Аҟәа. Нанҳәамза 22, 2023 шықәса . Аԥсныпресс. Атуризм Аминистрра аусзуҩцәеи амилициа аусзуҩцәеи Аԥсны аекскурсиамҩаԥгаҩцәа Рассрциациа ацхыраарала илегалым аекскурсиамҩаԥгаҩцәа раарԥшра иазкны анҭыҵтәи ареидтә гәаҭаратә усмҩаԥгатәқәа ҩаԥысуеит.

Аԥсны иҟоуп аусуразы алицензиа змоу 500-ҩык инарзынаԥшуа аекскурсиамҩаԥгаҩцәа. Урҭ атуризм Аминистрра аҿы ҷыдала  аҽазыҟаҵаратә курсқәа ирхысит, насгьы иааиԥмырҟьаӡакәа рзанааҭтә дырра аҩаӡара ашьҭыхра иазкны ауснагӡатәқәа ирхысуеит. Аха иҟоу илегалым аекскурсиамҩаԥгаҩцәагьы, урҭ аусура иаԥырхагоуп, Аԥсны аҭоурыхгьы еицакны аԥсшьаҩцәа ирызнаргоит.

Ареидтә усмҩаԥгатәқәа есымчыбжьы ареспубликатә трасса аучасткақәа зегьы рҿы имҩаԥысуеит. Нанҳәамза 21 рзы Гагра араион иахьаҵанакуа ареидтә умҩаԥгатә мҩаԥган. Уи иалҵшәаны илҩаан илегалым аекскурсиатә усура амҩаԥгаразы 2 ԥкаанҵак.

Ареид напхгара азиуеит атуризм аминистр Ҭеимураз Хьишба.

Ашықәс алагара инаркны зынӡа иаарԥшын 31-ҩык илегалым аекскурсиамҩаԥгаҩцәа.Дара зегьы Урыстәылатәи Афедерациа атәылауаа роуп, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны атуризм Аминистрра апресс-маҵзура. 

Аҟәа. Нанҳәамза 22, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Нанҳәамза 26 рзы Аԥсны иазгәарҭоит Ахьыԥшымра Жәларбжьаратәи азхаҵара Амшныҳәа.  

Асааҭ 10:00 рзы – Ахьӡ-Аԥша апарк аҿы иҟоу 1992 – 1993 шш. Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьра аҿы иҭахаз афырхацәа Рмемориал амҵан ашәҭ шьыҵәрақәа рышьҭаҵара ацеремониа мҩаԥысуеит.

Асааҭ 11:30 рзы  – Аҟәа араион, Алада Ешыра ақыҭан  Аԥсны Раԥхьатәи Ахада Владислав Арӡынба анышә дахьамадоу ашәҭ шьыҵәрақәа рышьҭаҵара ацеремониа мҩаԥысуеит.

Асааҭ  12:45 рзы – Џьгьиарда ақыҭан Аԥсны Аҩбатәи Ахада Сергеи Багаԥшь анышә дахьамадоу ашәҭ шьыҵәрақәа рышьҭаҵара ацеремониа ҩаԥгахоит.

Асааҭ 18:00 рзы – Аминистрцәа Реилазаара аконференц-зал аҿы имҩаԥгахоит Аԥны ахьыԥшымра Жәларбжьаратәи азхаҵара Амш иазку аныҳәтә усмҩаԥгатә.

Асааҭ 19.30 рзы – Амҳаџьыраа Рыԥшаҳәа, Б.ШШьынқәаба ихьӡ зху апарк аҿы Урыстәылатәи Афедерациа ала Аԥсны ахьыԥшымра азхаҵара ҟалеижьҭеи 15- шықәса аҵра иазку афотоцәыргақәаҵа мҩаԥгахоит.

Асааҭ 20.00 рзы –ХXI Жәларбжьаратәи афестиваль «Хьыбла Гермааԥҳа шәаалыԥхьоит…» аартра иазу аныҳәатә усмҩаԥгатә мҩаԥысуеит.

Амш ахыркәшамҭаз иҟалоит аныҳәатә салиут.

