Аҟәа. Хәажәкырамза 30, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Армавиртәи аҳәынҭқарратә арҵаҩратә Университет Аԥсны иаанартуеит  иаарту аҵарадырра Ацентр, ҳәа адырра ҟанаҵоит «Муниципальный вестник Армавира» аофициалтә саит.

Армавиртәи аҳәынҭқарратә арҵаҩратә Университет аделегациа Аҟәаҟа аусуратә визит  амҩаԥгара аҳәаақәа ирҭагӡаны Аԥсны аурыс бызшәала аҵареи аурыс бызшәа арҵареи рзы Иаарту аҵарадырра Ацентр аартра азы аилацәажәарақәа мҩаԥнагеит, ҳәа иазгәарҭеит иарбоу аҵараиурҭа аинформациатә политика азы аҟәша аҟны.

Аҟәа. Хәажәкырамза 30, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Иахьа имҩаԥысит Аԥсны Жәлар Реизара- Апарламент  Аҳәынҭқарра-зинтә политиказы аилак аилатәара. Уи мҩаԥигеит ахантәаҩы Дауҭ Хәытаба.

Аԥсны Жәлр Реизара-Апарламент аофициалтә саит иҟанаҵо адыррақәа рыла, Аилак аилатәара аҿы иахәаԥшит «Аԥсны Аҳәынҭқарраҟны атәым тәылауаа рзинтә ҭагылазаашьазы» Аԥсны Аҳәынҭқарра Азакәан аԥсахрақәа ралагалараз» азкәан апроект. Ара ирыдыргалеит анхаразы азиншәҟәы аҭаразы аҿҳәара ацҵара.

Ари азакәан апроект алацәажәара иалахәын Аԥсны Аҳәынҭқарратә миграциатә маҵзура аиҳабы    Рамин Габлаиа, уи ихаҭыԥуаҩ Виачеслав Бганба, Аҩныҵҟатәи аусқәа рминистрра ахаҭарнакцәа.

Иалацәажәеит иара убас «Ҭакԥхықәрала аԥстәқәа рзыҟазаашьазы» азакәан апроект. Уи адкылара аҭахны иҟазҵаз акәны иҟоуп аԥстәқәа рныҟәгареи рзыҟазаашьеи рзы аԥҟарақәа шьақәзыргыло азакәанԥҵаратә актқәа рыҟамзаара. 

Азаконопроект авторцәа аԥстәқәа ишрықәнагоу рзыҟазаашьеиԥш, иҟоу азинтә ҳәаақәҵара аусхк аҟны иҟоу агха ахарҭәаара алшоит ҳәа ирыԥхьаӡоит. 

Аҟәа. Хәажәкырамза 30, 2023и шықәса. Аԥсныпресс. Иахьа Аԥсны Жәлар Реизара- Апарламент аҟны имҩаԥысит Ҭемыр Шергелиа хантәаҩра ззиуаз атәылахьчареи амилаҭтә шәарҭадареи рзы Аилак инарҭбаау аилатәара.

Аилак аилатәара иалахәын Апарламент аҟны иҟоу Аҳәынҭқарра Ахада ихаҭарнак, аиустициа аминистр Анри Барцыц, аҩныҵҟатәи аусқәа рминистр Вальтер Быҭәба, ари аусбарҭа егьырҭ аусзуҩцәа. Аилатәара иалахәыз Аԥсны арҩышьыгатә маҭәашьарқәа рыларҵәареи рыдкылареи инарымаданы иҟоу аоперативтә ҭагылазаашьа иадҳәалоу азҵаарақәа, ари аусхк аҟны аус зуа азакәанԥҵара анагӡашьа ирылацәажәеит.

Аҟәа. Хәажәкырамза 28, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Иахьа Аԥсны Жәлар Реизара- Апарламент аҟны имҩаԥысит Жәларбжьаратәии апарламентбжьаратәи еимадарақәеи аџьынџьуаа рымадареи рзы Аилаки Аекономикатә политикеи, ареформақәеи, аинформациатә технологиқәеи рзы Аилаки инарҭбаау реилатәара.

Уи иалахәын Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа, Апарламент Аиҳабы Ашәба Лаша, Апарламент адепутатцәа реиҳараҩык.

