Аҟәа. Абҵарамза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Аҳәынҭқарра Ахада Идҵа инақәыршәаны, Аԥсуа литература ашьаҭаркҩы Дырмит Гәлиа диижьҭеи 150 шықәса аҵреи раԥхьатәи аԥсуа газеҭ «Аԥсны» 105 шықәса ахыҵреи азгәаҭаразы аҳәынҭқарратә комиссиа аԥҵоуп, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аҳәынҭқарра Ахада ипресс-маҵзура.  

Аҟәа. Абҵарамза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Абҵарамза 21 ауха аҳәынҭқарратә дача «Афон Ҿыц» амазара гәҭакыла аԥхасҭа аҭаа азы ауеилыгара хацыркуп. Гәдоуҭа араион аҩныҵҟатәи аусқәа Рыҟәша заанаҵтәи аусеилыргара аусбарҭа аусзуҩцәа ашаҳаҭцәеи ахҭыгәлаҩцәеи рҿахәы рҿырхуеит. Ацәгьара зуз ҳәа зыгәҩара рымоу ҳәа аӡәгьы даанкылаӡам, ҳәа адырра ҟанаҵоит атәыла аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра апресс-маҵзура.  

Аҟәа. Абҵарамза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Апрокуратура Хада аусеилыргаратә Усбарҭа  2011 шықәса, ԥхынгәымза 5 рзы Гагра араион Бзыԥҭа аҳаблан иҟалаз Раули Валеиан-иԥа Цоцориа ишьразы ашьаус амҩаԥгара арҿыцит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны Апрокуратура Хада аофициалтә саит.

Абҵарамза 17, 2023 шықәсазы Гәдоуҭа араион аҩныҵҟатәи аусқәа Русбарҭа аусзуҩцәа  дааныркылеит аусеилыргара аҳәаақәа ирҭагӡаны 2011 шықәса раахыс изышьҭаз, 1981 шықәсазы ииз  Сақаниа Рудольф Рудик-иԥа.

Аҟәа. Абҵарамза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Абҵарамза 21, 2023 шықәсазы Аҟәатәи ақалақьтә Ӡбарҭа Аԥсны Ашьаустә Закәанеидкыла ахәҭаҷ 224, ахәҭа 3, апункт «в» иазԥхьагәанаҭо ашьаус еилырганы, Урыстәылатәи Афедерациа атәылауаҩ, 1975 шықәсазы ииз Козиев Борис Виктор-иԥа иганахьала  ахарадҵатә зыӡба аднакылеит, - ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны апрокуратура Хада аофициалтә саит.

Заанаҵтәи аусеилыргара аусбарҭа ала Борис Козиев зыкапан 16,531 грамм рҟынӡа инаӡо анаркотикатә маҭәашьар  «метадон»  анаҩс аҭиразы агәҭакы иманы, изакәанымкәа аахәара, аҵәахра, аиагара азы дыгәҩаран, ахарагьы  идҵан.

Аҟәа. Абҵарамза 25, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны иаԥҵахоит адыррақәа аус рыдуларазы Амилаҭтә Центр.

Аимадареи амассатә коммуникациақәеи ацифратә ҿиареи рзы Ареспублика Аԥсны аҳәынҭқарратә Еилакы ахантәаҩы ихаҭыԥуаҩ Зураб Џьынџьал «Аԥсныпресс» акорреспондент диҿцәажәо адыррақәа аус рыдуларазы иаку амилаҭтә Центр аԥҵара атәы далацәажәеит.   Иара ишазгәеиҭаз ала, ари хышықәса рыҩныҵҟа еиқәыршәаз аҳәынҭқарратә программа ауп. Уи аҳәаақәа ирҭагӡаны Аԥсны аинформациатә ресурсқәа зегьы еидкылахоит.  Иара 2021 шықәсазы атәыла аминистрцәа Реилазаара аҿы ишьақәырӷәӷәан, аха анагӡара иалагеит 2022 шықәсазы.

«Иаԥҵахоит иҿыцу ацифратә компетенциақәа реиҿкаара азы иҿыцу аструктура. Зынӡа иҿыцӡоу ашаблонқәа, атәылатә иницитивақәа рыҿиара азы иҿыцу апарадигмақәа аԥызҵо аструктура. Аԥсны иахьа ацифратә технологиақәа рыда хәарҭа аманы иҟам. Ҳара ҳаамҭазтәи атехнологиақәеи аҳәынҭқарра аҩныҵҟатәи аструктура ашьақәгылареи анапхгараҭареи ахылаԥшра аҭареи, уҳәа рганахьала иарбоу атехнологиақәа рхархәара иадҳәаланы иҳамоу аҵыхәтәантәи аихьӡарақәеи радыԥхьаларада  реалла ареформақәа ҳзымҩаԥгаӡом», – ҳәа иҳәеит Зураб Џьынџьал.

Аҟәа. Абҵарамза 26, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Иҷыдоу аҭагылазаашьақәа рзы Аминистрра Донбас иҭахаз ҩыџьа Аԥсны атәылауаа рыԥсыбаҩ аагара еиҿнакаауеит.