Аҟәа.  Нанҳәамза 22, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Нанҳәамза 21 рзы Оренбург ақалақь аҿы аусура иалагеит  VIII Жәларбжьаратәи аҿартә форум ду  «Евразия Global». Уи рхы аладырхәуеит 64 тәыла рҟынтәи 500-ҩык инарзынаԥшуа аҿар, урҭ рхыԥхьаӡараҿы иҟоуп   17-ҩык Аԥснытәи аҿаргьы, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны аҿари аспорти русқәа рзы аҳәынҭқарратә Еилакы.

Афорум аусура актәи амш азы аҿар дара-дареи афорум аиҿкааҩцәеи еибадыруан, ацәыргақәҵатә ҵакыра гәарҭеит, невторинг рхы аладырхәит, иара убас ахәылбыҽха аспорт-культуратә комплекс «Оренбуржье» аҿы афорум аартра иазкны аныҳәатә церемониа мҩаԥысит. Аусмҩаԥгатә аҳәаақәа ирҭагӡаны имҩаԥгаз аконцерт ала Оренбург ақалақь аҿы имҩаԥысраны иҟоу игәылҭәаау афорум апрограмма анагӡара хацыркхеит.

Аҟәа. Нанҳәамза 21, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Адәныҟатәи аусқәа рминистр Инал Арӡынба Очамчыра араион Ахадара активи ауааԥсыреи дырԥылеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аԥсны адәныҟатәи аусқәа Рминистрра Амедиацентр.

Аԥсни Урыстәылеи рыбжьара аизыҟазаашьақәа рыҿиара атема дазааҭгыло, Инал Арӡынба иҳәеит:   «Ҳара ажәлар, амчратә усбарҭа аҳасабала иҳалшеит даара иӷәӷәоу аиқәшаҳаҭра-зинтә база ашьақәыргылара. 2008 шықәсеи 2014 шықәсеи рзы акыр зҵазкуа шьаҭанкылатәи аиқәшаҳаҭрақәа ҩба рнапаҵыҩра мҩаԥган. Арҭ хадара злоу аусшәҟәқәа ҩба Урыстәылатәи Афедерациеи ҳареи ҳаизыҟазаашьақәа рыҿиареи рышьақәгылареи ҳәаақәырҵоит. Анаҩстәи аиқәшаҳаҭрақәа зегьы ҳабжьаҵара убарҭ аусшәҟәқәа рышьаҭала акәын ишымҩаԥысуаз», - ҳәа иазгәеиҭеит аминистр.

Зыӡбахә ҳамоу цәыббрамза 17, 2008  шықәсазы «Урыстәылатәи Афедерациеи Аԥсны Аҳәынҭқарреи рыбжьара аиҩызареи аусеицуреи аицхыраареи рзы» знапаҵыҩра мҩаԥгаз Аиқәшаҳаҭраеи, абҵарамза  24, 2014 шықәсазы знапаҵыҩра мҩаԥгаз «Урыстәылатәи Афедерациеи  Аԥсны Аҳәынҭқарреи рыбжьара аидгылареи апартиорреи рзы» Аиқәшаҳаҭреи.  

Арҭ аиқәшаҳаҭрақәа рҿы иарбоуп Аԥсны мҽхакы ҭбаала ацхыраареи адгылареи аҭара атәы, Урыстәылатәи Афедерациа иарбоу аԥхықәрақәа зегьы инагӡаны рынагӡара алнаршоит», - ҳәа иазгәеиҭеит аминистр.

Иара Урыстәылатәи Афедерациа Аԥсны ианаҭаз афинанстә цхыраара амҽхак атәы зҳәо уи аицҵалыҵ аирбеит. Убас, уи 2008 шықәса  раахыс –  110 млрд. мааҭ рҟынӡа инаӡеит.  

Инал Арӡынба ҷыдала Урыстәыла Аԥсны жәларбжьаратәи азхаҵара аус аҿы иҟанаҵаз ацхыраареи адгылареи ртәы дазааҭгылеит.

