pressadmin-2
Аҟәа ақалақь ахада: «ҳаҳҭнықалақь ариаҵәара азҵаара ҳара ҷыдала ахшыҩзышьҭра аҳҭалоит».
Аҟәа. Нанҳәамза 25, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Пушкин имҩа ала – Аиааира апроспекти Лакоба имҩеи рыбжьара ашьаҟамҩатә зонақәа реиқәыршәазаара иадҳәалоу аусурақәа мҩаԥысуеит, ҳәа адырра ҟанаҵоит Аҟәа ақалақь Ахадара апресс-маҵзура. Анаҩс Арӡынбеи Гәлиеи рымҩадуқәа рыбжьара (Аботаникатә баҳча аҟынӡа) иҟоу ашьаҟамҩа аиқәыршәазаара азԥхьагәаҭаны иҟоуп. Убас ала, Пушкин имҩала иҟоу ашьаҟамҩатә зонақәа зегьы рҭеиҭыԥш рҽеихоит.
Аҳәынҭқарра Ахада Бадра Гәынба аԥснытәи аԥкьаҭмпыласҩы қәыԥш Нестор Цужба диԥылеит.
Аҟәа. Нанҳәамза 25, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аҳәынҭқарра Ахада Бадра Гәынба аԥснытәи аԥкьаҭмпыласҩы қәыԥш Нестор Цужба ааигәа иоуз аихьӡарақәа идиныҳәаларц диԥылеит. Уи Нестор Цужба Австриеи Лиуксембурги имҩаԥысуаз жәларбжьаратәи атурнирқәа рҿы иигаз аиааирақәа идиныҳәалеит. Иара уаҟа аӡәаӡәалатәи аразриади ҩыџьа-ҩыџьалатәи аразриади рҿы чемпион наӡас дҟалеит, ҳәа иаанацҳауеит Аҳәынҭқарра Ахада ипресс-маҵзура.
Аҟәа ақалақь иҟоу «Москва Аҩны» аҿы иаатит афотоцәыргақәҵа «Мариуполь 2022-2025».
Аҟәа. Нанҳәамза 22, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аҟәа ақалақь иҟоу Жәларбжьаратәи акультура-усуратә Центр «Москва Аҩны» аҿы нанҳәамза 22 рзы иазгәарҭо Урыстәылатәи Афедерациа Аҳәынҭқарратә бираҟ Амшныҳәа иазкны иаатит афотоцәыргақәҵа «Мариуполь 2022-2025».
Афотопроект автор – ажурнал «Новые регионы России» аредактор хада, Урыстәыла ажурналистцәа Реидгыла алахәыла, афотоҭыхҩы-адокументалист Сергеи Вениавски. Ацәыргақәҵа аматериалқәа иалоуп хы-шықәса рыбжьаны Мариуполь иҟаҵаз афотоҭыхымҭақәа, урҭ лабҿаба иудырбоит украинатәи анеонацисттә архәҭақәа рҟынтәи ахақәиҭтәра ашьҭахь ақалақь аҭынч ԥсҭазаарахь ишиасуа, аҭагылазаашьа аҭышәынтәалара шымҩаԥысуа атәы.
Асасцәа бзиала шәаабеит ҳәа раҳәо, Аԥсны иҟоу Урыстәыла ацҳаражәҳәаҩ Михаил Шургалин иҳәеит:
«Афотоцәыргақәҵа автор – ажурнал «Новые регионы России» аредактор хада, Урыстәыла ажурналистцәа Реидгыла алахәыла, афотоҭыхыҩ-адокументалист Сергеи Вениавски иоуп.
Аиҳарак иахьатәи аусмҩаԥгатә асимволтә ҵакы азҭо иахьа иазгәаҳҭо Урыстәылатәи Афедерациа Аҳәынҭқарратә бираҟ Амш ауп. 2022 шықәсазы Мариуполь ақалақь иахашәыршәырыз ари абираҟ анацисттә-бандератә гыгшәыгқәа рҟынтәи ақалақь аиҭашьақәыргылара иасимволны иҟалеит.
