Items filtered by date: Ашәахьа, 27 Хәажәкыр 2023

Аҟәа. Хәажәкырамза 27, 2023 шықәса. Аԥсныпресс /Алеқсеи Шамба/. Аԥшьгаратә гәыԥ «Ҳара Ҳақалақь» алахәылацәа рыпресс-конференциа мҩаԥысит ашәахьа, хәажәкырамза  27 рзы. Активистцәа ақалақь акомплексттә ҿиара, зинда аргылара, аҳҭнықалақь аҭоурыхтә хәҭа иахьаҵанакуа ҿыц иргылахо аобиектқәа реихагылара, уҳәа иадҳәалоу апроблемақәа ирылацәажәеит.  Конкретла ажәалагалақәагы ҟаҵан.

Архитекторқәа, арџьнырцәа, адизаинерцәа, асахьаҭыхыҩцәа, аурбанистцәа, азиндырҩцәа, ажурналистцәа зеилазаараҿы иҟоу аԥшьгаратә гәыԥ алахәылацәа Аҟәа ақалақь аҿы иҳараку ахыбрақәа рыргылара атема ҩаԥхьа изышьҭырхуа еиҭарҳәеит.

Урҭ ргәаанагара ала, аҵыхәтәантәи ашықәсқәа зегьы ирылагӡаны аҳҭнықалақь ауааԥсыра Аҟәа аҭоурыхтә ԥшаҳәа иахьаҵанакуа еицлабны, аиҳарак ала изакәанымкәа аргылара шымҩԥысуа рымбакәа иҟам. Раԥхьаӡа иргыланы излацәажәатәу Аԥсны иҟоу Урыстәылатәи Ацҳаражәҳәарҭа азааигәара игылоу ахыбра еихаххаа ауп.

Активистцәа агәраганы иҟоуп ас еиԥш иҟоу «архитектура»  XIX ашәышықәса анҵәамҭзы ишьақәгылахьаз аҭоурыхтә ԥшаҳәа иаҵоу аԥшӡареи ауникалреи ықәнагоит, иара убас  иҳаҩсыз аамҭақәа рзы аҟыбаҩ ду злаз архитеторцәа еиҷаҳаны иаԥырҵаз амшыни ашьхареи ркомпозициа ӷәӷәала еиланагоит.  Иарбоу аргыламҭа амра ашәахәақәа ишиашоу ари аҭыԥ аҟынӡа рынаӡара аруадаҩуеит, иара убри ала ԥсабаратәла аҳауаеиҭарсра еиланагоит. Иара убас, иара убри адагьы еидгәыԥланы ахыбрақәа ахьыргылоу аҭыԥ ахь анеирҭақәеи амашьынаргыларҭақәеи амцарцәаратә неирҭақәеи анџьныртә инфраструктуреи иадҳәаланы иҟоу аҭагылазаашьа еиҳагьы иаруадаҩуеит. Аҵыхәтәаны, хымԥада иазгәаҭатәуп даҽакгьы, – Аԥсны адгьылҵысратә (асеисмикатә) шәарҭаразы зиндекс ҳараку (9 рҟынӡа инаӡо) тәылоуп, убри аҟнытә ахыбра еихаххаақәа реизакра, еидгәыԥланы рыргылара мап ацәктәуп.   

 «Ҳара Хақалакь» алахәылацәа Ҭырқәтәылеи Шьамтәылеи ааигәа иҟалаз адгьылҵысра ахҟьаԥҟьа дуқәеи уи зыдҳәалахаз аргыларақәа раан асеисмикатә шьақәтәара аԥҟарақәа реилагареи ртәы ҩаԥхьа еизаз иргәаладыршәеит.  Ахыбра заҟа иҳараку аҟара, аиҳарак аԥшаҳәа иахьаҵанакуа игылоу, араҟа иҟоу агеологиатә ҭагылазаашьақәа ҳасаб азуны уахәаԥшуазар, адгьылҵысра аан аилыбгаразы еиҳа ишәарҭоуп. Уи иаанагогьы, ахыбрақәа иарбоу аҭыԥқәа рҿы раргылараан асеисмикатә ԥҟарақәа зегьы рықәныҟәара хымԥадатәиуп.

