Items filtered by date: Ахаша, 20 Цәыббра 2023

Аҟәа. Цәыббрамза 20, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Аҟәа ақалақь акультура-усуратә плошьадка «Гәыма» аҿы Аиааира Амш 30 шықәса ахыҵреи Ахьыԥшымра азхаҵара ҟалеижьҭеи 15 шықәса аҵреи ирызку ацәыргақәҵа «Афырхаҵа игара» аатит.

Аекспозициаҿы ицәыргоуп Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьраан иҭахаз 30-ҩык аибашьцәа ргарақәа, иара убас аибашьра аамҭа иаҵанакуа афотосахьақәа.  

Ацәыргақәҵа еиҿыркааит С.П. Дбар ихьӡ зху Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьра Гәдоуҭатәи Аҳәынҭқарратә музеи, Адунеизегьтәи аԥсуа-абаза конгресс.

Адунеизегьтәи аԥсуа-база жәлар Рконгресс ахаҭарнак Есма Кәыҵниаԥҳа, ари – Гәдоуҭа иҟоу, Сергеи Дбар ихьӡ зху Аџьынџьтәылатәи еибашьра Аҳәынҭқарратә музеи аекспонатқәа роуп ҳәа иазгәалҭеит.

«Араҟа ицәыргақәҵоуп акыр абиԥарақәа еиҵазааӡахьоу агарақәа. Иҟоуп иара убас  100 шықәса еиҳаны изхыҵхьоу агарагьы, уи Ҭаниаа рҭаацәара иатәуп. Уи иааӡеит ҩыџьа Аԥсны Афырхацәа, аиашьеи аиаҳәшьеи – Игори Маринеи Ҭаниаа, урҭ аибашьраҿы иҭахеит», – ҳәа еиҭалҳәеит Есма Кәыҵниаԥҳа.

С.П. Дбар ихьӡ зху Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьра Гәдоуҭатәи Аҳәынҭқарратә музеи адиректор Гәыгәыца Џьыкырба, даара иуадаҩуп иахьа анацәа рыблақәа ҳархыԥшыло рхәыҷқәа зларааӡоз агарақәа рыӡбахә ахьырҳәо азыӡырыҩра, урҭ дара ирымхны ацәыргақәҵахь инагара, аха уи аҭоурых азы ихымԥадатәиуп ҳәа иазгәалҭеит.

Аҟәа. Цәыббрамза 20, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Ҭырқәтәыла иҟоу Аҷыдалкаатә Зинмчы змоу Аԥсны Ахаҭарнак аџьынџьуаа рахь ааԥхьара ҟаиҵеит.

«Аҵыхәтәантәи аамҭазы ауаажәларра рҿы апартаменқәа рыҭира азы азакәан апроект активла алацәажәара мҩаԥысуеит. Ареспублика Аԥсны Ахаҭарнакра Ҭырқәтәыла иҟоу аԥсуа диаспора ауаажәларратә еиҿкаарақәа рҟынтәи  адиаспора зегьы рыхьӡала агәаанагара аҳәра азы Аԥсныҟа аӡәы ддәықәҵоуп ҳәа адырра сымаӡам», - ҳәа иаҳәоит ашәҟәы аҿы.

Ибрахим Аҩӡба «Ҭырқәтәыла шәнызықьҩыла иқәынхо аԥсуаа рыхьӡала агәаанагара аҳәара азы аҭакԥхықәра зхахьы изго адиаспора хазы игоу ахаҭарнакцәа рхымҩаԥгашьа иашам», ҳәа иԥхьаӡоит.  

Сухум. 20 сентября 2023. Апсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарра Аслан Бжьаниа Алан Гаглоев Аахыҵ Уаԥстәыла Ареспублика аԥҵара 33 шықәса ахыҵра идиныҳәалеит.

Адныҳәалараҟны, ҷыдала, иҳәоуп:

«Ҳаҭыр зқәу Алан Едуард-иԥа!

Гәык-ԥсык ала ишәыдысныҳәалоит Шәаргьы аахыҵуаԥстәылатәи ажәлар зегьи Аахыҵ Уаԥстәыла Ареспублика аԥҵара 33 шықәса ахыҵра.

Акырӡа зҵазкуа ари амш иаҳәоит шәыжәлар асуверенитети ахьыԥшымреи рахь инагаз амҩаҟны иаадырԥшыз агәамчи агәаӷьреи.

Арҭ ашықәсқәа рыҩныҵҟала Аахыҵ Уаԥстәыла анапхгареи ажәлари изыниоз ауадаҩрақәеи ашәарҭарақәеи ириааины иаадырԥшуан ԥгара змам акреи аидгылареи. Шәара хаҭала аҳәынҭқарра аргылараҟны ишәымоу ахачҳара апатриот иаша Аԥсадгьыл ахь имоу абзиабаразы ҿырԥшы бзиоуп. 

