Аҟәа. Жәабранмза 27, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Дырмит Гәлиа ипиеса «Аԥҳәызбеи арԥызбеи рышәҟәы» ала иқәыргылаз аспектакль «Иареи лареи» аԥхьарбара мҩаԥысит ашәахьа, жәабранмза  27 рзы, С. Ҷанба ихьӡ зху Аԥснытәи аҳәынҭқарратә драматә театр аҿы.  Аспектакль ақәыргылара аԥсуа литература ашьаҭаркҩы Дырмит Галиа диижьҭеи 150-шықәса аҵра азгәаҭара  иадҳәалахеит.

Аспектакль арежиссиор – Аԥсны зҽаԥсазтәыз артистка Мадина Аргәынԥҳа Аԥсныпресс акорреспондент диҿцәажәо аспектакль ақәыргылара атема хаданы иҟоу абзиабара ауп ҳәа иазгәалҭеит.

«Аспектакль асиужет аҿы ишьҭоу арԥызбеи аԥҳәызбеи ирыбжьоу асаламшәҟәқәа рыла аимадара ауп.  Зынӡа зхыԥхьаӡара ааба рҟынӡа инаӡоз ашәҟәқәа, иуадаҩугьы уахь иналаҵаны,  еиуеиԥшым аҭагылазаашьақәа раан афырхацәа реизҟазаашьақәа зеиӷьаҟам ала иаадырԥшуеит.  Асиужет аклассикатә ҟазшьа амоуп. Уи иаанарԥшуеит абзиабара цқьа амч, уи иабзоураны иарбан уадаҩразаалакгьы изықәшәо ириааины арԥызбеи аԥҳәызбеи еицаанхоит, насыԥла иҭәу аԥсҭазааратә мҩа ду еицанылоит», – ҳәа инаҵшьны иазгәалҭеит лара.

Аҟәа. Жәабранмза 24, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Тҟәарчал араион ахада Исидор Дочиа Аҳәынҭқарра Ахада иҿаԥхьа  иҳаҩсыз 2023 шықәсазтәи аусура  аихшьаалақәа рыҳасабырба ҟаиҵеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аҳәынҭқарра Ахада ипресс-маҵзура.

Ҭҟәарчал араион ахада Исидор Дочиа, Атәыла Ахада Аслан Бжьаниеи иареи реиԥылараан ишазгәеиҭаз ала, 2023 шықәсазы Тҟәарчал араион абиуџьет ахашәалахәытә хәҭа 2,5% инацны инагӡоуп.

Ауснагӡала ахашәалахәы ҳәа иарбан 311,8 миллион мааҭ, иалалеит — 319,7 миллион мааҭ.

Исидор Дочиа иажәақәа рыла, Тҟәарчал араион абиуџьет аныхтәии ахашәалахәытәии хәҭа еизҳаит Риҵатәи амилаҭтә парки Афонҿыцтәи аҳаԥи рҟынтәи ҵыԥх иазоужьыз аԥара иабзоураны.

Ақыҭанхамҩа аҿиаразы апрограмма инақәыршәаны аа-проектк нагӡан Ҭҟәарчал араион 2023 шықәсазы, урҭ ирықәхарџьын 2,7 миллион мааҭ иҳәеит Исидор Дочиа.

Урҭ иреиуоуп:

- арахәааӡаразы х-проектк, 1,5 миллион мааҭ;

- ақыҭанхамҩатә аалыҵқәа аус рыдулареи рыҵәахреи рзы ҩ-проектк, 700 нызқь мааҭ; амеханизациа маҷ аахәаразы ҩ-проектк, 295 нызқь мааҭ;

- аԥсаатәааӡаразы-проектк, 290 нызқь мааҭ.

Аҟәа. Жәабранмза 27,2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсны аҿари апорти русқәа рзы аҳәынҭқарратә Еилакы Адунеизегьтәи аҿар Рфестиваль зхы алазырхәаны иҟоу аԥснытәи аделегациа рԥылара еиҿнакааит.   Аделегациа аилазаараҿы иҟоуп шә-ҩкк ауаа инарзынаԥшуа.

Аҿар ирыҿцәажәарац арахь имҩахыҵит Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа, Жәлар Реизара-Апарламент Аиҳабы Лаша Ашәба, аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, афинансқәа рминистр Владимир Делба, адәныҟатәи аусқәа рминистр Инал Арӡынба.

