иманы Очамчыра ақалақь даҭааит. Иара ааигәа иҟалаз аԥшацәгьа иахҟьаны ааха зауз Кәартаа имҩала игылоу ауадарацәа змоу аҩнеихагыла аҭагылазаашьа даҭааны игәеиҭеит.

Очамчыра араион ахада Алхас Кациа Кәартаа имҩала игылоу ауадарацәа змоу аҩнеихагыла №34 абарҵақәа акыр ҵуеит рҭагылазаашьа уашәыраны иҟоуижьҭеи, уажәы иҟалаз амшцәгьа уи еиҳагьы иаруадаҩит ҳәа адырра ҟаиҵеит.

Шьаҭанкыла аргылара Аусбарҭа ахада Демир Гамисониа иажәақәа рыла, арҭ абарҵақәа реиҭашьақәыргыларазы ахарџьынҵа ҩы-шықәса раԥхьагьы еиқәыршәан.  

Ари аҩны аҿы инхо ауаа Аҳәынҭқарра Ахада иахь аҳәара ҟарҵеит рыҩны ахыбреи абарҵақәеи реиҭашьақәырыгылараҿы ацхыраара риҭарц азы.  

Кәартаа имҩала игылоу ауадарацәа змоу аҩнеихагыла №36 убасҵәҟьа аԥшацәгьа иахҟьаны ааха аиуит, ахыбра ахәҭак хнахит.

Бадра Гәынба, Очамчыраҟа аинспекциатә ҭаара аихшьаалақәа ҟаҵо, аԥшацәгьа иахҟьаны зхыбрақәа хнахыз аҩнқәа рхыԥхьаӡарала уахәаԥшуазар, Очамчыра аҭагылазаашьа Ҭҟәарчал иҟоу аасҭа еиӷьуп ҳәа иазгәеиҭеит.

Аҟәа. Лаҵарамза 13, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Арежиссиор Ибрагим Ҷкадуа идокументалтә фильм аӡыргара мҩаԥысит Аҟәа ақалақь, В.Г.Арӡынба ихьӡ зху Арратә Ахьӡ-Аԥша амузеи аҿы.

Афильм аҭыхраҿы адгылара ҟанаҵеит Ареспублика Аԥсны Раԥхьатәи Ахада В.Г.Арӡынба ихьӡ зху Афонд.

Арежиссиор Ибрагим Ҷкадуа, афильм азы атема алхра имариамыз хыдҵаны иҟалеит ҳәа иазгәеиҭеит.

«Сара сгәы иҭаскит еицырдыруаз аҵарауаҩ Владислав Арӡынба иаалырҟьаны аполитикаҿы ицәырҵра аамҭахәҭа сыхшыҩ азысышьҭырц. Аҭагылазаашьақәа убас ишаьақәгылеит, иара иналукааша политик дуны дҟалеит, анаҩс Аҳәынҭқарра Ахадас, адҵаҟаҵаҩ хадас», – ҳәа иҳәеит Ибрагим  Ҷкадуа.

Аҟәа. Лаҵарамза 13, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Иҟалаз амшцәгьа иахҟьаны Ҭҟәарчал араион аҿы ицәырҵыз апроблемақәа рыӡбаразы ҳамчқәеи ҳалшарақәеи зегьы азаҳкуеит, ҳәа Ҭҟәарчал аинспекциатә ҭаара аихшьаалақәа ҟаҵо иҳәеит Аҳәынҭқарра Ахада Бадра Гәынба.

«Иҵысыз аԥшацәгьа иахҟьаны Ҭҟәарчал ақалақь аҿы ауадарацәа змоу аҩнеихагылалақәак рхыбрақәа рыхнахит. Оперативла ақалақь ауааԥсыра ацхыраара рыҭара, ауадақәа аӡы рыҩнамдарц азы излауа ала ирласны ахыбрақәа реиҭашьақәыргылара азы адҵа ҟаҵан.

Аҟәа. Лаҵарамза 13, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Гәынба Бадреи Ахада Ихаҭыԥуаҩ Бигәаа Беслани иахьа Тҟәарчал ақалақь иаҭааит. Аҳәынҭқарра анапхгаҩцәа ақалақь иаҭааит ҩы-мчыбжьа раԥхьа иҟалаз   аԥша бааԥс ахҟьа-ԥҟьақәа раԥыхра шымҩаԥысуа агәаҭаразы.