Аҟәа. Цәыббрамза 20, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Апрокуратура Хада аусеилыргара аҟәша Аԥсадгьыл ахь ахынҳәраз Афонд амазара аимҵәаразы аусеилыргара аматериалқәа реизгара хнаркәшеит.

Ари аусеилыргара аҿы  иаарԥшуп анапхыцәгьара аҳасабала амаҵуратә ҭагылазаашьа ахархәарала ззеиԥш еицҵалыҵ 62 млн  689  нызықь 562,6 мааҭ рҟынӡа инаӡо Аԥсадгьыл ахь ахынҳәраз Афонд амазара аимҵәара  иадҳәалоу аепизодқәа быжьба.

Аусеилыргара ала игәҩароу ахаҿқәаны иқәгылоуп: Аԥсадгьыл ахь ахынҳәраз ԥыхьатәи аминистр Дбар Б.А, Зҭакԥхықәра Ҳәаақәҵоу Аилазаара «РемСтрой2012» адиректор  Лакербаиа А.Г., арепатриациа Афонд атехникатә хылаԥшра анџьныр Ақаҩба  Д.Р., Ареспубликатә унитартә Наплакы  «Анхарҭа-хархәаратә Усбарҭа» адиректор Ахба З.В., АУН «Анхарҭа-хархәаратә Усбарҭа» анџьныр Хада Ԥшанаа Д.Х., хазхаҭалатәи аусдкылаҩ Ҵәыџьба Иа.Д.

Аԥаратә хархәагақәа рымпыҵакра мҩаԥысуан анардкыларатә еиқәшаҳаҭрақәа рынагӡараан:

Нанҳәамза 19, 2013 шықәса азы – Гәылрыԥшь араион Маҷара ақыҭа  иҟоу Акоттедџьтә еиланхарҭа адәахьтәи аӡымҩангагақәеи ацрыӡмҩангагақәеи рышьақәыргылара» аҿы иарбан зеицҵалыҵ 169 271 мааҭ рҟынӡа инаӡо аԥаратә хархәагақәа;

Мшаԥымза 28, 2017 шықәсазы  – «Гәылрыԥшь араион Маҷара ақыҭа  иҟоу Акоттедџьтә еиланхарҭа адәахьтәи аӡымҩангагақәеи ацрыӡмҩангагақәеи рышьақәыргылара» азы анардкыларатә еиқәшаҳаҭра иарбаз аԥаратә хархәагақәа реицҵалыҵ 29 120 220 мааҭ рҟынӡа инаӡон;

Ԥхынгәымза 10, 2017 шықәсазы  – Гәылрыԥшь араион, Маҷара ақыҭа, Далтәи амҩа ала иҟоу Акоттедџьтә еиланхарҭа аҿы игылоу аҩнқәа №7, 8, 9 аҿы аиланхарҭа ҩынқәа рыргыларатә усурақәа рымҩаԥгара азы иарбан 18 961 мааҭ;

Аҟәа. Цәыббрамза 20, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Абар шьҭа шықәсык еиҳаны Аҟәа ақалақь Ахадара афинанстә цхыраара иабзоураны Аҟәа араион Ӡыгәҭа ақыҭан аус ауеит ԥшәымада иаанхаз алақәа рзы аамҭалатәи ахынкыдкыларҭа.

Ари ахынкыдкыларҭа анапхгаҩы Виола Берзениа Аԥсныпрес акорреспондент диҿцәажәо, иахьазы араҟа аҭагылазаашьа зеиԥшроу, уадаҩрақәас иҟоу дрылацәжәеит.

Ԥшәымада иаанхаз алақәа рзы аамҭалатәи ахынкыдкыларҭа аргыларазы аидеиа агәыҳалалратә фонд «Агәыӷра» аҿы ицәырҵит. Уи адгылара аиуит аҳҭнықалақь Ахадара аҿы.  