Аилатәара В. Г. Арӡынба ихьӡ зху Жәларбжьаратәи аҳаиртә баӷәаза «Аҟәа» аусура ахацыркреи уи анаҩстәи аусуреи ирызку урыстәылатәи аиуристтә хаҿы инаигӡо аинвестициатә проект азы Аԥсны Аиҳабыреи Урыстәылатәи Афедерациа Аиҳабыреи рыбжьара Аиқәшаҳаҭра апроект алацәажәара иазкын. .

Аилацәажәара иалахәын атәыла аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, аекономика аминистр Кристина Озган, уи лхаҭыԥуаҩ Ҭемраз Амқәаб, Жәлар Реизара-Апарламент аҟны Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада ихаҭарнак, аиустициа аминистр Анри Барцыц, Ахада Иадминистрациа Анапхгаҩы Џьансыхә Нанба, Ахада Иусбарҭа аҳәынҭқарра-зинтә ҟәша аиҳабы Наҭела Ломиа.

Аҟәа. Хәажәкырамза 28, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Актәи аԥсуа медицинатә форум аусура иалагоит мшаԥымза 24 рзы. Ари аусмҩаԥгатә аиҿкаара иазкны хәажәкырамза  28 рзы атәыла агәабзиарахьчара Аминистрра аҟны аминистр Едуард Быҭәба ихантаҩрала имҩаԥысыз аусуратә еилатәара. Аусмҩаԥгатә аиҿкаара рхахьы иргеит – Аԥсны агәабзиарахьчара Аминистрра, Аԥсны ареабилитологцәа Рассоциациа, Зҭакԥхықәра Ҳәаақәҵоу Аилазаара «Урыстәылатәи амедицинатә еилазаара» (УА).

Едуард Быҭәба ишазгәеиҭаз ала, афорум ахықәкы хадақәа иреиуоуп агәабзиарахьчара анапхгараҭара аусбарҭақәа рхаҭарнакцәеи аус зуа аҳақьымцәеи агәабзиарахьчара асистема апрофильтә специалистцәеи аекперт-аналитикцәеи азиндырҩцәеи амедицинатә цхыраара аҭара иадҳәалоу актуалра злоу апроблемақәа рылацәажәареи аӡбамҭақәа рыдкылареи рзы плошьадкак аҿы реидкылара.

Аҟәа. Хәажәкырамза 28, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аминистрцәа Реилазаара Аԥсны абиуџьеҭнҭыҵтәи афондқәа фба рбиуџьеҭқәа рынагӡара азы аҳасабырбақәа шьақәнарӷәӷәеит. Зыӡбахә ҳамоу Аԥсны Атәанчаҩратә фонд, ихымԥадатәиу амедицинатә бгаԥса Афонд, арепатриациа Афонд, 1992-1993шш. Аԥсны жәлар рџьынџьтәылатәи еибашьра аинвалидцәа рҳәынҭқарратә биуџьеҭнҭыҵтәи Афонд, асоциалтә бгаԥсеи аџьа ахьчареи Рфонд, Амҩатә Фонд.

Атәанчаҩратә Фонд ахашәалахәқәа иҳаҩсыз ашықәс азы 1 362 397,7 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡон, аныхтәқәа  – 1 295 861,6 нызықь мааҭ аҟынӡа. Ажьырныҳәамза 1, 2023 шықәсазы Афонд аҿы иаанханы иҟаз аԥаратә хархәагақәа рцәынха – 83 654,2 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡон.  

Ихымԥадатәиу амедицинатә бгаԥса Афонд ахашәалахәқәа –  54 490,0 нызықь мааҭ, аныхтәқәа  – 55 311,5 нызықь мааҭ;  Ажьырныҳәамза 1, 2023 шықәсазы Афонд аҿы иаанханы иҟаз аԥаратә хархәагақәа рцәынха –1 917,7 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡоит.

Арепатриациа Афонд ахашәалахәқәа – 211 459,8 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡа инаӡон, аныхтәқәа – 165 652,2 нызықь мааҭ; Ажьырныҳәамза 1, 2023 шықәсазы Афонд аҿы иаанханы иҟаз аԥаратә хархәагақәа рцәынха –162 900,4 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡон.  