Аԥсны иҟоу Урыстәылатәи Афедерациа Ацҳаражәҳәарҭа азааигәара игылоу ахыбра – ари изаҵәу проблеманы иҟаӡам иахьа. Анџьныр-ргылаҩ Асҭамыр Маан игәаанагарала, И. Коӷониа имҩаду ала игылоу иҳараку аҩнқәа реиҳарак иҟалар зылшо анормақәа ирхысуа еицыҟарамкәа аиқәысра рныԥшуеит. Уи ҵаҵӷәыс иамазар алшоит – ахыбра ахьыргылаз аҭыԥ аҿы иҟоу адгьыл ианаамҭаз иахәҭоу анализ азумызм, мамзаргьы афундамент ахаҭабзиара лаҟәхеит, иара убас аргылара апроцесс аан хазхаҭала ахыбра аихагылара ацҵаразы аӡбамҭа адкылара.

Аҟәа. Хәажәкырамза 27, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Аԥсны атеатрқәа русзуҩцәа Жәларбжьаратәи атеатр Амш рыдиныҳәалеит.

Адныҳәалараҿы, ахәҭакахьала иазгәаҭоуп:

«Ҳаҭыр зқәу Ареспублика Аԥсны атетарқәа русзуҩцәа. Гәык-ԥсыкала ишыдысныҳәалоит шәзанааҭтә ныҳәа – Жәларбжьаратәи атеатр Амш!

Жәларбжьаратәи атеатр – ари атеатр аусзуҩцәа зегьы ринтернационалтә занааҭтә ныҳәа адагьы, уи атеатр абзиабаҩцәа зегьы ирныҳәоуп.  

Иахьа ҳара зеиӷьаҟам атеатралтә дунеи иадҳәалоу ауаа зегьы иҭабуп ҳәа раҳәаразы алшара ҳамоуп. Шәара аԥсҭазаара абжьаԥнызаара анҭыҵтәи аҟазаара абара азы алшара аԥҵо, аԥсуа ахәаԥшыҩ естетикалатәии доуҳалатәии иааӡара шәлагала ду алашәҵоит».

Аҟәа. Хәажәкырамза 27, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Ауаажәларратә Палата аилазаара ҿыц инагӡаны ишьақәыргылахеит.  

Жәабранмза 20, 2023 шықәсазы Аҳәынҭқарра Ахада иҭижьыз Аусԥҟа ала Аԥсны Ауаажәларратә Палата алахәылацәас ишьақәырӷәӷәахеит:

Адлеиба Асҭамыр Борис-иԥа;

Ашба Роберт Шамсудин-иԥа;

Гериа Роман Шьоҭа-иԥа;

Џьынџьал Сократ Раҷ-иԥа;

Кьычба Гәыли Михаил-иԥҳа;

Лолуа Лиудмила Ирадион-иԥҳа;

Ломиа Оҭар Каҷ-иԥа;

Миносиан Вараздат Мелкон-иԥа;

Осиа Леонид Дмитри-иԥа;

Ԥлиа Давид Ҷыҷа-иԥа;

Ԥиԥиа Ҭемыр Ахра-иԥа;

Страничкин Алеқсандр Виктор-иԥа;

Хапат Низам Хасан-иԥа.

Ауаажәлрратә Палата аилазаара ахь Аԥсны араионқәеи ақалақьқәеи рҟынтәи хәажәкырамза 11, 2023 шықәсазы иалххеит:

Алхас Гәыргәылиа (Аҟәа ақалақьтә Еизара);

Лана Цаа (Аҟәа ақалақьтә Еизара);

Дауҭ Агрба (Гагра араионтә Еизара);

Дона Малиа (Пицунда ақалақьтә Еизара);

Ахра Агрба (Гәдоуҭа араионтә Еизара);

Витали Смыр (Афон Ҿыц ақалақьтә Еизара);

Леуан Чхьеиӡе (Аҟәа араионтә Еизара);

Кочу Махмеҭ Хакан (Гәылрыԥшь араионтә Еизара);

Беслан Перцхьелиа (Очамчыра араионтә Еизара);

Омар Џьынџьал (Ҭҟәарчал араионтә Еизара);

Ҭенгиз Инал-иԥа (Гал араионтә Еизара).