«Адунеизегьтәи аекономикеи адунеизегьтәи аполитикеи – ари аконкурентра зыбжьоу аусхкқәа роуп. Аконкуренциа узхымгар, усҟан уара жәларбжьаратәи аҿиара амҩа ду ацәхыԥ аҿы уаанхоит. … Ҳара урыстәылатәи ахсаалаҿы ҳарбоуп, аха ҳара ҳарбаӡам америкатәи ахсаалаҿы еиԥш европатәи ахсаалаҿгьы, ҳарбаӡам иара убас ҭырқәтәылатәи ахсаалаҿгьы. Ишыжәбо еиԥш, ҳара хсаалак аҿы ҳанӡам, урыстәылатәи ада. Уи даара акыр аҵак ду аҵоуп. Ихьа урыстәылатәи ҳҩызцәа ари аиашамра аиааира аҿы иҳацхраауеит».

Аҟәа.  Нанҳәамза 21, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Апассаџьырцәа рымаҵ аура аҩаӡара ашьҭыхразы, цәыббрамза  1 инаркны Шәачеи Гагреи ирыбжьоу, «Ласточка» ҳәа изышьҭоу адәыӷбақәа реихшанҵа аҽаԥсахуеит, ҳәа Нхыҵ-Кавказтәи аихамҩа ахь азхьарԥш ҟаҵо адырра ҟанаҵоит адырраҭаратә ҭыжьымҭа «Кубанские новости»  .

Цәыббрамза 1 инаркны астанциа Шәача аҟынтәи шәачатәи аҳаирбаӷәаза ахь анеирала Аԥсныҟа мышкахьы ҩ-реиск мҩаԥгахалоит.  Гагрантәи адәыӷбақәа руак идуу амаршрут ала Шәачатәи астанциа аҟынӡа иныҟәалоит, аҩбатәи  - астанциа Аҳаирбаӷәаза аҟынӡа ауп иахьныҟәало.

Аихамҩатә станциа Шәача аҟынтәи афымцатә дәыӷбақәа Аԥсныҟа идәықәҵахалоит 08 сааҭи 50 минуҭи рзы, иара убас  17 сааҭи 42 минуҭи рзы.  Адәыӷбақәа Гагранӡа инаӡалоит 13 сааҭи 06 минуҭи рзы, иара убас 21 сасҭи 30 минуҭи рзы.  

Аҟәа. Нанҳәамза 21, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Амҽыша ахәылбыҽхан, нанҳәамза  20 рзы, Волгоградтәи аобласть Череповец ақалақь аҟынтәи рҭаацәа ирыцны Аԥсныҟа ԥсшьараҳәа иааз ҩыџьа ахәыҷқәа, Гәдоуҭа араион Мысра ақыҭа азааигәара иҟоу Шлыпра ҳәа изышьҭоу адгьылбжьахабжа иахьаҵанакуаз хабарда ибжьаӡит. Иахьа ашьжьымҭан урҭ рыԥшаара алыршахеит, ҳәа иаанацҳауеит Аԥсны Иҷыдоу аҭагылазаашьақәа рзы Аминистрра апресс-маҵзура.  

«Аҭаацәа рхәыҷқәа шыҟам гәарҭеит  18 сааҭи 00 минуҭи рзы. Рхала, аҭыԥантәи ауааԥсыра рыцхыраарала аԥшаарақәа ирылагеит, аха уи зегьы лҵшәадахеит. Анаҩс аԥсеиқәырхаҩцәа рахь ацхырааразы адҵаалара азы аӡбамҭа рыдыркылеит. Гәдоуҭа араион ахьчаразы Амцарцәара-еиқәырхаратә хәҭа аԥшааратә гәыԥ иҟалаз адырра ала 23 сааҭи 12 минуҭи рзы аҭыԥ ахь инеит», –  ҳәа иазгәаҭоуп Иҷыдоу аҭагылазаашьақәа рзы Аминистрра иҟанаҵо адырра аҿы.