1992-1993шш. Аԥсны жәлар рџьынџьтәылатәи еибашьра аинвалидцәа рҳәынҭқарратә биуџьеҭнҭыҵтәи Афонд ахашәалахәқәа – 165 414,0 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡон, аныхтәқәа - 163 577,4 нызықь мааҭ, ажьырныҳәамза 1, 2023 шықәсазы Афонд аҿы иаанханы иҟаз аԥаратә хархәагақәа рцәынха  –  18 265,6 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡон.

Асоциалтә бгаԥсеи аџьа ахьчареи Рфонд ахашәалахәқәа –  146 191,5 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡон, аныхтәқәа  – 113 723,7 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡон, ажьырныҳәамза 1, 2023 шықәсазы Афонд аҿы иаанханы иҟаз аԥаратә хархәагақәа рцәынха  –   46 242,9 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡон.

Амҩатә Фонд ахашәалахәқәа – 95 363,5 нызықь мааҭ, аныхтәқәа – 102 832,1 нызықь мааҭ, ажьырныҳәамза 1, 2023 шықәсазы Афонд аҿы иаанханы иҟаз аԥаратә хархәагақәа рцәынха  –  5 364,7 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡон.  

Атәыла аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб Атәанчаҩратә Фонди асоциалтә бгаԥсеи аџьа ахьчареи Рфонди русура бзианы ишынарыгӡаз азгәеиҭеит.

Атәанчаҩратә Фонд ахантәаҩы Денис Гәылариа  иахьатәи амш азы Афонд ауал амам ҳәа иазгәеиҭеит.

«Иахьатәи амш азы ҳара раионк ауп зфинанстәра мҩаԥаамгац, аха ҳазҭоу амчыбжь нҵәаанӡа уаагьы иахәҭоу ашәатәқәа зегьы ҟаҵахоит. Хы-шықәса рыла Афонд ахь алагалақәа 300 млн - 400 млн. мааҭ рыла иазҳаит. Сынтәа ҳара иара убри арежим ала аус аауеит, хымз рыла  40 млн рҟынӡа еихьӡарыла ҳаауеит», –  ҳәа иҳәеит иара.

Аҟәа. Хәажәкырамза 28, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аминистрцәа Реилазаара 2022 шықәсазы ареспубликатә биуџьеҭ анагӡара азы аҳасабырба шьақәнарӷәӷәеит.

Аусшәҟәы адгалара мҩаԥигеит аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, афинансқәа рминистр Владимир Делба.

2022 шықәсазы Аԥсны Аҳәынҭқарратә биуџьеҭ ахашәалахәытә хәҭа 13 736 931,1 нызықь мааҭ рҟынӡа инагӡахеит, аныхтә хәҭа 13 338 398,8 нызықь мааҭ рҟынӡа инагӡоуп. Аҳәынҭқарратә биуџьеҭ анагӡара иалҵшәаны иҟалаз апрофицит  398 532,3 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡеит.  

2022 шықәсазы ареспубликатә биуџьеҭ анагӡара ахашәалахәытә хәҭа 10 654 101,4 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡоит, аныхтә хәҭа ала - 10 438 198,1 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡоит, апрофицит   -  215 903,3 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡоит. 

Афинансқәа рминистр иажәақәа рыла, абар шьҭа ҩы-шықәса инеиԥынкылны аҳәынҭқарратә биуџьеҭ апрофицит ацны инагӡахоит. «2022 шықәсазы ишьақәгылаз апрофицит 398,5 млн. мааҭ рҟынӡа инаӡеит. Акыр шықәса раахыс раԥхьаӡа акәны  2022 шықәсазы ҳара абиуџьеҭ ахашәалахәытә хәҭа  анагӡара аҩаӡара 110% рҟынӡа инаӡартә еиԥш аҟаҵара ҳалшеит», - ҳәа иазгәеиҭеит Владимир Делба.  

Ахатәы лагалақәа рҟынтәи ишьақәгыло ахашәалахәқәа, 2022 шықәсазы 4 947 882,6 нызықь мааҭ, даҽакала иуҳәозар,  122,0 % рҟынӡа инаӡеит. 2022 шықәсазы ахатәы хашәалахәқәа 2021 шықәсазы аиԥш-зеиԥшу аамҭахәҭа иаҿырԥшны уахәаԥшуазар,   878 987,3 нызықь мааҭ рыла еиҳахеит.  