«Ас еиԥш иҟоу алақәа рзы иҷыдоу аҭыԥ аԥҵара ахымԥадатәра Аԥсны еиуеиԥшым ақалақьқәа рҿы хылаԥшрада адәы иқәхаз алақәа зхыԥхьаӡара акыр аизҳара иадҳәалахеит. Шәареи ҳареи зегьы иҳамбар залшаӡоим урҭ рхыԥхьаӡара есааира ишазҳауа. Ари апроблема иахьа уажәраанӡагьы актуалра шаҵац иаанхоит. Излауа ала, маҷк иадамзаргьы ишьақәгылаз аҭагылазаашьа армариара хықәкыс иҟаҵаны, иргылан ари аԥстәқәа рхыҵакырҭа. Ҳара иаҳзоурыжьит Ӡыгәҭа ақыҭан атерриториа, анаҩс араҟа аргыларатә усурақәа ирылагеит. Иахьазы араҟа иҟоуп 45 рҟынӡа алақәа,  16 волиер – 15 идуу, акы - ихәуҷу. Аволиерқәа зегьы ҭәуп, аҭыԥ ҳазхаӡом, ҿыц аԥстәқәа рыдкыларазы алшара ҳамаӡам», – ҳәа илҳәеит лара.

Араантәи аԥстәқәа анырго лассы-лассы иҟалалома, ҳәа ажурналист изҵаара аҭак ҟаҵо, Виола еиҳа ирго ашьацқьа злоу алақәа роуп, егьырҭ бжеиҳан аӡәгьы иҭахӡамкәа ианнхоит, ҳәа иазгәалҭеит.  

«Ҳара иҳақәшәон анемецтә овчарка, курцхар, доберман, уҳәа ашьацқьа злоу ажәла змоу алақәа – урҭ иаразнак еимҵәаны иргоит.  Егьырҭ, аҩны ахьчараҿы аума, ауаҩы гәыкала изыҟзаара аганахьала аума  џьара акала ишеицәамгьы араҟа иаанхоит. Ҳлақәа зегьы алаҵа рымоуп, рцәаҿы аԥхасҭа зырҿио аӡқәеи апаҿа қәеи рҟынтәи иахәҭоу амаҭәашьарқәа рыла аус рыдулоуп», - ҳәа илҳәеит лара.  

Уажәы ԥшәымада иаанхаз алақәа рзы аамҭалатәи ахынкыдкыларҭа аҿы аусуратә персонал ӷәӷәала азымхара ыҟоуп. 

«Раԥхьа ҳара аперсонал азымхара ҳамаӡамызт, активла иҳацхраауан аволонтиорцәагьы. Аԥстәқәа рхынкыдкыларҭа аартра раԥхьатәи амшқәа инадыркны аштат аҿы дыҟан аветеринар, иҟан иара убас ҩыџьа аусзуҩцәа, урҭ алақәа крырҿаҵареи аволиерқәа рҿы аилыргареи иазкын. Есышьжьымҭан арахь иааны алақәа ирыхәаԥшуан, ирхылаԥшуан, аволиерқәа еилдыргон, алақәаа лшьапы еиҵырхырц азы иҭахкаау аҵакыраҿы ҳамҭакы иоурыжьҭуан», - ҳәа еиҭалҳәеит Виола Берзениа

Аҟәа. Цәыббрамза 20, 2023 шықәса. Аԥсныпресс /Ирен Смыр/. Цәыббрамза 19 рзы Р. Гәымба ихьӡ зху Аԥснытәи аҳәынҭқарратә филармониа аҿы афильм «Ацуҭа амилицинер Ҷыҷын» иҿыцу, ахәбатәи асериа аӡыргара мҩаԥысит.  

«Ацуҭа амилицинер Ҷыҷын» – ари ихыҭҳәаау аԥсуа қыҭа «Кәымпыл-кәап» аҟынтәи амилицинер иԥсҭазаара атәы зҳәо ателесериал ауп.

Афильм аҿы ахәаԥшцәа ирбар рылшоит аԥсуаа рынхашьа иузаҟәымҭхо иадҳәалоу  иазҷыдоу аԥсуа аҵабыргра.  

Афильм арежиссиор, асценари автор –  Аԥснытәи аҳәынҭқарратә Телерадиоеилахәыра аоператор Михаил Братухин. Афырхаҵа хада ироль наигӡоит асценари ацавтор, актиор Џьамбул Чхапелиа.

Аҟәа. Цәыббрамза 20, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аҵара Аминистрра 8 – 9-тәи аклассқәа рзы 32 нызықь инарзынаԥшуа арҵагашәҟәқәа рзоунажьит. Аҵара аминистр Инал Габлиа иарбан маҭәарқәеи урҭ зызкхои ртәы далацәажәеит.  

«Иахьа 8-9 аклассқәа рзы  32 749  екземплиар рҟынӡа инаӡо даҽа партиак ааит. Уи аурыс бызшәеи алитературеи, Урыстәыла аҭоурыхи алгебреи рзы арҵагашәҟәқәа роуп», - ҳәа еиҭеиҳәеит аминистр.

Уи арҭ арҵагашәҟәқәа ахәыҷқәеи урҭ рҭаацәеи рзы даара ицхыраагӡа дуухоит ҳәа иазгәеиҭеит.

