Аҟәа. Абҵарамза 24, 2022 шықәса. Аԥсныпресс.  Абҵарамза 23 рзы Аԥсны иҟоу Урыстәылатәи Афедерациа Ацҳаражәҳәарҭа аҿы Аԥсны ахәыҷы изинқәа рыхьчаразы Азинмчы змоу Мактина Џьынџьал Михаил Шургалини реиԥылара мҩаԥысит.

Ахәыҷы изинқәа рыхьчаразы Азинмчы змоу ихадоу ихыдҵақәа иреиуоуп зықәра наӡам Аԥсны Аҳәынҭқарра атәылауаа аҳәынҭқарра иахьаҵанакуа еиԥш, уи анҭыҵгьы рзинқәеи ринтиресқәеи рыхьчара, иара убас Аԥсны иахьаҵанакуа иҟоу зықәра наӡам аҳәаанырцәтәи атәылауааи атәылауаҩра змам ахаҿқәеи рзинқәеи ринтересқәеи рыхьчара.  

Мактина Џьынџьал Михаил Шургалин зықәсра наӡам  Урыстәылатәи Афедерациа атәылауаа рзинқәеи ринтересқәеи рыхьчара аганахьала   лара лыхьӡала иаашьҭыз арзаҳалқәа рзы адырра илҭеит.  

Аҟәа. Абҵарамза 24, 2022 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Ахәаахәҭра-ааглыхратә Палата аԥшьгарала, Апалата апрезидент Ҭамила Мерцхәлааи ареспублика аекономика Аминистрра аҟны иҟоу Аинвестициатә Маҵзура адиректор Илона Лакербаиеи русуратә еиԥылара мҩаԥысит.

Аԥсны Ахәаахәҭра-ааглыхратә Палата аофициалтә саит иҟанаҵо адыррақәа рыла, Ҭамила Мерцхәлааи Илона Лакербаиеи атәыла аҿы аинвестициатә проектқәа рынагӡара иадҳәалоу актуалра злоу азҵаарақәа жәпакы ирылацәажәеит.

«Иахьа ҳара афинанстә лагалақәа зҭаху аинвестициатә проектқәа рсиа ахәаԥшразы аҳәара ҟазҵо аусдкылаҩцәа маҷымкәа иҳадҵаалоит. Араҟа шәара шәыцхыраара аҭаххоит. Сара сгәаанагарала, ҳусеицура абизнес азы аидеиақәа рынагӡара азы хра злоу алшарақәа аанартыр алшоит, иара убри ала аусдкылара аҿиара азы аҭагылазаашьақәа акыр иарманшәалоит»,-ҳәа илҳәеит Ҭамила Мерцхәлаа.  

Уи иара убас аинвестициақәа рхымԥадатәра атәы еилыркаауеит аусхкқәа зегьы рхаҭарнакцәа ҳәа иазгәалҭеит. Убри аан, иманшәалоу аинвестициатә климат акыр аҳәынҭқарратә процедурақәа ирыдҳәалахоит – анаплакы ашәҟәҭагалара иаго аамҭа аркьаҿреи афымцацәаҳәақәа рымҩаԥгареи раҿакреи инаркны аконкуренциа арҿиареи аргылара азы азин аиуреи рҟынӡа.

Аҟәа. Абҵарамза 22, 2022 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Жәлар Реизара - Апарламент аҟны имҩаԥысит абиуџьети акредиттә еиҿкаарақәеи ашәахтәқәеи афинансқәеи рзы апарламенттә Еилакы инарҭбаау аилатәара. Аилак ахантәаҩы Беслан Ҳалуашь напхгара зиҭоз аилатәараҟны иахәаԥшит азакәанапроектқәа: «Аԥсны Аҳәынҭқарра Атәанчаратә фонд 2023 шықәсазтәи абиуџьет», «Аԥсны Аҳәынҭқарра Арепатриациа афонд 2023 шықәсазтәи абиуџьет», «1992-1993 шш. Аԥсны Аџьынџьтәылатә еибашьра аинвалидцәа Аҳәынҭқарратә ибиуџьеттәым афонд 2023 шықәсазтәи абиуџьет», «Аԥсны Аҳәынҭқарра Амҩатә фонд 2023 шықәсазтәи абиуџьет», «Аԥсны Аҳәынҭқарра ихымԥадатәиу амедицианатә ԥгаԥсара Афонд  2023 шықәсазтәи абиуџьет», «Аԥсны Аҳәынҭқарра асоциалтә ԥгаԥсареи аџьа ахьчареи рфонд 2023 шықәсазтәи абиуџьет».