Афотоцәыргақәҵа аиҿкаара ҳтәылақәа рыбжьара акультура-гуманитартә усхкы аҿы қәҿиара имҩаԥысуа, аидгылареи астратегиатә партниорреи рыла ишьаҭарку аусеицура арҵабыргуеит».
Михаил Шургалин ҷыдала иазгәеиҭеит ацәыргақәҵа аиҿкаараҿы Урыстәылатәи Афедерациа Ахада Иусбарҭа, Урыстәылатәи Афедерациа адәныҟатәи аусқәа Рминистрреи Урыстәыла аус ацуразы аофициалтә Хаҭарнакреи рлагала.
Ацәыргақәҵа иаҭааит атәыла аԥыза-министр Владимир Делба, Жәлар Реизара-Апарламент Аиҳабы Лаша Ашәба, Аҳәынҭқарра Ахада Иусбарҭа аиҳабы Беслан Ешба, Аҳәынҭқарратә шәарҭадара Ахеилак амаӡаныҟәгаҩ Рауль Лолуа, аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, аҿари аспорти русқәа рзы Аилак ахантәаҩы инапынҵақәа назыгӡо Ҭарашь Ҳагба, акультура аминистр Даур Ақаҩба.
Аҟәатәи абааш ахь абилеҭқәа рыхәқәа шьақәырӷәӷәоуп
Аҟәа. Нанҳәамза 21, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аминистрцәа реилазаараҿы ажәҩан аҵаҟа иҟоу Аҟәатәи абааш ахь абилеҭқәа рыхәқәа шьақәдырӷәӷәеит.
Аҳәынҭқарратә аҭоурых-архитектуратә музеи-ҳәырԥсарра «Аҟәатәи абааш» аҭаара ҳәаақәҵахоит абарҭ ахәԥсақәа рыла:
Аԥсны абылтәы аџьармыкьа аҳәаақәҵара иадҳәалоу аамҭалатәи аусмҩаԥгатәқәа рыҿҳәара нанҳәамза 31, 2026 шықәсанӡа иацҵахоит.
Аҟәа. Нанҳәамза 21, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аминистрцәа Реилазаара аҿы абылтәы аџьармыкьа аҳәаақәҵара иадҳәалоу аамҭалатәи аусмҩаԥгатәқәа рыҿҳәара нанҳәамза 31, 2026 шықәсанӡа ацҵаразы Ақәҵара рыдыркылеит. Ахылаԥшра Аенергетика аминистрра анапы ианҵоуп.
Иарбоу аӡбамҭа абылтәы аџьармыкьаҿы аҭышәынтәалареи, ари ахырхарҭаҿ аҳәынҭқарратә хылаԥшра арӷәӷәареи ирзырхоуп.
Атәыла аԥыза-министр Владимир Делба иажәақәа рыла, иҟоу адыррақәа рыла, абылтәы Аԥсныҟа уаанӡа еиԥш иааргалоит.
«Шәара ииашаны иазгәашәҭеит абылтәыҭирҭақәак рҿы аиԥҟьарақәа шыҟоу. Аԥсны абылтәы азымхараз шәарҭара ыҟаӡам, аха убри аан ареспубликахь аагаразы асезонтә проблемақәа ыҟоуп, аха уи алогистикатә проблемақәа ирыдҳәалоуп. Акурорттә аамҭаан аихамҩа аидара ду иаҵоуп, апассаџьыртә дәыӷбақәа рацәаны аладаҟа ицоит, урҭ аныҟәараан аԥыжәара рымоуп».
Аминистрцәа реилазаараҿы аурыс бызшәеи аԥсуа бызшәеи рырҵаҩцәа руалафахәы ацҵаразы ақәҵара рыдыркылеит.