Аҟәа. Нанҳәамза 21, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Урыстәыла аҵарадырра Аминистрра Аԥсны аҵарадырра Аминистрра иазоунажьит 8 – 9 - тәи аклассқәа рҿы аҵара зҵо аҵаҩцәа рзы арҵагашәҟәқәа ахԥатәи апартиа. Аамҭа кьаҿ иалагӡаны уи Аԥсныҟа иаашьҭхоит.

Уажәазы Аԥсны аҵара Аминистрра иаиураны иҟоуп 32 748 цыра арҵагашәҟәқәа, абарҭ амаҭәарқәа рзы: аурыс бызшәеи алитературеи, алгебра, Урыстәыла аҭоурых, азеиԥш ҭоурых.

Арҭ арҵага шәҟәқәа зегьы ареспублика ашколқәа рахь еихшахоит.

2022 шықәсазы 160 нызықь арҵагашәҟәқәа  1-7 аклассқәа рҿы аҵара зҵо аҵаҩцәа ирызшахоит, 34 нызықь – 10-11 аклассқәа рҿы аҵара зҵо аҵаҩцәа.  

Нанҳәамза, 2022 шықәсазы Аԥсныҟа 1 - 7 аклассқәа рҿы аҵара зҵо аҵаҩцәа рзы  иаашьҭын 160 нызықь рҵагашәҟәы.   Арҵагашәҟәқәа ҭнажьит аҭыжьырҭа «Просвещение» 2022 шықәсазы.

Аҟәа. Нанҳәамза 14, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. /Алеқсеи Шамба/. В.Г.Арӡынба ихьӡ зху Аԥснытәи аҳәынҭқарратә Арратә Ахьӡ-Аԥша амузеи аҿы иҭахаз хатәгәаԥсарауаа ргәалашәара иазку афотоцәыргақәаҵа аатит. Аекспозициа аҿы иҟоуп иара убас аинрал-леитенант Сосналиеви Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьраан еиԥш уи ашьҭахьгьы иҭахаз аҳәса-аибашьцәеи рфотосахьақәа.  

Афотосахьақәа рҟынтәи ацәыгақәаҵа иаҭаауаз ирыхәаԥшуан макьаназы акыр иқәыԥшыз, аха зхаҿсахьақәа агәаӷьреи ахачҳареи знубаалоз рсахьақәа. Аекспозициа агәҭаны иҟоуп хатәгәаԥхарала аибашьҩы №1 Сулҭан Сосналиев иԥсҭазаареи иусуреи  еиуеиԥшым ашықәсқәа раан иҟаҵаз ифотосахьақәа.

Ацәанырра ӷәӷәақәа узцәырнагоит хазы иҟоу азал аҿы ицәыргақәҵоу аҳәса-аибашьцәа рфотосахьақәа. Аҭааҩцәа урҭ акыр аамҭа изадымҵо иадгыланы иахәаԥшуеит. Афотосахьа ианыз аӡәырҩы хаҭала издыруаз рацәаҩын. Урҭ иахьа иҳавагылаӡам ҳәа ухахьы аагара уадаҩуп. Аха егьа ус иҟазаргьы, аԥсҭазаара аԥсра иаиааиуеит. Ахәаԥшцәа иргәаладыршәо иалагеит аибашьраҿы иҟалоз ахҭысқәа, убри аамҭазы афотосахьақәа ирныз ауаа рыԥсы ҭалазшәа унарбо иалагеит.

Афытоцәыргақәаҵа аартуа, амузеи адиректор, Аԥсны Афырхаҵа Мзиа Беииа, хатәгәаԥхарала еибашьуаз аиааира агаразы инарыгӡаз ароль ахә ашьара уадаҩуп ҳәа иазгәалҭеит.

«Ҳара ҳзы даараӡа иуадаҩыз аамҭа азы, аҟазаареи аҟамзаареи ҳанҭагылаз иааны ҳаԥсадгьыл хәыҷи ҳауаажәлари рыхьчараҿы иҳавагылеит 13 тәыла рҟынтәи ҳашьцәа. Хатәгәаԥхарала иҳацеибашьуаз рыбжьара имаҷымкәа аҳәсагьы ыҟан, урҭ ирылан зынӡа иқәыԥшӡазгьы, урҭ абџьари  ахәшәқәеи кны ахацәа иаарывагылеит. Зыҷкәынцәеи зыӡӷаԥцәеи рҭахара фырхаҵарыла изхызгаз анацәа рҿаԥхьа ҳхырхәоит», - ҳәа илҳәеит лара.