Аиԥылара аартуа, аҿари аспорти русқәа рзы аҳәынҭқарратә Еилакы ахантәаҩы Ҭарашь Ҳагба хәажәкырамза 1 инаркны 7-нӡа Афедералтә ҵакыра «Сириус» имҩаԥысло Адунеизегьтәи аҿар Рфестиваль алахәхараз алшара зауз аҿар дрыдныҳәалеит. 

Иара ишазгәеиҭаз ала, иҟоу азгәаҭарақәа рыла ари ашықәс  аҿартә политика адагьы, идуу аспорттә жәларбжьаратәи аицлабрақәа  русхкқәа рылагьы акыр игәылҭәаахар алшоит.

Аҟәа. Жәабранмза 27, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Аԥсны Аҳәынҭқарра амассатә информациа ахархәагақәа рзанааҭтә ныҳәа рыдиныҳәалеит.

Адныҳәалараҟны иҳәоуп:

«Ҳаҭыр зқәу Аԥсны Аҳәынҭқарра амассатә информациа ахархәагақәа русзуҩцәа!

Гәык-ԥсык ала ишәыдысныҳәалоит шәзанааҭтә ныҳәа - Аԥсны Аҳәынҭқарра Амилаҭтә кьыԥхь, амассатә информациа ахархәагақәа, агазеҭ «Аԥсны» 105 шықәса рхыҵра амш!

Ихьыԥшым ҳҳәынҭкарра аргылараҟны ахаангьы аԥхьатәи апозициақәа аанызкылоз аԥснытәи ажурналистика ароль ахә ашьара уадаҩуп. Шәара ҳтәылаҟнеиԥш, уи анҭыҵгьы имҩаԥысуа ахҭысқәа аашәырԥшуеит, инашәыгӡоит актуалра злоу ауаажәларра-политикатә, асоциал-економикатә, арҿиаратә проектқәа, аполитикатә культуреи ауаажәларратә гәаанагареи раԥҵара шәацхраауеит, акыр анырра аҭара шәылшоит атәылаҟны аполитикатәи ауаажәларратәи процессқәа.

Шәара шәыҩныҵҟа есқьынгьы иҟан арҿиаратә уаа, абаҩхатәра змоу, ауаажәларра рҿаԥхьа ирыду аҭакԥхықәра атәы бзианы еилызкаауа, зыԥсадгьыл гәыкала бзиа избо,  згәы азыбылуа. Шәара иахьа шәнапы злаку аус ауасхыр азышьҭазҵаз Дырмит Иасыф-иԥа Гәлиа редакторс даман 2105 шықәса раԥхьа иҭыҵыз агазеҭ «Аԥсны» актәи аномер.

Аҟәа. Жәабранмза 15, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аслан Бжьаниа Аԥсны Апрокуратура Хада аколлегиа аилатәара далахәын

Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Аԥсны Апрокуратура Хада 2023 ш. рзы ахылаԥшратә усбарҭақәа русура аихшьала аколлегиа аилатәара далахәын.

Аколлегиа иалахәын Аԥсны Жәлар Реизара Аиҳабы Лаша Ашәба, Иреиҳаӡоу Аӡбарҭа Ахантәаҩы Саида Быҭәԥҳа, Аҳәынҭқарратә Шәарҭадара Амаҵзура Ахантәаҩы Ҭемыр Ахьиба, Аҟәа ақалақьи  араионқәеи рыпрокурорцәа.

Ажәахә хада ҟаиҵеит Аԥсны Апрокурор Хада Адгәыр Агрба, уи, ҷыдала, дырзааҭгылеит иҳаҩсыз ашықәс азы ареспубликаҟны имҩаԥысызи иаарԥшызи ацәгьоурақәа.