Аҟәа. Абҵарамза 23, 2022 шықәса. Аԥсныпресс. Атәыла аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб Аԥсны аусуратә ҭаарала иҟоу Урыстәыла атранспорт аусхкы аҿы ахылаԥшра азы Афедералтә маҵзура анапхгаҩы, Урыстәылатәи Афедерациа аҳәынҭқарратә транспорттә инспектор хада Виктор Басаргин диԥылеит.

Аиԥылара иара убас рхы аладырхәит аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, аекономика аминистр Кристина Озгани Краснодартәи атәылаҿацәи Ареспублика Адагееи аҳәынҭқарратә автомҩатә арегионбжьаратәи аусбарҭа анапхгаҩы Павел Переверзеи.

2008-2012 шықәсқәа рзы Виктор Басаргин Урыстәыла арегионтә ҿиара аминистрс дыҟан. Аԥсны ахьыԥшымра азхаҵара ашьҭахь Урыстәыла арегионтә ҿиара Аминистрра Аԥсны асоциал-економикатә ҿиара ацхыраара азы апрограммақәа зегьы реиқәыршәареи рынагӡареи рзы азинмчы змоу усбарҭаны иҟалеит.   

Аиԥылара аартуа, Алеқсандр Анқәаб Виктор Басаргин аԥсуа ган ахьӡала иҭабуп ҳәа еиҳәеит аҩганктәи аимабзиаратә еизыҟазаашьақәа рыҿиара азы хаҭала иҟаиҵо алагала азы.  

Аҟәа. Абҵарамза 23, 2022 шықәса. Аԥсныпресс. Аиустициа аминистр Анри Барцыц атәыла аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб аиустициа Аминистрра аусура ҳаамҭа иақәшәо ахылаԥшратә напхгараҭара иазку афымца-ԥхьаӡацтә технологиақәа ралагалара шымҩаԥысуа атәы изеиҭеиҳәеит.

Абҵарамза, 2020 шықәса инаркны жәабранмза,  2021 шықәсанӡа аиустициа Аминистрра аҟны имҩаԥыргеит аиуристтә хаҿқәеи хазхаҭалатәи ахаҿқәеи аусдкылаҩцәеи рҳәынҭқарратә реестрқәа инагӡоу рыԥхьаӡацыркра мҩаԥган.    Ақьаад ианыз адыррақәа алектронтә мҩангагақәа ирынҵан хазхаҭалатәи аусдкылаҩцәа иаку реестр аҟынтәи 22 980 инарзынаԥшуа аусшәҟәқәа, аиуристтә хаҿқәа иаку реестр аҟынтәи – 6 000 усшәҟәы.  

Анри Барцыц ишазгәеиҭз ала, афымца-ԥхьаӡацтә формат ала аҳасабырбара асистема инагӡаны иалагалоуп. Аелектронтә платформа  аоперативла, аамҭа рацәа ақәмырӡыкәа иазинтересу ауааи аҳәынҭқарратә мчра аусбарҭақәеи (Ашәахтәқәеи аизгақәеи рзы Аминистрра, астатистика азы аҳәынҭқарратә Еилакы) ихымԥадатәиу адыррақәа раиура арманшәалоит.

Аҟәа. Абҵарамза 23, 2022 шықәса. Аԥсныпресс. Акционертә Еилазаара «Концерн Росэнергоатом» апансионат  «Литфонд» аҿы қьырала иааннакыло адгьыл ахәҭа аҟны бжь-еихагылакны иҟоу амедицинатә центр аргылара азԥхьагәаҭоуп.   Абри атәы аанацҳауеит Аԥсны агәабзиарахьчара Аминистрра апресс-маҵзура.

Аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, афинансқәа рминистр Владимир Делба, агәабзиарахьчара аминистр Едуард Быҭәба, аҳәынҭқарратә мазара анапхгараҭареи априватизациеи рзы аҳәынҭқарратә Еилакы ахантәаҩы Беслан Кәыбраа, Акционертә Еилазаара «Концерн Росэнергоатом» акорпоративтә функциақәа рзы адиректор хада актәи ихаҭыԥуаҩ  Џьумбер Ҭҟьебучааи злахәыз аиԥылара аҿы амедицинатә центр аргылара иаҵоу аҵаки актуалреи ирылацәажәеит.

«Ҳара ҳаилазаара «Росэнергоатом» Аԥсныҟа аареи қьырала иаанкыланы иҳамоу апансионат иамоу аҭагылазаашьа агәаҭареи рзы аӡбамҭа аднакылеит. Сара сколлегацәа уи рбеит, игәарҭеит, урҭ апансионат адагьы издызкылоз ауааи даараӡа иргәаԥхеит.