Аҳәынҭқарра Ахада Ҭҟәарчала араион Ахадара ахыбраҿы ҩы-мчыбжьа раԥхьа иҟалаз   аԥша бааԥс ахҟьа-ԥҟьақәа раԥыхра иадҳәалоу азҵаарақәа рзы аилатәара мҩаԥигоит.   Лаҵарамза 1 – 2 ауха Ҭҟәарчал ақалақь аҿы аԥшасра ӷәӷәа ҟалеит.  

Аҟәа. Лаҵарамза 12, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Лаҵарамза 12, Баграт Шьынқәба иира Амш аҽны, Аԥснытәи аҳәынҭқарратә Университет аҿы иара ихьӡ зху аԥсуа бызшәа аҿиара Афонд апроект ҿыц – аԥсуа бызшәа ацифратә бжьыхаҵара аӡыргара мҩаԥысит.

Апроект  аԥсуа бызшәа абжьытә технологиақәа, ацҵақәеи аиҭагагақәеи ралагалара иазырхоуп.

Ари апроект аԥсуа бызшәа ацифратә еилазаара ахь аамҭарацәа зҵазкуа аинтеграциа ацҵара иазкуп. Хәы-шықәса инареиҳаны имҩаԥысуаз аҽадцалара зҭахыз аусура иалҵшәаны акыр зҵазкуаз алшҵшәа аарԥшхеит: 2024 шықәсазы аԥсуа бызшәа  Google Translate иалагалахеит.

Апроект ҿыц ахықәкы хада — аплатформа Common Voice ахархәарала  аԥсуа бызшәала ацәажәашьҭыбжь аудиоҭаҩрақәа иаарту абаза аԥҵара.  Уи ҳаԥхьаҟа иалнаршоит анеироҳақәеи еиуеиԥшым абжьытә цхыраагӡақәеи аԥсышәала рацәажәара, насгьы урҭ аԥсышәала аҭак ҟарҵо аҟаҵара.

Аҟәа. Лаҵарамза 10, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аҟәа ақалақь аҿы имҩаԥысит аҳәсеи ахацәеи ркомандақәа рыбжьара Аԥсны амилаҭтә напылампылтә чемпионатқәа рхыркәшара иазкыз аныҳәатә усмҩаԥгатә, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны аҿари аспорти русқәа рзы Аҳәынҭқарратә Еилакы.

Ахацәа ркомандақәа рыбжьароа аиааира агеит Пицундатәи акоманда «Кьиараз» (азыҟаҵаҩ Алеқсандр Арамиан). Аҩбатәи аҭыԥ агеит аҟәатәи «Спартак» (азыҟаҵаҩ Олег Лакрба), ахԥатәи аҭыԥ   – акоманда «Аҟәа («Сухум») (азыҟаҵаҩ  Зураб Маргиа).

Аҟәа. Лаҵарамза 10, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аҟәа ақалақь апрокуратура Аԥсны Аҳәынҭқарра Ашьаустә Закәанеидкыла ахәҭаҷ 217, ахәҭа 2, ахәҭаҷ  99, ахәҭа 2, апунктқәа «е», «ж» рыла иазԥхьагәаҭоу ацәгьоурақәа рҟазшьақәа рыла,  Аҩӡба Гарри ишьра инамаданы ашьаусеилыргара хацнаркит,  ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны апрокуратура Хада апресс-маҵзура.

Аҟәа. Лаҵарамза 12, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны ақыҭанхамҩа аминистрра ақыҭанхамҩа аҿиара ахықәкытә программа «Ақыҭанхамҩа аҿиара–2025» ала инагӡахо апроектқәа рыҭҵааразы аспециалистцәа русуратә гәыԥқәа аԥнаҵеит. Аекспертцәа апроектқәа ахәшьара рырҭоит араионқәа рыла.

2025 шықәсазы ақыҭанхамҩа аҿиаразы апрограмма анагӡаразы ареспубликатә биуџьеҭ аҟынтәи иазоужьхоит 150 млн. мааҭ.