«Уаанӡа еиԥш уажәгьы, абиуџьеҭ алагалақәа аиҳара алазгало хылаԥшырҭаны иҟоуп ашәахтәқәеи аизгақәеи рзы Аминистрра. Уи алагала ашәагаа азеиԥш хатәы хашәалахәқәа рҟынтәи 53,4% рҟынӡа инаӡоит.  Аҳәынҭқарратә ҳазылхратә Еилакы - 37,7%, аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра –  1,7%. Аҳасабырба алацәажәараан арҭ Ахылаԥшырҭақәа хԥа 93% рҟынӡа ареспублика ахатәы хашәалахәқәа шьақәдыргылоит», - ҳәа инаҵшьны иазгәеиҭеит Владимир Делба.

2022 шықәсазы азеиԥшҳәынҭқарратә зҵаарақәа рыӡбаразы ахарџь  1 883 016,1  нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡеит (97,1 %). Урҭ рахьынтә:

– азакәанԥҵаратә мчра  аусбарҭақәа русура азы – 62 099,6 нызықь мааҭ, мамзаргьы даҽакала иуҳәозар, 100,0 %;

– анагӡаратә мчра аусбарҭақәа русура азы – 178 793,3 нызықь мааҭ, даҽакала иуҳәозар 97,3 %;

 – аӡбаратә система аусура азы – 200 643,6 нызықь мааҭ, даҽакала иуҳәозар 93,1 %;

– афинанстә, ашәахтә, аҳазылхратә усбарҭақәа русура азы - 392 947,9 нызықь мааҭ, даҽакала иуҳәозар  99,4 %;

– жәларбжьаратәи аусура азы – 99 167,3 нызықь мааҭ, даҽакала иуҳәозар 98,0 %;

– аҳәынҭқарратә уал ашәара азы – 31 827,8 нызықь мааҭ, даҽакала иуҳәозар т 96,2 %., 

 - арезервтә фондқәа рзы – 608 811,4 нызықь мааҭ, даҽакала иуҳәозар 100,0 %, Аҳәынҭқарра Ахада ирезервтә фондгьы уахь иналаҵаны – 508 898,6 нызықь мааҭ;

Аԥсны аминистрцәа Реилазаара арезервтә фонд – 99 912,8 нызықь мааҭ.

Аҳәынҭқарра Ахада ирезертә фонд ахарџь ала  2022-тәи ашықәс азы аԥсабаратә цәырҵра бааԥсқәа рыԥхьырҟәҟәаареи ахҟьаԥҟьақәа рықәгареи рзы иныхын 295 195,5 нызықь мааҭ, урҭ рахьынтә ауадаҩра иақәшәаз атәылауаа (1243 ҩык) аматериалтә цхыраара рыҭара азы 166 531,4 нызықь мааҭ, аиҭашьақәыргылара-ргыларатә усурақәа рымҩаԥгара азы 128 664,1 нызықь мааҭ.

2022 шықәазы хықәкылатәи аматериалтә цхыраара рыҭан  1924 – ҩык атәылауаа. Уи азеиԥш еицҵалыҵ 223 642,8 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡоит. 2022 шықәсазы аминистрцәа Реилазаара арезервтә фонд аҟынтәи аиҭашьақәыргылара-ргыларатә усурақәа рымҩаԥгара азы иазоужьыз аԥаратә хархәагақәа рзеиԥш еицҵалыҵ 67 119,9 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡоит.  34 инарзынаԥшуа аобиектқәа рреконструкциеи реиҭашьақәыргылареи рфинанстәра мҩаԥган.

Амилаҭтә шәарҭадареи азинхьчаратә усура аиҿкаареи рзы ахарџьқәа 1 786 721,0 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡеит.  (93,3 %). 

Амилаҭтә економика азы иазоужьуп 2 382 383,9 нызықь мааҭ. (88,6 %).

Аҵарадырра азы ахарџь 488 482,0 нызықь мааҭ рҟынӡа инаӡоит  (94,1 %), агәабзиарахьчара азы -  1 045 219,3 нызықь мааҭ (99,4 %), акультуре аҟазреи амасатә информациа ахархәагақәеи  рзы - 318 538,1 нызықь мааҭ (98,4 %), абҩарҵәыра, аспорт, аҿартә политика азы - 70 822,3 нызықь мааҭ (95,1 %),  асоциалтә политика азы – 287 786,0 нызықь мааҭ (94,8 %).