«Аԥсны Иҷыдоу аҭагылазаашьақәа рзы Аминистрра аусзуҩцәеи, Ахылаԥшырҭа ахада, аинрал- леитенант Лев Кәыҵниеи иҷыдоу арратә операциа иалахәыз, Донбасс ахақәиҭтәразы иҭахаз ҩыџьа ҳџьынџьуаа рыԥсыбаҩ рыԥсадгьыл ахь аагара азы Донбасҟа амҩа иқәлеит», – ҳәа адырра ҟанаҵоит Иҷыдоу аҭагылазаашьақәа рзы Аминистрра апресс-маҵзура.

Аҟәа. Абҵараза 26, 2022 шықәса. Аԥсныпресс.  Абҵарамза 26 – Аԥсны Аконституциа Амш ауп.  29 шықәса раԥхьа, 1994 шықәса, абҵара 26 рзы Аԥсны Аҳәынҭқарра Иреиҳаӡоу Асовет аилатәара 12-тәи ааԥхьара иаднакылеит, 1999 шықәса жьҭаарамза 3 рзы жәларзегьтәи бжьыҭиирала иақәшаҳаҭхеит. «Ҳарҭ, Аԥсныжәлар, ҳхатәҳәаақәҵаратә зин аԥсҭазаара иаларҵәо, жәлары зегьы рзы насыԥла аԥсҭазаареи аҩнуҵҟатә гәҭынчреи ҳарзықәԥо, ауаҩытәыҩса изинқәеи, ихақәиҭрақәеи, ауаажәларратә ҳәоуеиқәшәареи шьақәырӷәӷәо, гәеизҳарала ирылаҳҳәоит, егьышьақәҳаргылоит Аԥсны Аҳәынҭқарра Аконституциа»,  абас иаҳәоит Аконституциа алагамҭа аҿы.

Абҵарамза 26 Аԥсны аныҳәамшны иԥхьаӡоуп.   29 шықәса ирылагӡаны атәыла ихадоу азакәан аиҭакрақәак алагалан –  жьҭаарамза 3, 1999 ш., мшаԥымза 30, 2014 ш., жәабранмза 3, 2016 ш., хәажәкырамза   29, 2016 ш.

Жьҭаарамза 3, 1999 шықәсазы имҩаԥгаз ареферендума аан аӡбаҩцәа рҽымԥсахра азы аԥҟара алган. Убри аамҭа инаркны аӡбаҩцәа хәы-шықәса аҽҳәара рыманы иалырхуа иалагеит.

Мшаԥымза 30, 2014 шықәсазы Аҳәынҭқарра Ахада Алеқсандр Анқәаб ареспублика  аӡбаратә система аҿиара иҿыцу ахырхарҭа азҭаз «Аӡбаратә мчреи Аԥсны Аҳәынҭқарра Аконституциа аиҭахәаԥшразы иҿыцу аԥҟарақәа рзы» «Аԥсны Аҳәынҭқарра Аконституциа аиҭакрақәа ралагалара азы» Аконституциатә закәан инапы аҵаиҩит. Атәыла иаку аӡбаратә система иалагалаз Аԥсны Аҳәынҭқарра Аконституциатә ӡбарҭа аԥҵан.

Аиҭакра алагалан иара убас Аԥсны Аҳәынҭқарра Иреиҳаӡоу Аӡбарҭа азинмчқәагьы, аӡбаҩцәа рзинмчы аҽҳәара иацҵахеит (5 шықәса инаркны 10 шықәса рҟынӡа),  ақәратә ценз иацҵан (27 шықәсантәи 30 шықәсанӡа – актәи аинстанциа аӡбаҩцәа рзы, 35  шықәса рҟынӡа – Иреиҳаӡоу аӡбарҭеи Абжьаҟазаратә ӡбарҭеи рыӡбаҩцәа рзы), иара убас Иреиҳаӡоу аӡбарҭеи Абжьаҟазаратә ӡбарҭеи рыӡбаҩцәа рзы аусура аџьашықәс –  5 шықәса рҟынтәи 10 шықәса рҟынӡа иацҵахеит.    

Аконституциатә ӡбарҭа аӡбаҩцәа ракәзар – Аконституциатә ӡбарҭа аӡбаҩыс иҟалар алшоит 40-шықәса зхыҵхьоу,  иреиҳау азиндырратә ҵарадырра змоу, азиндырра азанааҭ ала зусуратә џьашықәс 15 шықәса иреиҵам Аԥсны атәылауаа. Аконституциатә ӡбарҭа аӡбаҩцәа 15 шықәса аҽҳәара рыманы иалххоит.

Аԥсны Жәлар Реизара-Апарламент азинмчқәа рзы ахәҭаҷ 47 иалхын апункт 6: «Аԥсны Аконституциеи Аԥсны Аҳәынҭқарра азакәанқәеи реилыркаара мҩаԥнагоит». Аконституциа аилыркаара Аконституциа аилыркааҭара Аконституциатә ӡбарҭа ахь ииагоуп. Азакәанқәа реилыркаараҭара акәзар, ари азҵаара аартны иаанхеит.