Аҟәа. Абҵарамза 23, 2022 шықәса. Аԥсныпресс.  Абҵарамза 22 рзы Урыстәылатәи аҳәынҭқарратә агуманитартә Университет аҿы иарбоу аҵараиурҭа аректор, аҭоурыхдырратә наукақәа рдоктор, апрофессор  А. Б. Безбородови, ауниверситет  Аҭоурых-архитә Институт архивҭҵаареи аусшәҟәдырреи рфакультет адекан,  аҭоурыхдырратә наукақәа ркандидат Ф. Г. Тараторкини  Аԥсны акультура аминистр ибжьгаҩ, Аԥсны Аҭҵаарадыррақәа Ракадемиа иатәу агуманитартә ҭҵаарақәа Ринститут аусзуҩ М. Г. Бжьаниеи реиԥылара мҩаԥысит.

Урыстәылатәи аҳәынҭқарратә агуманитартә Университет аофициалтә саит иҟанаҵо адыррақәа рыла,  аиԥылара аҿы ирылацәажәеит агуманитартә усеицура иадҳәалоу азҵаарақәа жәпакы: аҭоурыхтә лекториақәеи анаукатә документалтә публикациақәеи реиқәыршәареи реиҿкаареи.

Аҟәа. Абҵарамза 23, 2022 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны агәабзиарахьчара аминистр Едуард Быҭәба Ареспубликатә хәыҷтәы хәышәтәырҭа аҿы аусуратә еилатәара мҩаԥигеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит агәабзиарахьчара Аминистрра апресс-маҵзура.

Ахәышәтәырҭа аҳақьым хада инапынҵақәа назыгӡо Инесса Камлиа аминистр иарбоу амедусбарҭа аҿы иҟоу аҭагылазаашьа азы адырра илҭеит.  

Инесса Камлиа лажәақәа рыла, ахәышәтәырҭа иамоу ақәыӷәӷәара рацәоуп.

«Ичмазаҩу ахәыҷқәа даара ирацәоуп – амбулатортә хәышәтәра иахысуа реиԥш астационар аҿы ахәышәтәра зҭахугьы. Убри аан ҳара акадрқәеи амедицинатә ҭҵаарақәеи аоперациа ахкқәак рымҩаԥгареи рзы иахәҭоу аиқәыршәагақәеи разымхара ҳныруеит», - ҳәа илҳәеит лара.

Едуард Быҭәба, ахәышәтәырҭа иамоу ауадаҩрақәа зегьы ртәы идыруеит ҳәа иазгәеиҭеит.   Агәабзиарахьчара Аминистрреи атәыла анапхгареи ахәыҷтәы хәышәтәырҭа аусзуҩцәа адгылара рыҭаразы иалшо зегьы ҟарҵоит.

Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа ицхыраара иабзоураны ахәыҷтәы хәышәтәырҭа аамҭа кьаҿ иалагӡаны ахәыҷқәа егьырҭ амедусбарҭақәа рахь рыиагара азы автомашьына-минивен аиураны иҟоуп.

Аҟәа. Абҵарамза 22, 2022 шықәса. Аԥсныпресс. Абҵарамза 22 – 23 рзы имҩаԥысуеит анаука-практикатә конференциа. Онлаин-дискуссиа амҩаԥгара аҳәаақәа ирҭагӡаны, еиуеиԥшым атәылақәа рҟынтәи аекспертцәа акоронавирусттә ҿкы чымазара апандемиа аҿагылараан ироуз аԥышәа иалацәажәоит.

Аспикерцәа рхыԥхьаӡараҿы иҟоуп – Беларусиа, Азербаиџьан, Узбекьысҭани Аԥсни рҟынтәи аҳақьымцәа.  Аԥснынтәи аконференциа ихы алаирхәуеит Аҟәатәи аинфекциатә хәышәтәырҭа аҳақьым хада Асҭамыр Гәыниа.

Асҭамыр Гәыниа иҟаиҵаз адыррақәа рыла, Аԥсны апандемиа аныҟаз аамҭа зегьы иалагӡаны, иаарԥшын 60 нызықь ҩык инарзынаԥшуа ачымазара злаҽыз ауаа, 9714 – ҩык ахәышәтәырҭақәа рҿы рҽархәышәтәуан, 695 –ҩык рыԥсҭазаара иалҵит. Раԥхьаӡа акоронавирустә ҿкы чымазара злаҽыз аарԥшын мшаԥымза, 2020 шықәса рзы.