Апартиақәеи ауаажәларратә еиҿкаарақәеи рҟынтәи хәажәкырамза 27, 2023 шықәса рзы Ауаажәларратә Палата аилазаара ахь иалырхит:

Даур Агрба – Ареспубликатә Уаажәларратә Еиҿкаара «Аԥсадгьыл»);

Ерасҭ Агәмаа – Ауаажәларратә Еиҿкаара «Аԥсны амҵәышәмпыл Афедерациа;

Баҭал Аиба – Ареспубликатә Уаажәларратә Еиҿкаара «Ҳара ҳаҩны–Аԥсны»;

Асҭамыр Ахба – Ауаажәларратә Еиҿкаара «Аԥсны Жәларбжьаратәи афонд»;  

Коба Гогохьиа  – аполитикатә партиа «Амцахара»;  

Ҭенгиз  Џьопуа – Ареспубликатә Уаажәларратә Еиҿкаара «Аԥсны аветеранцәеи аҿари Реидгыла»;

Абесалом Кәарҷиа – «Ааглыхыҩцәа, адгьылқәаарыхыҩцәеи аусдкылаҩцәеи Реидгыла»;

Едик  Қриа  –  Ареспубликатә Уаажәларратә Еиҿкаара «Аԥснытәи амилаҭтә конференциа», 

– Асҭамыр Логәуа –  аполитикатә партиа «Аԥсны Жәлар Рфорум»,  

– Изольда  Ҳагба  –  Адунеизегьтәи аԥсуа-база жәлар Рконгресс.

– Руслан  Ҳашыг  –  Аԥсны ажурналистцәа Реидгыла.

хәажәкырамза 10, 2023 шықәса рзы, «Аԥсны Ауаажәларратә Палата азы»  Азакәан ахәҭаҷ 8, апункт  5 инақәыршәаны, Ауаажәларратә Палата аилазаара Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа ила ишьақәырӷәӷәаз  13-ҩык Аԥсны атәылауааи 11-ҩык аконкурстә лыԥшаара апроцедура ала Ауаажәларратә Палата аилазаара ҿыц ахь иалххо  аҭыԥантәи ахаланапхгаратә усбарҭақәа рыла зыдгалара мҩаԥгаз араионқәеи ақалақьқәеи рхаҭарнакцәеи атәыла аиустициа Аминистрра аҟны ашәҟәы иҭагалоу аполиикатә партиақәеи ауаажәларратә еиҿкаарақәеи ауаажәларратә еидгыларақәеи 11-ҩык рхаҭарнакцәеи рыла ишьақәгылоит. 

Аҟәа. Хәажәкырамза 27, 2023 шықәса. Апсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахадеи араионқәеи ақалақьқәеи рхаҭарнакцәеи еицышьақәдырӷәӷәаз Ауаажәларратә Палата алахәылацәа  аконкурстә лыԥшаара апроцедура ала Ауаажәларратә Палата аилазаара ҿыц ахь иалырхит 11-ҩык аполитикатә партиақәеи ауаажәларратә еиҿкаарақәеи рхаҭарнакцәа.

Апартиақәеи ауаажәларратә еиҿкаарақәеи рҟынтәи Ауаажәларратә палата ахь иалххеит:

1. Даур Агрба – Ареспубликатә Уаажәларратә Еиҿкаара «Аԥсадгьыл»),

– Ераст Агәмаа –  Ауаажәларратә Еиҿкаара «Аԥсны амҵәышәмпыл Афедерациа»,  

– Баҭал Аиба – Ареспубликатә Уаажәларратә Еиҿкаара «Ҳара ҳаҩны –Аԥсны»,  

– Коба Гогохьиа  – аполитикатә партиа «Амцахара»,  

– Ҭенгиз   Џьопуа   – Ареспубликатә Уаажәларратә Еиҿкаара «Аԥсны аветеранцәеи аҿари Реидгыла» ,

Аҟәа. Хәажәкырамза 27, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Имҩаԥысит Аԥсны Жәлар Реизара – Апарламент ааԥынтәи асессиа аилатәара. Аилатәара мҩаԥысит Апарламент Аиҳабы Ашәба Лаша ихантәаҩрала.