Аслан Бжьаниа аколлегиа аихшьалақәа дрыхцәажәо иазгәеиҭеит: «Аҳәынҭқарраҟны аус зуа зегьы, амчратә хырхарҭақәа зегьы рхықәкы - ҳҳәынҭқарра арӷәӷәароуп, избанзар аҳәынҭқарра - ҳара ҳзеиԥш ҩноуп. Шәара ибзианы ижәдыруеит аҳәынҭқарра зцәыӡыз  ажәларқәа рлахьынҵа шышьақәгылаз. Аҵыхәтәантәи ашықәсқәа рзы адунеи аҟны имҩаԥысуа шьаҭанкылатәи аҟазшьа змоу ахҭысқәа рацәоуп. Адунеи аҟны аибашьрақәа ахьцо  аҭыԥқәа, иаҳҳәозар Ашьха-Ҟарабахтәи Ареспублика, 30 шықәса рыҩныҵҟа ишьақәгылаз, иахьа фактла иҟаӡам. Азҿлымҳара ашәҭарц сҭахуп еиҳа аҵак ду змоу азҵаарақәа, убри аан Апрокуратура Хада аҳәынҭқарра ашьақәыргылараҟны инангӡо ароль ду. Шәара ижәдыруеит, ҳара зегьы ҳшазхарымҵац, ҳара ҳганахьала цәгьашақә зхы мҩаԥызго шыҟоугьы», - иҳәеит Аҳәынҭқарра Ахада, апрокуратура аусзуцәа ас еиԥш иҟоу апроцессқәа ирҿагылар шакәу азгәаҭаны.

Аҟәа. Жәабранмза 26, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны еиуеиԥшым асоциалтә ҳақәа рҿы ицәырҵуа иалагеит Аԥсны амшын аҟәара иқәжьу хыԥхьаӡара рацәала аԥсыӡқәа ԥсны рфотосахьақәеи рвидеонҵамҭақәеи. Аԥсныпресс акоррепондент диҿцәажәо аԥсыӡ иадҳәаланы ишьақәгылаз аҭагылазаашьа далацәажәеит аекологиеи аԥсабара ахьчареи рзы аҳәынҭқарратә Еилакы ахантәаҩы ихаҭыԥуаҩ Мурман Соломко.

«Аинтернет аҿы хыԥхьаӡара рацәала аԥсыӡқәа ԥсны Аԥсны амшын аҟәара иқәжьуп ҳәа ирылаҵәаз аинформациа ашьҭахь, ҳара иаразнак аҭыԥ ахь ҳцеит. Аекологцәа ргәыԥ ҳацны ҳара Кьалашәыр аӡиас аӡалаларҭа инарны Алашарбага аҳабланӡа агәаҭарақәа мҩаԥаагеит. Џьаргьы ус аԥсыӡ ԥсны иқәыжьны иҳамбаӡеит. Аинтернет аҿы ирылаҵәаз аинформациа мцхеит», - ҳәа иҳәеит иара.

Аԥсны ауааԥсыра иара убас аҵыхәтәантәи аамҭазы амшын аҟәара иахьаҵанакуа хыԥхьаӡара рацәала иԥсыз аҷнышқәеи абаҟәақәеи ахьыуԥыло  инамаданы ӷәӷәала агәҭынчымра аадырԥшуеит.

Аҟәа. Жәабранмза 26, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны адәныҟатәи аусқәа Рминистрра Урыстәыла адәныҟатәи аусқәа Рминистрра ашҟа аҳәара ҟанаҵеит Аԥсни Урыстәылеи ирыбжьоу аҳәынҭқарратә ҳәаа ахысраан, Ганрацәалатәи амашьынақәа роушьҭра-гәаҭаратә Ҭыԥ «Адлер» аҿы иҟоу ахҭысқәа ирызхьаԥшырц. Абри атәы аанацҳауеит Адәныҟатәи аусқәа рминистрра Амедиацентр.

Уаанӡа ареспублика атәылауаа ирҳәахьан ахәааҟны рышәҟәқәа акыраамҭа ишгәарҭо. Убри инамаданы, Аԥсны адәныҟатәи аусқәа Рминистрра иҟанаҵаз ааԥхьара аҿы аԥсуа-аурыс ҳәаа ахысраан атәыла ауааԥсыра рганахь ала аҭыԥ змоу хра злам ахҭысқәа ирызхьаԥшырц азы аҳәамҭа ҟанаҵеит .

Аҟәа. Жәабранмза 26, 2024. Аԥсныпресс. Агәабзиарахьчара аминистр Едуард Быҭәба Аԥсны ахәыҷқәа рпсихикатә ҭагылазаашьа аҭҵаара актәи аетап шымҩаԥысыз азы адырра ирҭеит, ҳәа иаанацҳауеит агәабзиарахьчара Аминистрра  апресс-маҵзура.

Агәабзиарахьчара аминистри Аԥсны ахәыҷы изин ахьчаразы Азинмчы змоу Мактина Џьынџьалԥҳаи реиԥылара мҩаԥысит ашьыжь, жәабранмза 26 рзы. Уи иара убас рхы аладырхәит ахәыҷқәеи ахбыџқәеи рҳақьым-психиатр Оксана Мельникова, аҳақьым-психиатр Гванца Маҷавариани.