Ишьақәырӷәӷәан Аконституциа аиҭахәаԥшра иҿыцу аԥҟара, убри аан ҷыдала иазгәаҭан, «Аԥсны Аҳәынҭқарра Аконституциа аиҭахәаԥшреи аиҭакрақәа ралагалареи залыршахом,  Аконституциа аиҭахәаԥшреи аиҭакрақәа ралагалареи ауаҩи атәылауаҩи изинқәеи ихақәиҭреи рырмаҷра азԥхьагәанаҭозар;  Аԥсны Аҳәынҭқарра атерриториалтә акзаара аилагареи ахьыԥшымра аԥыхреи азԥхьагәанаҭозар; урҭ ажәлармчра апринцип иаҿагылозар, амчрақәа реиқәшареи адгьыли егьырҭ аԥсабаратә ресурсқәеи ахатәразы аҳәынҭқарратә форма аиҭакреи, иара убас Аԥсны аҳәынҭқарратә бызшәа астатус аԥсахреи иазырхазар»  (ахәҭаҷ 83, апункт 5).

Аҟәа. Абҵарамза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Ахәаша, абҵарамза 24 рзы, Самсон Иасон-иԥа Ҷанба ихьӡ зху Аԥснытәи аҳәынҭқаратә драматә театр аҿы Аԥсны ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла 90-шықәса ахыҵра иазку афотоцәыргақәҵа аатит.

Иара уааҵәҟьа И.Г.Папасқьыр ихьӡ зху Амилаҭтә библиотека ала еиҿкаахеит  аԥсуа шәҟәыҩҩцәа ржәытә ҭыжьымҭақәа рыла еиқәыршәоу ашәҟәқәа ркәакь.

Аԥсны ашәҟәыҩцәа Реидгыла ахантәаҩы Вахтанг Абҳазоу ацәыргақәҵа аартуа, еизаз зегьы Аидгыла аиубилеи рыдиныҳәалеит.

«Ари ацәыргақәҵа аҿы иахьа ицәыргақәҵоуп 90 шықәса рыҩныҵҟа Аԥсны алитературатә ԥсҭазаара зныԥшуа афотосахьақәа.  Ҳиубилеи аламҭалазы ҳара иҭҳажьит афотоальбом, уи изҭаху зегьы ҳамҭас иргар алшоит», - ҳәа иҳәеит иара.

Вахтанг Абҳазоу иажәақәа рыла, ашәҟәыҩҩцәа Реидгылеи аҳҭнықалақь Ахадареи русеицура аҳәаақәа ирҭагӡаны, Аҟәатәи ашколқәа фба рҿы иаартуп аԥсуа литература акружокқәа.  

«Ари даара акыр зҵазкуа, хра злоу усуп. Акружокқәа ахәыҷқәа рырҿиаратә лшарақәа рцәыргареи ашәҟәыԥхьара абзиабара рылааӡареи, иара убас аԥсуа литература аганахьала ирымоу адыррақәа рырҭбаареи алнаршоит», - ҳәа иҳәеит иара.

Аҟәа. Абҵарамза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Абҵарамза 22 рзы иԥсҭазаара далҵит Аԥсны зҽаԥсазтәыз аҟазара аусзуҩ Раули Шьакаиа.  

«Раули Гьаргь-иԥа Шьакаиа Ҭҟәарчал ақалақь аҿы амузыкатә школ активра злаз анапхгаҩыс дыҟан. 20 шықәса инареиҳаны еиҵагыло аҿар реиҵааӡара иазикит. Аусуралшара, аамсҭашәара, агәацԥыҳәара, аус арҿиаратә знеишьа, иҿыцу, еиӷьу аԥшаара, аҵаҩцәа зегьы ҳаҭырқәҵаралы рызнеира – абарҭ, зеиӷьаҟам аҟазшьақәа рыла далукаауан Раули Гьаргь-иԥа», - ҳәа иазгәаҭоуп Аԥсны акультура Аминистрра иҟанаҵаз адышшылара аҿы.

 ­­­___

Раули Гьаргь-иԥа Шьакаиа диит нанҳәамза 22, 1945 шықәсазы.

1975 – 1990 шш. Ҭҟәарчалтәи амузыкатә школ адиректорс аус иуан.  

1988-1989 шш.  Ҭҟәарчалтәи ақалақьтә анагӡаратә комитет акультура аҟәша анапхгаҩыс аус иуан.

1990 - 1992 шш. – Аҟәатәи амузыкатә школ №5 адиректор, 1993 – 2022 шш. – Аҟәатәи амузыкатә школ №2 адиректорс аус иуан.  

Аҟәа. Абҵарамза 24, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Ҭемыр Лакербаиа Аԥсны адомино Афедерациа изаамҭанытәиим аҳасабырба-алхратә конференциа аҿы Афедерациа апрезидентс далырхит. Уаанӡа ари амаҵураҭыԥ дахагылан Аслан Бганба, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны аҿари аспорти русқәа рзы аҳәынҭқарратә Еилакы аофициалтә саит.

Аконференциа мҩаԥысит абҵарамза 23 рзы Аҟәа ақалақь аҿы.