Асида Шьаҟрыл Жәлар Реизара-Апарламент аҟны Ауаҩы изинқәа рзы Азинмчы змоу 2022 шықәсазтәи лусуразы ажәахә ҟалҵеит.

«Аԥсны Аҳәынҭқарраҟны Ауаҩы изинқәа рзы» Аԥсны Аҳәынҭқарра Азакәан ахәҭаҷ 19 инақәыршәаны  Апарламент адепутатцәа азыӡырҩит иагьрыдыркылеитт  Ауаҩы изинқәа рзы Азинмчы змоу Шьаҟрыл Асида 2022 шықәсазтәи лусуразы ажәахә.

Адепутатцәа Шьаҟрыл Асидеи Ауаҩы изинқәа рзы Азинмчы змоу лаппарати имҩаԥыргаз аусура иҭабуп ахырҳәааит.

Аҟәа. Хәажәкырамза 27, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа Рауль Лолуа амилаҭтә шәарҭадареи атәылахьчареи рызҵаарақәа рзы абжьгаҩыс иҟаҵаразы Ақәҵара инапы аҵаиҩит.    

Лолуа Рауль Валери-иԥа диит  жәабранмза 20, 1976 шықәса рзы, Аҟәа ақалақь аҿы.  

1993 шықәсазы далгеит Аҟәатәи абжьаратәи ашкол №17.   

2000 шықәсазы далгеит Аԥсны аҩныҵҟатәи аусқәа Рминистрра иатәу Аҟәатәи абжьаратәи  амилициа ашкол ҷыда «азанааҭдырҩы, аоператив-ԥшааратә усура» азанааҭ ала.

2005 шықәсазы далгеит Москватәи асоциал-гуманитартә Институт аҿга апсихологиа афакультет.  

2013 шықәсазы «Аҳәынҭқарратәии амуниципалтәии анапхгараҭара» азанааҭ ала далгеит Урыстәылатәи Афедерациа Ахада иҟны иҟоу аҳәынҭқарратә маҵзуреи жәлар рынхамҩеи рзы   Урыстәылатәи Академиа.

1992 – 1993 шш. Аԥсны жәлар рџьынџьтәылатәи еибашьра далахәын, Леон Иордени «Агәымшәаразы» амедали ианашьоуп.

1998 шықәасзы Ирласу анырра азы Иҷыдоу Аотриад  (СОБР) аилазаараҿы Гал араион аҿы ақырҭуа адиверсиатә гәыԥқәа рықәгара иазкыз аоперациа.  

2001 шықәсазы Ирласу анырра азы Иҷыдоу Аотриад  (СОБР) аилазаараҿы Е. Квициании Р. Гелаеви рнапхгарала бџьарла еибыҭаз агәыԥқәа Аԥсны агәы алалара азы рҽазышәарақәа рыԥхьырҟәҟәаара далахәын.

2008 шықәсазы Атеррористҿагыларатә центр напхгара аиҭоит. Иарбоу ацентр урыстәылатәи архәҭақәа ирыцны Қырҭтәыла аҭынчра ахь мчыла азаагара азы аоперациа иалахәын.  

Аҟәа. Хәажәкырамза 27, 2023 шықәса. Аԥсныпресс. Акультура аминистр Даур Ақаҩба атеатр аусзуҩцәа хәажәкырамза  27 рзы иазгәарҭо  атеатр Адунеизегьтәи Амш рыдиныҳәалеит.  

Адныҳәаларатә текст аҟны ахәҭкахьала иазгәаҭоуп:

«Ҳаҭыр зқәу аҩызцәа, шәзанааҭтә ныҳәа  - Адунеизегьтәи атеатр Амш инамаданы ишәыдышәкылар сҭахуп гәык-ԥсыкала иҟаҵоу адныҳәалара!  Ари аныҳәа атеатр аусзуҩцәа рыдагьы Аԥсны есааира зхыԥхьаӡара ацло атеатр абзиабаҩцәагьы рзы иныҳәоуп.