Аҟәа. Нанҳәамза 21, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аминистрцәа реилазаараҿы аурыс бызшәеи аԥсуа бызшәеи рырҵаҩцәа руалафахәы ацҵаразы ақәҵара рыдыркылеит. Убас:
- Аԥсны аҳәынҭқарратә азеиԥшҵараиурҭақәа рҿы аус зуа аԥсуа бызшәеи алитературеи рырҵаҩцәа цәыббрамза 1, 2025 шықәса инаркны есымза 6000 мааҭ рзацҵахоит.
- Аԥсны аҳәынҭқарратә азеиԥшҵараиурҭақәа рҿы аус зуа аурыс бызшәеи алитературеи рырҵаҩцәа цәыббрамза 1, 2025 шықәса инаркны есымза 5 000 мааҭ рзацҵахоит.
- Аԥсны аҳәынҭқарратә азеиԥшҵараиурҭақәа рҿы аус зуа аклассқәа напхгара азҭо арҵаҩцәа ракәзар, 1, 2025 шықәса инаркны есымза 1800 мааҭ рызшәалахоит.
Еиду Америкатәи Аштатқәа Қырҭтәыла аҵакыратә акзаара адгылара, Аԥсни Аахыҵ Уаԥстәылеи рҟны Урыстәыла арратә мчрақәа рыҟазаара иақәыӡбо адокумент мап ацәнакит.
Аҟәа. Нанҳәамза 21, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарра адәныҟатәи аусқәа рминистр ихаҭыԥуаҩ инапынҵақәа назыгӡо Иракли Ҭыжәба ахҳәаа ҟаиҵеит.
2025 шықәса нанҳәа 19 азы Еиду Амилаҭқәа Реидгыла аштаб-квартираҿ Ашәарҭадаратә Хеилак алахәылацәа реилатәара мҩаԥысит, уи 2008 шықәсазы иҟалаз ахҭысқәа ирызкын. Аилатәара аихшьаалақәа рыла мраҭашәаратәи тәылақәак рхаҭарнакцәа аицҳәамҭа ҟарҵеит Қырҭтәыла аҵакыратә акзаара иадгыланы, Аԥсни Аахыҵ Уаԥстәылеи рырратә базақәа ахьыҟоу иаҿагылани.
Аԥсни Нижни Новгороди ркультура аминистрцәа акультуратә усеицура арҭбаара азҵаарақәа ирылацәажәеит.
Аҟәа. Нанҳәамза 21, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Усуратә визитла Нижни Новгород иҟоу Аԥсны акультура аминистр Даур Ақаҩба, нанҳәамза 20 рзы Нижни Новгородтәи аобласт акультура аминистр Наталиа Суханова дылԥылеит.
Лаша Ашәба В. М. Комаров ихьӡ зху аҟәатәи абжьаратәи ашкол № 6 аҿы аспорттә шҭаҳәыԥшқәа раартра ихы алаирхәит.
Аҟәа. Нанҳәамза 21, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Жәлар Реизара-Апарламент Аиҳабы Лаша Ашәба В. М. Комаров ихьӡ зху аҟәатәи абжьаратәи ашкол № 6 аҵакыраҿы афункциарацәатә аспорттә шҭаҳәыԥшқәа раартра ихы алаирхәит.
Арҭ аспорттә обиектқәа амҵәышәмпыл, анапылампыл, ашьапылампыл ахәмарразы адәқәа, иара убас воркаут азонагьы рыла еиқәыршәоуп.
Аобиектқәа Ареспублика Аԥсни Урыстәылатәи Афедерациеи ирыбжьоу агуманитартә усеицура аҳәаақәа ирҭагӡаны имҩаԥысуа аспорттә инфраструктура арҿиара азы зымҽхак ҭбаау апроект иахәҭакхеит.