Ахәыҷқәа ргәаҭара мҩаԥысуан абҵарамза 21 инаркны ԥхынҷкәынмза 2, 2023 шықәсанӡа. Зынӡа ирыҿцәажәан 69-ҩык ахәыҷқәа. Иаарԥшыз ауадаҩрақәа рыҟнытә иалкаахеит: рышықәс иаҵанамкуа аҿиараҿы аиҵахарақәа, ахымҩаԥгашьатә еиҵахарақәа, иара убас аемоцианалтә еиҵахарақәа, аҽшьра агәаԥхара змоу ахәыҷқәеи ахбаџқәеи.

Апсихиатр Оксана Мельникова ишазгәалҭаз ала, ахәыҷтәы психиатриатә ҟәша аартра аларшара хымԥадатәны иҟоуп.  

Агәабзиарахьчара аминистр урыстәылатәи аспециалист мҽхакы ҭбаала иналыгӡаз аусуразы иҭабуп ҳәа лаҳәо, иарбоу ахырхарҭа иаҵоу актуалра атәы инаҵшьны иазгәеиҭеит.   Убри аан уи апсихологиатә проблемақәа змоу ахәыҷқәа рыстационартә хәышәтәра аиҿкаара иадҳәалоу ауадаҩрақәагьы азгәеиҭеит.

«Ҳара еилаҳкаауеит ахәыҷқәа зыԥсихика еилагоу ацхыраара рыҭара шхадоу. Аха макьана азҵаара аанхоит астционар аиҿкаара еиҳа иахьыманшәалоу ҳәа», - иҳәеит иара.

Аҟәа. Жәабранмза 26, 2024 шықәса. Аԥсныпресс. Жәабранмза 24, 2024 шықәса рзы имҩаԥысит шьҭа итрадициахаз IV  Жәларбжьаратәи ахәыҷтәы шахматтә онлаин турнир «Единый мир».

Атурнир есымшатәи алахәылацәа Аԥсны, Алжир, Аргентина, Египет, Иорданиа, Иран, Катара, Ливан, Танзаниа, Тунис, Ҭырқәтәыла, Аахыҵ Уаԥстәыла, иацлеит Ефиопиа.  Урыстәыла  ахьӡала иқәгылоит х-командак - Саранск, Мелитополь, Донецк ақалақьқәа рҟынтәи акомандақәа.

Аицлабрақәа ирылагаанӡа атурнир алахәылацәа рахь рхы рханы иқәгылеит Урыстәылатәи Афедерациа Ахадарахь акандидат В. В Путин иалхратә Штаб ахада А. В. Жога, Урыстәылатәи Афедерациа Аҳәынҭқарратә Дума адепутат М. В. Бутина, иара убас урыстәылатәи ашахматқәа рҿы аихьӡара дуқәа аазырԥшуа Роман Шогџьиев.

Аҟәа. Жәабранмза 23, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Жәабранмза 23, 2024 шықәса рзы Аԥсны Иреиҳаӡоу аӡбарҭа Апрезидиум Аԥсны апрокурор Хада Адгәыр Агрба Ареспубликатә уаажәларратә Еиҿкаара «Аԥсны Жәлар Реиҿкаара» ахантәаҩы Адгәыр Арӡынба Аԥсны Аҳәынҭқарра Ашьаусҩаԥгаратә Закәанеидкыла ахәҭаҷ 124 инақәыршәаны атәыла апрокурор Хада актәи ихаҭыԥуаҩ Дамир Кәыҵниа  инаигӡоз ауснагӡатәқәа азакәан шьаҭа рымаӡам ҳәа азхаҵареи апрокурор Хада Адгәыр Агба Агрба ари аус иҽацәхьакреи аҭыԥ рыман ҳәа иалеиҵаз ашшыбӷыӡ аганахьала Аҟәа ақалақьтә ӡбарҭа рашәарамза  29, 2023 шықәсазы иаднакылаз азыӡбеи, анаҩс, нанҳәамза 30, 2023 шықәсазы ашьаусеилыргарақәа рзы Ахашшратә коллегиа аҳәаақәҵареи раԥыхразы инаишьҭыз ахылаԥшратә ажәахьанҵа иахәаԥшит.