«Сара Урыстәыла аҵара Аминистрра иҟанаҵаз ацхыраара даара ҳаҭыр ақәысҵоит. Арҵагашәҟәқәа раахәара иақәхарџьхеит 22 млн 500 нызықь мааҭ. Ари уажәы иаахьоу рҟынтәи ахԥатәи апартиа ауп. Иахьа инаркны ҳара ашәҟәқәа ашколқәа рызшара ҳалагоит, ҳазхәыцуеит аринахысгьы ашәҟәқәа раагара шалыршахо атәы», – ҳәа иҳәеит Инал Габлиа.

Арҵагашәҟәқәа рыҭара аҟәатәи ашколқәа рыла иалагеит, урҭ роуеит иара убас араионқәа рышколқәа зегьы.

Аминистр иажәақәа рыла, Аԥсны уаанӡа ашколтә рҵагашәҟәқәа рганахьала ӷәӷәала разымхара ыҟан.

Аҟәа. Цәыббрамза 20, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Цәыббрамза 21 инаркны 29-нӡа Аԥснытәи аҳәынҭқарратә Университет Евразиатәи Асахьаҭыхыҩцәа Реидгыла (ЕХС) урыстәылатәи аҟәша иҟанаҵаз адгыларала Аԥсны имҩаԥнагалоит апленертә ҟазара Жәларбжьаратәи ацәыргақәҵа-конкурс.

Ари аусмҩаԥгатә аҳәаақәа ирҭагӡаны, аҿыханҵа азы амастер-классқәа мҩаԥгахоит, урҭ рхы аладырхәырц рылшоит уи азы агәазыҳәара змоу зегьы – ҿыц аҿиарамҩа ианыло асахьаҭыхыҩцәа реиԥш апрофессионалцәагьы.

Пленерқәа мҩаԥгахоит Гагра, Пицунда, аӡиа Риҵа аҿы, Афон Ҿыци Ҭҟәарчали.

Аҟәа. Цәыббрамза 20, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Акультура аминистр Даур Ақаҩба И.Папасқьыр ихьӡ зху Амилаҭтә библиотека адиректор Борис Ҷолариа ииубилеи идиныҳәалеит.

Адныҳәаларатә цҳамҭа аҿы, ахәҭаахьала иазгәаҭоуп:

«Ҳаҭыр зқәу Борис Шьаликәа-иԥа! Ари аныҳәатә мшы азы Аԥсны Аҳәынҭқарра акультура Аминистрра ахьӡалеи хаҭала сара сыхьӡалеи Шәара шәиубилеи – 75-тәи шәира Амш инамаданы, гәык-ԥсыкала иҟаҵоу адныҳәалара шәыдышәкылар ҳҭахуп.!

Абиблиотекатә ус аҿы зеиӷьаҟам аспециалист, Амилаҭтә библиотека афонд аизакреи арҭбаареи рызҵаарақәа аӡбара активла иалаху, аиҿкааҩ бзиа, анапхгаҩы иаша, Шәара шәҟазшьа аҷыдарақәа иреиуоуп ахақәкынагӡара, алак-ҩакрада, аамсҭашәара. Шәара шәнапхгарала Амилаҭтә библиотека аиашазы амилаҭтә информациатә центрны, ҳажәлар ркультуратә хәдуқәа рыҵәахырҭаны  иҟалеит».

Аҟәа. Цәыббрамза 20, 2023 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсны Жәлар Реизара-Апарламент Аиҳабы Лаша Ашәба Аахыҵ Уаԥстәыла Ареспублика Апарламент ахантәаҩы Алан Алборов Аахыҵ Уаԥстәыла Ареспублика Амш идиныҳәалеит.

Адныҳәалараҿы иаҳәоит:

«Ҳаҭыр зқәу Алан Иура-иԥа! Аԥсны Жәлар Реизара-Апарламент ахьӡала хаҭала Шәареи Аахыҵ Уаԥстәыла Апарламент адепутатцәеи Аахыҵ Уаԥстәыла Амш шәыдысныҳәалоит!

Аахыҵ Уаԥстәыла ажәлар цәыббрамза  20, 1990 шықәсазы иалнахыз амҩа шәреспублика ҳаамҭазтәи аҭоурых шьақәнаргылеит. Иҳаҩсыз   ашықәсқәа рзы Аахыҵ Уаԥстәылатәи Ареспублика анапхгареи ажәлари асуверенитети ахьыԥшымреи рахь инагаз амҩаҟны изыниоз ауадаҩрақәеи ашәарҭарақәеи ириааины иаадырԥшуан ԥгара змам акреи аидгылареи.