Аԥсны беиоуп атеатралтә традициақәа рыла.  Уи аиашазы иналукааша ахҭысқәа, арҿиаратә еихьӡарақәа, асахьаркыратә аартрақәа рыла игәылҭәаау амҩа ду ианысыз, зыхьӡ нагоу атеатралтә коллективқәа рыла агәы дууп.  Иахьа урҭ Рыԥсадгьыл анҭыҵгьы еицырдыруеит.

Аҟәа. Хәажәкырамза 27, 2023 шықәса. Аԥсныпресс /Алеқсеи Шамба/. Адунеизегьтәи атеатр Амш — адунеи зегьы аҿы есышықәса, хәажәкыраза 27 рзы иазгәарҭо атеатр аусзуҩцәа зегьы ринтернационалтә занааҭтә ныҳәа ауп.  Ари ахҭыс традициала ишьақәгылаз иаку адевиз: «Атеатр ажәларқәа рыбжьара аҭынчра арӷәӷәареи аилибакаареи рхархәага аҳасабала еиԥш» ауп.

Аныҳәа азгәарҭоит арежисиорцәа, адраматургцәа, актиорцәа, атеатралтә критикцәа, апродиусерцәа. Адныҳәаларақәа рыдыркылоит зыда иагьа игениалзаргьы аспектакль зыҟамло ауаа: аибыҭаҩцәа, арлашаҩцәа, абжьырежисиорцәа, асахьаҭыхыҩцәа, адекораторцәа, абилеҭдкылаҩцәа, амаҭәакнаҳаҩцәа (амаҭәахьчаҩцәа).

Атеатралтә ҟазара абзиабаҩцәа рзы «Атеатр Амш» убасҵәҟьа иныҳәамшны иҟоуп, избан акәзар ари амш инамаданы «акультура аныхабаақәа» рҿы еиҿкаахоит еиуеиԥшым аныҳәатә усмҩаԥгатәқәа, атеатралтә фестивальқәа, театрқәк рҿы ҷыдала ари амш азы аспектакль ҿыцқәа раԥхьарбарақәа мҩаԥысуеит.  

Ареспублика аҿы зынӡа аус руеит ԥшь-театрк: С.Ҷанба ихьӡ зху Аԥснытәи аҳәынҭқарратә драматә театр, Ф.А.Искандер ихьӡ зху Аҳәынҭқарратә аурыс драматә театр, Аԥснытәи аҳәынҭқарратә аҿартә театр, Шә.Ԥачалиа ихьӡ зху Ҭҟәарчалтәи аҳәынҭқарратә акомедиа атеатр.

Аԥснытәи атеатр.

С. Ҷанба ихьӡ зху Аԥснытәи аҳәынҭқарратә драматә театр Аҟәа ақалақь, Амҳаџьыраа Рыԥшаҳәа аҿы игылоуп. Атеатр ахыбра атәыла аҭоурых-культуратә ҭынха иаҵанакуеит. Шьаҭанкыла ареставрациа ашьҭахь, атеатр иуникалу архитектура ала иаднаԥхьалоит атәыла ауааԥсыра реиԥш хыԥхьаӡара рцәала асасцәеи.

Уаҳа зда ыҟам, зыжәлар атрадициақәа еиқәырханы иаазго атеатр ақәыргыламҭақәа рыла, иӡны иҟаз Аԥсны аҭоурыхтә ҟазшьақәа реиҭарҿиара алнаршоит. Иуадаҩу ашьақәгылара амҩа ианысыз Аԥсуа театр атәыла иҭышәынтәалоу символны иҟалеит. Уи амиссиа хада – аԥсуа ҟазара алагала, аҷыдаҟазшьақәа иреиуоу акәзар – асцена аҿы Аԥсны аҭоурых аарԥшра ауп.