Аҟәа араионқәа руак аҟынтәи депутатс иалху Лаша Ашәба ашкол адиректори Синоп аҳабла ауааԥсыреи ари хра злоу ахҭыс рыдиныҳәалеит, уи иара убас Краснодартәи атәылаҿацә ари аспорттә обиект аргыларан иҟанаҵаз ацхырааразы иҭабуп ҳәа иҳәеит. Апарламент Аиҳабы аспорти абаҩарҵәыреи аҿар рыҿиареи ргәабзиара арӷәӷәареи рҿы инарыгӡо ароль инаҵшьны иазгәеиҭеит.
Аԥсны ашәҟәыҩцәа Реидгыла ахаҭарнакцәа ашәҟәыҩҩы Денис Чачхалиа 75-шықәса ихыҵра идырныҳәалоит.
Аҟәа. Нанҳәамза 21, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны ашәҟәыҩцәа Реидгыла ашәҟәыҩҩы Денис Чачхалиа 75-шықәса ихыҵра идырныҳәалоит, изеиӷьаршьоит агәабзиара, аԥсуа ишықәснҵыра ду, инапы злаку арҿиаратә усураҿы ақәҿарақәеи аманшәалареи.
Чачхалиа Денис Кьыршьал-иԥа – аԥснытәи урыстәылатәи апоет, апрозаик, аҭоурыхдырҩы, аиҭагаҩ. Денис Чачхалиа – Асовет Еидгылеи (1984) Аԥсни Урыстәылеи рышәҟәыҩҩцәа Реидгылақәа рлахәыла, Урыстәыла ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла алахәыла (1999). Аԥсны Зҽаԥсазтәыз акультура аусзуҩ (2024), Д.И. Гәлиа ихьӡ зху Аҳәынҭқарратә премиа алауреат (2020). 2021 шықәсазы аҭоурыхҭҵаареи аҟазарадырреи рҿы илагала ду азы «Аԥсны Аҳәынҭқарра Анаукақәа Ракадемиа ҳаҭыр зқәу адоктор» ҳәа ахьӡ ихҵан. Дыҩуеит урысшәалеи аԥсышәалеи.
Диит 1950 шықәса нанҳәамза 21 азы Тҟәарчал ақалақь Аҿы. 1968 шықәсазы далгоит Аҟәатәи аԥсуа школ-интернат, Иара абри ашықәсан дҭалоит А.М.Горки ихьӡ зху Москватәи Алитературатә институт.
К.Ф.Ӡиӡариа ихьӡ зху Аҟәатәи ашкол-интернат далгеит (1968). 1961 ш. апоет Кьыршьал Чачхалиа иҭаацәа Аҟәаҟа ииасит. 1968-1973 шш. раан Д.Чачхалиа аҵара иҵон Москва, А.М. Горки ихьӡ зху Алитературатә институт аҟны. Идипломтә усумҭа еиднакылеит апоет урысшәала ииҩыз иажәеинраалақәа, акритикатә статиақәа, аԥсуа ақырҭуеи поетцәа рырҿиамҭақәа. Аинститут далгоит 1973 шықәсазы. Денис Чачхалиа Аинститут даналга Аҟәаҟа дхынҳәит. Аус иуан агазеҭ «Советская Абхазия» акорреспондентс, Аԥсны ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла алитературатә консультантс. 1984-1990 шш. рзы рҵаҩыс дыҟан А.М. Горки ихьӡ зху Москватәи Алитературатә институт аҟны (аҧсуа поезиеи апрозеи реиҭагаразы арҿиаратә семинар мҩаԥигон). Ашьҭахь – Аԥсны ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла Алитературатә фонд деиҳабын. Акьыԥхь аҿы дцәырҵит а-70-тәи ашықәсқәа рзы.
1984 шықәса инаркны дынхоит, аус иуеит Москва. Арҿиаратә усуреи ахатә уси еилеигӡоит, атуристтә компаниа «Аква-Абаза» аиҳабыс дыҟоуп.