Атәыла абиуџьеҭ анагӡара азы аҳасабырба алацәажәараан аԥыза-министр иәаҭыԥуаҩ, аекономика аминистр Кристина Озган, 2022  шықәсазы абиуџьеҭ арбагақәа еиҳа идуны иҟоуп ҳәа иазгәалҭеит.

«Агәра ганы сыҟоуп 2023 шықәсазы ас еиԥш атемпи адинамикеи ишацҵахо», –  ҳәа илҳәеит лара.

Аҟәа. Хәажәкырамза 28, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Хәажәкырамза 23 рзы Аԥсныҟа иааит раԥхьатәи аконтеинертә дәыӷба. Авагонеиԥшьыра рыдыркылеит аихамҩатә станциа «Аҟәа» аҿы.   

Ари аҩыза ахҭыс Аԥсны аихамҩа аҭоурых аҿы раԥхьаӡа акәны иҟалеит.

Аԥсны Аихамҩа анапхгараҭара ас еиԥш апроект ахацыркра азы аӡбамҭа аднакылеит аидарамҩангарақәа реизырҳара хықәкыс иҟаҵаны.

Иааз авагонеиԥшьыра аҿы иҟоуп 62 контеинер, урҭ ирҭоу аидара акапан 2700 тонн рҟынӡа инаӡоит.  

Аҟәа. Хәажәкырамза 28, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Амҩаҿы аныҟәара ашәарҭадара ашьақәыргылара, аиҳарак аԥстәбарақәеи ааха ӷәӷәақәа раиуреи зцу амҩатә машәыртә хҭысқәа рхыԥхьаӡара армаҷра аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра аусура ихадоу ахырхарҭақәа иреиуоуп, убри аҟнытә уи Ахылаԥшырҭа анапхгараҭара ҷыдала ахылаԥшра анаҭоит, ҳәа аҩаша, хәажәкырамза 28 рзы Аҳәынҭқарратә автоинспекциа ақалақьтәии араионтәии аҟәшеиҵақәа рнапхгаҩцәеи аинспекторцәеи алархәны имҩаԥигаз аусуратә еилатәара аҿы иазгәеиҭеит    аҩныҵҟатәи аусқәа рминистр ихаҭыԥуаҩ Беслан Ҷкадуа.  

Арбагақәа реиӷьтәра шыҟоугьы, Беслан Ҷкадуа иажәақәа рыла, «иҟоу аҭагылазаашьа уаанӡа еиԥш уажәгьы имариам, иарбоу ахырхарҭала анаҩсгьы аусура аҭахуп».

Аинспекторцәа рҿаԥхьа  автомашьына арныҟәцара азы азин аршаҳаҭга амхрагьы уахь иналаҵаны, азинеилагаҩцәа рганахьала, азакәанԥҵара инақәыршәаны ахьырхәратә усмҩаԥгатәқәа рынагӡара хықәкыс иҟаҵаны, раԥхьатәи аилагарақәеи анаҩстәи аилагарақәеи релектронтә реестр излауа ала ахархәара азы адҵа ықәыргылан.

Аҟәа. Хәажәкырамза 29, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Хәажәкырамза 27 рзы Аҳәынҭқарратә ҳазылхратә Еилакы аҳазылхратә ԥыԥшырҭа «Ԥсоу» аконтрабати аҳазылхратә зинеилагарақәеи рзы аҟәша аусзуҩцәеи аҩныҵҟтәи аусқәа Рминистрра анаркотикатә маҭәашьарқәа реикәыршара аҿагылара аҟәша аусзуҩцәеи Аужьҭра-гәаҭаратә Ԥыԥшырҭа «Ԥсоу», «Импорт» ахырхарҭа ала аҳазылхратә гәаҭареи амашьына лассқәа ррежими рзона иахьаҵанакуа автомашьына ааныркылеит. Амашьына агәаҭараан ирыԥшааит иагьрымырхит аполиетилентә еилаҳәараки 1000 мааҭ ицо акупиура ала аилаҳәараки. Урҭ рыҩныҵҟа иҟан аххыраԥшра змоу амаҭәашьар. Иара убас ирыԥшааит  4 ҭрак ирҭаз (40 таблетка) «нейронтин» ҳәа изышьҭоу ахәшә.