Атеатр атруппа иалоуп 46-ҩык актиорцәа. Аспектакльқәа рықәыргылара рнапы алакуп арежиссиорцәа Валери Ақаҩба, Адгәыр Ақаҩба,  Мадина Аргәыни Алхас Шамбеи. Иара убас арежиссир ҿарацәа русура азы иманшәалоу аҭагылазаашьақәа аԥҵоуп. Иаагозар, Санкт-Петербургтәи аҳәынҭқарратә акультура Аинститут аужьҭымҭа Гәыдиса Ҭодуа Аԥснытәи аҳәынҭқарратә драматә театр аҟны иқәиргылеит абарҭ аспектакльқәа: «Анашанатә лаба», «Арасаԥҽыгаҩ» («Щелкунчик»), «Апринц хәыҷы». Уи иара убас апроект «Аԥсуа литература ашедеврқәа» ҳәа хыс измоу апроект авторс, арежиссиорс дыҟоуп.

Дыҟоуп иара убас Ақаҩбаа рактиортәии ррежисиортәии адинастиа ацҵаҩ – Атеатралтә ҟазара аҳәынҭқарратә Институти (ГИТИС) Б. Шьукин ихьӡ зху Атеатралтә ҵараиурҭеи роужьҭымҭа Бенар Ақаҩба. Уи аспектакль «Цилиндр» аҿы арежисиор иаҳасабала идебиут қәҿиарала имҩаԥысит.  Ҳаамҭазтәи аетап аҿы ишахәҭоу ала аҿиареи аусуреи иаԥырхагоу Атеатр аусураҿы ауадаҩрақәак шыҟоугьы, иуникалу амилаҭтә театр хымԥада ишеиҭаҿио, ахәаԥшцәа ишьаху ақәыргыламҭақәа рыла акыр шықәса ргәалаҟазаара шышьҭнахло азы агәыҩбара цәырҵӡом.

Атетар ахәаԥшратә зал иамоуп 700 ҭыԥ, атәарҭақәа зегьы арадиофикациа рызуп, аспектакльқәа аурыс бызшәахьы еиҭагахоит. Ахԥатәи аихагылаҿы иҟоуп Аԥсны уаҳа даҽаџьара иҟам афирма «Steinway&Sons» иҭнажьыз ароиал зыҩнагылоу азал. Зеиӷьаҟам акустика иабзоураны ари азал акамертә музыка анагӡара азы, амастер-классқәа, апоезиатә хәылԥазқәа, аӡыргарақәа, уҳәа рымҩаԥгара азы зегьы бзиа еицырбо ҭыԥны иҟалеит.

Аурыс драматә театр

Ф. Искандер ихьӡ зху Аҳәынҭқарратә аурыс драматә театр – атәылаҿы уаҳа зда ыҟам аурыс театр ауп. Уи Аԥсны, Урыстәыла, уҳәа егьырҭ атәылақәа рҟынтәи ахәаԥшцәа адзыԥхьало хадара злоу акультуратә центр ауп.

Атеатр арепертуар урыстәылатәи, аԥснытәи, адунеизегьтәи адараматургиа иреиӷьу ахкқәа рыла ишьаҭаркуп. Атеатр арепертуалтә  политика  зсахьаркыратә ҩаӡара  ҳараку аспектакльқәа рыла излауа ала инарҭбаау аудиториа рымҽханакра иазырхоуп. Ақәыргыларазы арҿиамҭақәа ралхраан атеатр аԥснытәии аҳәаанырцәтәии аудиториа иҵабыргу гәыкалатәи рреакциа цәырызгаша аматериал иазхьаԥшуеит.  

Сухум. 27 марта 2023. Апсныпресс/Алексей Шамба/ Всемирный день театра — интернациональный профессиональный праздник всех работников театра, отмечаемый по всей планете ежегодно 27 марта. Это событие традиционно проходит под единым девизом: «Театр как средство взаимопонимания и укрепления мира между народами».

Праздник отмечают режиссеры, драматурги, актеры, театральные критики, продюсеры. Поздравления принимают люди, без участия которых не состоялся бы ни один даже самый гениальный спектакль: монтировщики, осветители, звукорежиссеры, художники, декораторы, билетеры и гардеробщики.