Ауаажәларратә палата амаӡаныҟәгаҩ, «Аԥсны анацәа аҭынчреи социалтә иашареи рзы» ахеилак ахантәаҩы Гәыли Кьычба усҟантәи аамҭа лгәаларшәо, аибашьра лара лзы зынӡа дшақәымгәыӷуаз иҟалеит, аха асааҭ 11 ҟамлацызт, хыԥхьаӡара рацәала аҿар Ацҳа Ҟаԥшь аҿы фырхаҵарыла аӷа ианиҿагыла ҳәа иазгәалҭеит.

«Аибашьра аҩбатәи амш азы ҳажәлар ргәы шьҭызхуаз ахҭыс ду ҟалеит, Нхыҵ Кавказынтәи хатәгәаԥхарала ацхырааразы иаҳзааит ҳашьцәа. Уи аҩыза хашҭра ақәым. Ҳара уи наунагӡа ҳгәалашәараҿы иаанхоит, ес еиҵагыло абиԥара ирызнагахалоит уи», – ҳәа инаҵшьны иазгәалҭеит лара.

Аҳәынҭқарра Ахада Иусбарҭа анапхгаҩы Џьансыхә Нанба, Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатәи еибашьра Аԥсуа жәлар адагьы, хатәгәаԥхарала урҭ ирыцеибашьуазгьы ргәаҵаҿы ахәра ӷәӷәақәа ааннажьит ҳәа иазгәеиҭеит.

«Урҭ усҟан иҟарҵаз ацхыаара атәы агәалашәара наунагӡа ҳгәалашәараҿы иаанхоит. Ҳажәлар ақәӡаара иацәызыхьчаз ҳашьцәа-хатәгәахарауаа усҟан иаадырԥшыз агымшәареи агәаӷьреи афырхаҵареи рзы иҭабуп ҳәа раҳҳәоит», – ҳәа иазгәеиҭеит иара.

Аҟәа. Нанҳәамза 14, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада иԥшәмаԥҳәыс Аелита Ахьиба Шьамтәыла Ахада иԥшәмаԥҳәыс Асма Аль-Асад лыхьӡала ҿыц ииз рҿы аҳара аорганқәа рагхара заанаҵы амедицинатә аарԥшреи ахәышәтәреи рзы амилаҭтә программа ахацыркра инамаданы адныҳәаларатә цҳамҭа лышьҭит. Абри азы адырра ҟанаҵоит Аҳәынҭқарра Ахада ипресс-маҵзура.

Аусмҩаԥгатә нанҳәамза 12 рзы, Дамаск ақалақь аҿы, Шьамтәыла Ахада иԥшәмаԥҳәыс лнапхгаралеи лхылаԥшреи рыла  имҩаԥысуан. Аелита Ахьиба иарбоу аусмҩаԥгатә алахәхаразы ааԥхьара лыман.  

Аелита Ахьиба Аԥсны аҳәсақәа зегьы, анацәа зегьы рыхьӡала, хаҭала лара лыхьӡала шьамтәылатәи Ахада иԥшәмаԥҳәыс ари ихадоу ахҭыс лыдылныҳәалеит.

Аҟәа. Нанҳәамза 20, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  1997 шықәсазы ииз Инарба  Аинар Иракли-иԥа,  акыр ирацәаны атәым мазара аӷьычразы ахара идҵоуп, ҳәа адырра ҟанаҵоит  атәыла аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра аофициалтә саит.

Аусеилыргара аматериалқәа рыла, Инарба Аинар, Бзыԥ аӡиас аҟәараҿы атәым машьына дҭаланы адокументқәеи аԥареи – 470 нызықь мааҭ  зҭаз арҭмаҟ иӷьичит. Аӷьычра аныҟаиҵа ашьҭахь, Аинар Инарба аҭыԥ аҟынтәи иҽиӡеит.