«Хәажәкырамза, 2020 шықәса рзы еиҿкаан аминистрцәа Реилазаара аҟны иҟоу аоперативтә Штаб, иара убас агәабзиарахьчара аҟны иҟаз, уахы-ҽни инеиԥынкыланы аус зуаз аканалрацәатәи аколл-центр. Араионтә хәышәтәырҭақәа руак аҿы еиҿкаан 250 шьҭаларҭа рыла еиқәыршәаз аковидтә хәышәтәырҭа Хада.  Аиҳарак ақәыӷәӷәара ахахьы иагеит амбулатортә хәҭа. Уи ааԥын, 2022 шықәсанӡа адистанциатә режим ала аԥсшьарамшқәа рыда аус ауан», - ҳәа иҳәеит Асҭамыр Гәыниа.

Ачымазара алаҽра аизҳарала, ҭагалан, 2020 шықәса рзы акадртә дефицит аҟазаара еиҳа-еиҳа  иубаратәы иҟало иалагеит, аиҳарак ареаниматологцәа рганахьала.  Урыстәылатәи Афедерациа агәабзиарахьчара Аминистрра ацхыраарала Урыстәылатәи Афедерациа еиуеиԥшым арегионқәа рҟынтәи Аԥсныҟа рҽеиҭныԥсахло иаауа иалагеит ареаниматологцәа ргәыԥқәа. Иара убри аамҭазы иара убас апандемиа аамҭахәҭа иалагӡаны Аԥсныҟа ҩынтә идәықәҵахеит Урыстәылатәи Афедерациа атәылахьчра Аминистрра иатәу амобилтә арратә Хәышәтәырҭа. Уи Аҟәа ақалақь, асасааирҭа «Аиҭар» иахьаҵанакуа ишьақәыргылан.

Ҭагалан, 2020 шықәса инаркны аҳҭнықалақь аинфекциатә хәышәтәырҭа аковидттә хәышәтәырҭаны иҟаҵан, араионтә хәышәтәырҭақәа рҿы аковидттә ҟәшақәа аартын.

«Апандемиа аан ахәышәтәра астандартқәа инеиԥынкыланы аиҭакрақәа ахьалагалоз инамаданы, агәабзиарахьчара Аминистрра аштабтә режим аусура иабзоураны ахәышәтәра асхема ҿыцқәа оперативла ралагалара алыршахон. Ҿырԥштәыс иааугар алшоит Адунеизегьтәи агәабзиарахьчара Аиҿкаара уи азы абжьгарақәа шыҟанамҵозгьы,  астационар аҿы здоза ҳараку агормоналтә маҭәашьарқәа рыдкылара амҩаԥгара.  Иара убас «цитокиновыи шторм» ҳәа изышьҭоу хра злам аимуннатә реакциақәа рыԥхьырҟәҟәаара иазкыз атерапиа амҩаԥгара, мамзаргьы уахыки-ҽнаки рышьҭахь аклиникатә еффект аҟамзаараан абиомаҭәашьарқәа даҽазныкгьы рхархәара», - ҳәа иҳәеит Асҭамыр Гәыниа. Уи инацҵаны ишазгәеиҭаз ала, уажәы уи акоронавирустә ҿкы чымазара иуадаҩны амҩаԥысра аан рхы иадырхәо ахәашәтәратә станртны ишьақәыргылахахьеит. «Аха усҟантәи аамҭазы ас еиԥш астандартқәа ыҟаӡамызт, ус иуаҳәар ауазар, ҳара иҳадаҳкылоз аӡбарақәа акыр ашәарҭара шаҵазгьы агәаӷьра ааҳарԥшуан. Уи аиашазы аҵыхәтәаны хра злоу алҵшәагьы аанарԥшит», – ҳәа инаҵшьны иазгәеиҭеит Асҭамыр Гәыниа. 

Аҟәа. Абҵарамза 22, 2022 шықәса. Аԥсныпресс.  Ацитрустә шәырқәа рекспорт Аԥсны иалагеит ҳазҭоу ашықәс цәыббрамза 1 азы. Иарбоу аамҭа иалагӡаны, аҳәынҭқарратә аҳазылхратә Еилакы адыррақәа рыла, Аԥсны анҭыҵҟа зынӡа  ииагахеит   2 960 тоннеи  508 кьыла амандарин.  

Иара убас, експорт ҳасабла идәықәҵахеит: афеихоа - 702 тоннеи 869 кьылеи, алимон - 107 тоннеи 676 кьылеи, ахәырма - 70 тоннеи, 512 кьылеи, араса - 1 587 кьыла.